Emeklilik planları yapan vatandaşlar için 2024 yılı, maaş farkı açısından büyük bir avantaj sağlıyor. Uzmanların verdiği bilgilere göre, emekli maaşlarının hesaplanmasında belirleyici olan güncelleme katsayısı, 2024 yılında başvuruda bulunanlar için yüzde 30–36 oranında daha yüksek olacak. Bu durum, 2025 yılında emekli olacaklara göre önemli bir maaş farkı yaratıyor. Peki, bu fark neden kaynaklanıyor?
Maaş Artışındaki Temel Unsur: Güncelleme Katsayısı
Emekli maaşlarının hesaplanmasında çalışanların Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) ödediği primler, toplam çalışma gün sayısı ve primlerin hangi dönemlerde ödendiği önemli bir rol oynuyor. Ancak, maaşı doğrudan etkileyen bir diğer unsur, dilekçenin verildiği yılın güncelleme katsayısı. Güncelleme katsayısı, enflasyon ve büyüme oranlarına göre belirleniyor ve her yıl yeniden hesaplanıyor.
2024 yılında emekli olacak vatandaşlar için bu katsayı, yüksek enflasyon ve ekonomik büyüme verileri nedeniyle 2025 yılına göre daha avantajlı bir seviyede olacak. Bu nedenle, 2024 yılında dilekçesini veren bir emeklinin maaşı, 2025 yılında aynı şartlarda emekli olan bir kişiye göre yüzde 30–36 oranında daha yüksek hesaplanacak.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan ve AK Parti Grup Başkanvekili Abdullah Güler, daha önce bu konuda bir düzenleme yapılabileceğini ifade etmişti. Ancak Bakan Işıkhan, yaptığı son açıklamayla bu yönde bir düzenleme yapılmayacağını netleştirerek, kamuoyunda oluşan belirsizliği ortadan kaldırdı. Bu açıklama sonrası, emeklilik süresi dolan vatandaşlar dilekçelerini bir an önce vermek için harekete geçti.
Emeklilikte 2000 Öncesi Çalışmalar Daha Avantajlı
SGK mevzuatına göre, emekli maaşları üç ayrı dönem baz alınarak hesaplanıyor:
- 2000 yılı öncesi çalışma süresi: Bu dönem, yüksek aylık bağlama oranları nedeniyle emeklilik maaşını artıran en avantajlı dönem.
- 2000-2008 arası çalışma süresi: Daha düşük bir aylık bağlama oranı uygulanıyor.
- 2008 sonrası çalışma süresi: Bu dönemde aylık bağlama oranı daha da düşerek maaş miktarını etkiliyor.
Özellikle 2000 yılı öncesinde yüksek primle çalışanlar, diğer dönemlere göre daha yüksek emekli maaşı alma şansına sahip. Ancak her durumda, dilekçenin verildiği yılın güncelleme katsayısı, nihai maaşı belirleyen kritik faktör oluyor.
Üç dönem için aylık bağlama oranları:
- Önceki yılın güncelleme katsayısı
- Önceki yılın enflasyon oranı
- Önceki yıl büyümenin yüzde 30'u
- İçinde bulunulan yılın enflasyon artışları
Emekli maaşının hesaplanmasının ardından güncelleme yapıldığında emeklilik dilekçesinin verildiği yıl büyük önem taşıyor. Çünkü güncelleme katsayısı hesaplanırken bir önceki yılın enflasyonu ve büyüme oranı dikkate alınıyor. Bununla birlikte o yıl yapılan Ocak ve Temmuz artışları da önemli bir rol oynuyor. Yani dilekçe verilen yıl emekli zam oranları güncelleme katsayısından fazla ise o yıl dilekçe vermek büyük avantaj sağlıyor ve emekli maaşının daha yüksek olmasına neden oluyor.
Ekonomistler ve sosyal güvenlik uzmanları, 2024 yılı içinde emeklilik dilekçesi verenlerin, güncelleme katsayısından maksimum seviyede faydalanacağını belirtiyor. Bu nedenle, emeklilik hakkı elde eden vatandaşların, süreci daha fazla ertelemeden harekete geçmeleri tavsiye ediliyor.
