Hazine ve Maliye Bakanlığı'na bağlı Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından hazırlanan Gelir Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 326), Resmi Gazete'de yayınlandı. Bu tebliğ ile, ticari veya serbest meslek faaliyetleri olan mükelleflerin gerçek hasılatlarının belirlenmesine yönelik bir vergi güvenlik mekanizması oluşturuldu.
Bu kapsamda, ilgili mükelleflerin günlük hasılat tutarları, bir ayda en az 3, bir takvim yılında ise en az 12 yoklama ile tespit edilebilecek. 1 Ocak 2025'ten itibaren yürürlüğe girecek olan bu düzenleme, kurumlar vergisi mükellefleri için de geçerli olacak.
Günlük hasılat tutarlarının belirlenmesi için ilgili ayda yapılan yoklamalarda tespit edilen günlük hasılatların toplamı, yoklama yapılan gün sayısına bölünerek "günlük ortalama hasılat" miktarı hesaplanacak. Bu ortalama hasılat, tespit edilen ayda çalışılan gün sayısıyla çarpılarak o ayın toplam hasılat tutarı elde edilecek.
Yoklama yapılan aylara ait aylık tutarların toplamı, tespit edilen ay sayısına bölünerek "aylık ortalama hasılat" hesaplanacak. Aylık ortalama hasılat, ilgili yılda faaliyette bulunulan ay sayısıyla çarpılarak mükelleflerin takvim yılına ait hasılat tutarları belirlenecek.
Yoklamalar sonucunda belirlenen hasılat tutarları, mükelleflerin beyan ettikleriyle karşılaştırılacak. Eğer aradaki fark yüzde 20’yi aşarsa, mükellefler izaha çağrılacak.
Yoklama yapılacak mükelleflerin belirlenmesi amacıyla risk analizleri yapılacak. Elde edilecek sonuçlar, sistem kayıtları ve beyan edilen gelir ile harcamalar arasındaki uyumsuzluk gibi unsurlar göz önünde bulundurularak belirlenecek.
Günlük hasılat tutarının belirlenmesiyle yıllık hasılat tutarının hesaplanmasında gerçek duruma yakın sonuçlar elde etmek için, yoklama yapılacak mükelleflerin faaliyet türü, sezonluk çalışma durumu, fiilen bulundukları gün ve ay sayıları, hafta sonu ve hafta içi çalışma süreleri ile tatil günleri gibi faktörler dikkate alınacak.
Tebliğde istisna uygulamasına yönelik ayrıntılı açıklamalar yer aldı. Bu kapsamda restoran işletmecileri, kuyumcular, güzellik salonu işletenler, plastik, rekonstrüktif ve estetik cerrahi alanında hekimlik faaliyetinde bulunanlar, kuaförler, turizm amaçlı su sporları faaliyeti gerçekleştirenler, plaj işletmecileri, diş hekimleri, motorlu kara taşıtlarının periyodik bakımını yapanlar dahil çeşitli hizmetlerle iştigal eden mükelleflere yönelik hasılat tespitlerinin nasıl yapılacağına ilişkin örneklere de yer verildi.
