Tartışmalı tarım ve hayvancılık politikalarının yanı sıra, enflasyondaki yükselişin de etkisiyle gıda fiyatlarındaki artış son yıllarda Türkiye’de alım gücünü ciddi şekilde düşürdü. Özellikle et fiyatlarında yaşanan yükseliş dikkat çekiyor.
Et Fiyatlarında Beş Yılda Büyük Artış
Nefes Gazetesi’nden Büşra Genel’in haberine göre, et fiyatları 2020 yılından bu yana yüzde 1.230 oranında arttı. 2020 yılında kilogram fiyatı ortalama 32,35 TL olan dana karkas et, 2025 itibarıyla 432 TL’ye ulaştı.
Öte yandan, Avrupa İstatistik Ofisi’nin (Eurostat) yayımladığı 2023 verilerine göre, Türkiye, "İki günde bir et, tavuk veya balık içeren bir yemek tüketemeyenler" kategorisinde yüzde 39,1 ile 36 Avrupa ülkesi arasında ilk sırada yer aldı. Türkiye’yi yüzde 23,2 ile Romanya, yüzde 19,9 ile Bulgaristan ve yüzde 17,8 ile Slovakya izledi.
Emekli et alamıyor
Son beş yılda et fiyatlarındaki değişim ise çarpıcı tabloyu gözler önüne serdi. 2020’den bu yana et fiyatları yüzde bin 230 oranında arttı. Fiyatlar önüne geçilemez biçimde artarken emeklinin ve asgari ücretlinin aylıkları günlük et tüketme miktarını karşılamanın uzağında kaldı.
Et ve Süt Kurumu’nun 2023 yılı Sektör Raporu’nda Ekonomik Kalkınma ve İş Birliği Örgütü (OECD) ve Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verilerine dayanarak verdiği bilgiye göre, dünyada en çok kırımızı et tüketen ülke, kişi başına 44,4 kiloyla Uruguay olurken, ikinci sırada ise Arjantin geldi.
Dünya kişi başı ortalama et tüketim miktarı 28,5 kilo olurken, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın ‘Kırmızı Et Durum ve Tahmin 2023’ araştırmasına göre, Türkiye’de kırmızı et tüketimi 2022 yılında 18,44 kilo olarak gerçekleşti.
Fiyatlar Ramazan’da da yükseldi
Emekli ve dar gelirlinin evine bu bayramda et girmedi. Ramazan ayı boyunca et fiyatlarının sabitlenmesi için alınan önlemler, girdi maliyetlilerindeki artışa yenik düştü. Son birkaç günde et fiyatları yeniden yükselişe geçti.
Türkiye Ziraat Odaları Birliğinin 28 Mart, ‘Ramazan sonu ve mart ayı üretici market fiyatları’ raporunda, şubat ayında 644,37 liradan satılan dana eti, mart sonunda 692,12 liraya yükselerek yüzde 7,4’lük artış gösterdi.
