Bakteriler, vücudu istila ederek hastalığa neden olan küçük organizmalardır. Bu enfeksiyonlar genellikle koruyucu bir bağışıklık tepkisini tetikler. Ayrıca vücudunuzda, yiyeceklerinizi sindirmeye ve vücudunuzu zararlı bakterilerden korumaya yardımcı olan bakteriler de var.
Bakteriyel Enfeksiyonlar ve Belirtileri
Her yaştaki bebekler, çocuklar ve yetişkinler bakteriyel enfeksiyon geliştirebilir. Bakteriler deri, mesane, akciğerler, bağırsaklar, beyin ve daha fazlası dahil olmak üzere vücudun herhangi bir bölgesine bulaşabilir. Bakteriyel bir enfeksiyon da kana yayılabilir ve psis olarak tanımlanan bir duruma neden olabilir.
Vücudun herhangi bir yerinde gerçekleşen bakteriyel enfeksiyonun bir sonucu olarak ateş, titreme ve yorgunluk gibi genel semptomlar yaşayabilirsiniz.
Lokalize Belirtiler
Genel semptomlara ek olarak, etkilenen bölgeye veya vücudun bölgelerine karşılık gelen bakteriyel bir enfeksiyonun yerel etkilerini yaşayabilirsiniz. Ağrı, şişme, kızarıklık ve organ disfonksiyonu yaygın lokalize semptomlardır.
Ağrı, bakteriyel enfeksiyonlarda yaygındır ve bakteriyel deri enfeksiyonu ile cilt ağrısı, akciğer enfeksiyonu ile nefes alırken ağrı ve bağırsak enfeksiyonu ile birlikte karın ağrısı yaşayabilirsiniz.
Cilt, boğaz veya kulaklar gibi vücudun görünen kısımlarındaki kızarıklık veya şişliği kolayca tespit edebilirsiniz. Bakteriyel bir enfeksiyonunuz olduğunda iç organlar da sıklıkla kızarır ve şişer. Örneğin, solunum yolunuzda (boğaz, bronşlar veya akciğerler) bakteriyel bir enfeksiyonla birlikte, bazen kalın mukuslu üretken bir öksürük geliştirebilirsiniz.
Bakteriyel enfeksiyonlar genellikle vücudun enfekte olmuş bölgelerinin işlevinin azalmasına neden olur. Menenjitte konsantrasyon bozukluğu (beyni çevreleyen enfeksiyon) veya piyelonefrit (böbrek enfeksiyonu) ile böbrek fonksiyonlarınızda azalma olabilir.
Zamanlama
Farklı bakteriyel enfeksiyonların karakteristik bir hastalık seyri vardır. Semptomlar, bir kuluçka döneminden dolayı hemen veya bir gecikmeden sonra başlayabilir. Semptomlar hızla kötüleşebilir veya yavaş ilerleyebilir.
Bakteriyel Enfeksiyonların Nedenleri
Bakteriyel enfeksiyonlara bakteri bulaşması neden olur. Diğer insanlardan, çevreden veya kontamine yiyecekler yemekten veya kirli su içmekten bakterilere maruz kalabilirsiniz.
Bakteriye maruz kaldığında herkes hastalanabilir, ancak zayıf bir bağışıklık sistemine sahip olmak veya bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaç almak sizi, normalde vücudunuzda doğuştan olan bakterilerden bile kaynaklanan ciddi bir bakteriyel enfeksiyon geliştirmeye karşı daha duyarlı hale getirebilir.
Bakteriyel Enfeksiyonların Türleri Nelerdir
Bakteriyel enfeksiyonların ciddiyeti, büyük ölçüde bakteri türüne bağlıdır. Bakteriyel enfeksiyonlar, boğaz ve kulak enfeksiyonları gibi küçük hastalıklardan menenjit ve ensefalit gibi daha hayati tehlike oluşturan durumlara kadar değişebilir.
En yaygın bakteriyel enfeksiyon hastalıkları şunlardır:
- Salmonella: Genellikle gıda zehirlenmesi olarak tanımlanan bir enfeksiyon türüdür. Ciddi mide rahatsızlığına, ishale ve kusmaya neden olur. Salmonella, insanların ve diğer hayvanların bağırsak yollarında bulunan tifoid olmayan bir salmonella bakterisinden kaynaklanır ve en çok bilinen enfeksiyon nedeni az pişmiş kümes hayvanlarıdır.
- Escherichia coli (E. coli): Gastrointestinal (GI) rahatsızlığa neden olur. Enfeksiyon genellikle kendiliğinden düzelir, ancak şiddetli ve hatta ölümcül olabilir. E. Coli bakterileri, pişmemiş sebzeler de dahil olmak üzere kontamine gıdalar yoluyla yaygın olarak yayılır.
- Tüberküloz: Mycobacterium tuberculosi bakterisinin neden olduğu oldukça bulaşıcı bir bakteriyel enfeksiyondur. En sık akciğer enfeksiyonuna neden olur ve nadiren beyni etkiler.
- Metisiline dirençli Staphylococcus aureus (MRSA): Özellikle bağışıklık sistemi zayıflamış kişilerde ölümcül olabilen antibiyotiğe dirençli bir bakteridir.
- Clostridium difficile (C. diff): Normalde bağırsakta bulunan bir bakteridir. Antibiyotik kullanımı veya bozulmuş bağışıklık sistemi nedeniyle aşırı büyüdüğünde GI hastalığına neden olabilir.
- Bakteriyel vajinoz: Kaşıntıya, akıntıya ve ağrılı idrara çıkmaya neden olabilen bir vajina enfeksiyonudur. Vajinanın normal bakteri florasındaki dengesizlikten kaynaklanır.
- Heliobacter pylori (H. pylori): Mide ülseri ve kronik gastrit ile ilişkili bir bakteri türüdür. GI sisteminin ortamı, bu bakteriyel enfeksiyona yatkınlık yaratan reflü, asitlik ve sigara içimi nedeniyle değişebilir.
- Belsoğukluğu: Neisseria gonorrhoeae bakterisinin neden olduğu cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyondur
- Vibrio vulnificus: Ilık deniz suyunda bulunabilen nadir, “et yiyen” bir bakteridir.
Teşhis
Bakteriyel enfeksiyonunuz genellikle semptomlarınızın şekline göre teşhis edilebilir. Belirtilerinizin yeri, zamanlaması ve ciddiyeti, belirli bir bakteriyel enfeksiyonun karakteristik özelliği olabilir.
Doktorunuz ayrıca bir antibiyotik (antibakteriyel ilaç) reçetelemeden önce tanınızı doğrulamak isteyebilir. Bu, inceleme için bir laboratuvara gönderilen sıvı bir numune ile yapılabilir.
Boğazınızdan veya kulağınızdan pamuklu bir çubuk ile alınan örnek değerlendirme için gönderilebilir. Enfekte deri bölgeleri de incelenebilir. Benzer şekilde, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar, etkilenen bölgeden bir sıvı örneği ile tanımlanabilir.
İdrar numunesi, mesane ve böbreklerdeki bakteriyel enfeksiyonları tanımlayabilir. Bazı durumlarda, bir dışkı örneği, kalıcı gastrointestinal (GI) rahatsızlığın bakteriyel bir nedenini belirlemede yardımcı olabilir.
Kan Testleri
Bazen bulaşıcı bakterileri tanımlamak için kan testleri kullanılabilir. Çoğunlukla, bakteriyel bir enfeksiyonla, tam kan sayımında (CBC) tespit edilebilen yüksek sayıda beyaz kan hücreniz (WBC’ler) olabilir.
Görüntüleme Çalışmaları
İç organlarınızın içinde veya yakınında bakteriyel bir apse olabileceğine dair bir endişeniz varsa, onu tanımlamaya yardımcı olması için bir görüntüleme çalışmasına ihtiyacınız olabilir.
Bakteriler ve Diğer Bulaşıcı Organizmalar
Bakterilerin yanı sıra başka bulaşıcı organizmalar da var. Virüsler, parazitler, protozoa, mantarlar, solucanlar ve prionların (bulaşıcı protein parçacıkları) tümü enfeksiyonlara neden olabilir.
Virüsler bakterilerden 10 ila 100 kat daha küçükken, parazitler, protozoa ve mantarlar bakterilerden daha büyüktür. Bu organizmaların hepsi mikroskop altında farklı görünür ve vücutta farklı davranır. Örneğin, parazitlerin çoğu zaman, yumurtaların vücuda girdiği ve yumurtadan çıktığı ve insan dokusunu istila eden bulaşıcı solucan benzeri organizmalara yol açtığı karmaşık bir yaşam döngüsü vardır. Mantarlar genellikle uzun süreli, yavaş büyüyen enfeksiyonlardır.
Tedavisi
Çoğunlukla bakteriyel enfeksiyonlar, tedavi olmaksızın bile hızla düzelir. Bununla birlikte, birçok bakteriyel enfeksiyonun reçeteli antibiyotiklerle tedavi edilmesi gerekir. Ateş, ağrı, şişme, öksürük veya dehidrasyon gibi etkiler için de destekleyici bakıma ihtiyacınız olabilir.
Tedavi edilmeyen bakteriyel enfeksiyonlar yayılabilir veya büyük sağlık sorunlarına neden olabilir. Nadir olsa da, tedavi edilmeyen bakteriyel enfeksiyonlar yaşamı tehdit edebilir.
Antibiyotikler
Antibiyotik seçimi, dahil olan bakteri türüne bağlıdır. Çoğu antibiyotik birden fazla bakteri türüne karşı etkilidir, hepsine değil.
Antibiyotik almanın farklı yolları vardır. Ağızdan, topikal olarak (yüzeysel olarak, deri veya göze) ve intravenöz (IV) olarak alınabilirler.
Reçeteli bir antibiyotik kullanıyorsanız, belirtildiği gibi kullandığınızdan emin olun. Örneğin, gözünüz için cilt antibiyotiği kullanmayın. Tedavi için mutlaka doktorunuza danışın, ezbere antibiyotik kullanımı son derece zararlıdır.
Bakteriyel Enfeksiyonlar İçin Destekleyici Bakım
Doktorunuz, bakteriyel enfeksiyonunuzdan kaynaklanan ağrıyı ve şişliği azaltmak için ağrı kesici veya iltihap önleyici ilaçlar yazabilir. Ateşiniz varsa, doktorunuz ateşinizi düşürmek için ilaç da önerebilir. Steroid olmayan antienflamatuvarlar (NSAID’ler) genellikle ateşi, şişliği ve ağrıyı azaltır.
Ağrılı bir öksürüğünüz varsa, doktorunuz öksürük önleyici ilaçlar önerebilir. Susuz kalırsanız IV sıvılara ihtiyacınız olabilir.
Drenaj
Apseniz varsa, cerrahi olarak tedavi ettirmeniz gerekebilir. Bu ,ciltteki yüzeysel apse için basit bir prosedür olabilir. Vücudun derinliklerinde, örneğin bağırsaklarda veya beyinde bulunan bir apse, cerrahi müdahale ile çıkarılmasını gerektirebilir.
Özet
Hayatınız boyunca birkaç bakteriyel enfeksiyon geçirme olasılığınız vardır. Bu enfeksiyonlar çok çeşitli semptomlara ve etkilere neden olabilir. Bazıları daha da kötüleşebilir ve ciddi hastalıklara neden olabilir.
Doktorunuz, bir dizi klinik özelliğe ve tanısal testlere dayanarak bakteriyel bir enfeksiyonu kolaylıkla teşhis edebilir. Bazen bu enfeksiyonlar reçeteli ilaçlar gerektirir. Bir bakteriyel enfeksiyonunuz varsa veya yanlış ilaç kullanırsanız durumunuz daha kötü olabilir. Eski ilaçlar enfeksiyonunuzu yeniden geliştirebilir.
