Birçok öğrenci için başarıya giden yolun etkili ders çalışma yöntemlerinden geçtiğini söylemek reddedilemez bir gerçektir. Çünkü çoğu öğrenci için çalışmanın yanı sıra etkili ders çalışabilmek büyük bir sorun haline gelmektedir. Hele ki sürekli boşa giden vakitleri, dağılan dikkatleri ve bir türlü derse odaklanamamaları düşünürsek çoğu insan yaşamıştır bunu. Masada geçen uzun saatlere rağmen başarısız olmak maalesef ki mümkün ve oldukça can sıkıcı olabiliyor. Eğer doğru tekniği bulamadıysanız ve etkili ders çalışma yöntemleri ile henüz tanışmadıysanız bu sürmeye devam edebilir. Ancak doğru yöntemleri uygulamaya başlarsanız başarının kapısını açabilir belki de sınıfın en yüksek notlarını siz alabilirsiniz. Etkili ders çalışma yöntemleri nelerdir? Buna bakalım...

Mutlaka Hedefleriniz Olsun

Eğer ders çalışma kararı verdiyseniz mutlaka hedefleriniz olmalıdır. Hatta ner bir şekilde hedeflerinizi belirlemediyseniz o masaya oturmayın. Çünkü hedefsiz yola çıkmak büyük bir motivasyon kaybına sebep olmakla beraber ders çalışmanızı keyif almadığınız bir hale dönüştürecektir. Biliyoruz ki, hedefi olmayan gemiye rüzgar bile yardım etmiyor. Hedefinizi belirledikten sonra ve o hedefe ulaşmak için kendinize neler yapacağınıza dair öncelikler belirlemeniz de oldukça önemli.

Neler yaparak hedefinizi gerçekleştirebileceğinizi kendinize sorun. Böylelikle boş ve amaçsız bir çalışma sergilememiş olursunuz. Neden ve hangi amaçla ders çalıştığınızın bilincinde olarak hareket edin. Derslerinizde başarılı olmak size neler getirecek, neler sağlayacak bir düşünün. İyi bir hayat mı, güzel bir kariyere sahip olmak mı, istediğiniz üniversiteyi kazanmak veya mezun olabilmek mi ya da sadece görev tamamlamanın verdiği bir iç rahatlığı mı? Bu elbette kişiden kişiye değişebilir ama ne için neyi yaptığınızın farkında olmak her zaman işlerinizi daha çok kolaylaştıracaktır. Aynı zamanda hedefinize yönelik attığınız adımları ve aldığınız yolu daha değerli bir hale getirecek; geçmişe yönelik baktığınızda ne kadar ilerlediğinizi daha kolay göreceksiniz. Anlayacağınız etkili bir ders çalışma için hedef belirlemenin önemi oldukça büyüktür.

Kararlı Olun

Yalnızca hedef belirlemek elbette ki yeterli değildir. Ders çalışırken kararlı da olmak oldukça önemlidir. Yaptığınız çalışmayı ciddi bir iş olarak görmeli ve düzenli bir şekilde vakit ayırmalısınız. Her zaman aynı ruh halinde olmayabilirsiniz. Ama etkili ders çalışma yöntemlerini rahatça uygulayabilmek için olabildiğince verdiğiniz ders çalışma kararının arkasında olmalı ve en azından belirlediğiniz hedefler ölçütünde tamamlamanız gereken yere kadar gelmelisiniz. O gün o tarih için çözmeniz gereken bir soru limiti mi belirlediniz ya da mutlaka tamamlamanız gereken konular mı var? Elinizden geldiğince yapmaya özen gösterin. Sürekli ertelemek ya da geçiştirmek büyük zaman kayıplarına sebep olacağı gibi sizi hedefinizden de oldukça uzağa atacaktır. Bir bakmışsınız ki sınav zamanı yaklaşmış ve bitirmeniz gereken onlarca konuyla ve dersle karşı karşıya kalmış olabilirsiniz. O yüzden pişman olmamak adına çalışmanız gereken zamanlarda çalışın. Unutmayın ders çalışmaya başlamak için doğru an o karar verdiğiniz andır.

Planlar Yapın

Hedefinizi belirlediniz ve ders çalışmak konusunda da oldukça kararlısınız. Ama ne yapacağınızı ve nasıl yapacağınızı bilmiyorsunuz. İşte bu durumlarda planlı olmak öğrencilerin en büyük kurtarıcısıdır. Zaten plansız ilerleyen insanların hayatlarında başarılı olduğu çok nadir görülmüştür. Ders çalışma planı hazırlamak etkili ders çalışma yöntemleri kapsamındadır ve öğrenciden öğrenciye değişir. Sonuçta herkesin çalışma stili, öğrenme biçimi ve verim alma düzeyi farklılık gösterir. Ancak temelde bazı değişmeyen unsurlar vardır. Etkili ders çalışma yöntemleri ile devam ederken kendiniz için yaptığınız ders çalışma planı mutlaka gerçekçi olmalı. Tamamlayamayacağınız ve üstesinden gelemeyeceğiniz hedefler sizi kendinizle ilgili hayal kırıklığına uğratabilir. Böylelikle ders çalışmaktan farkında olmadan soğuyabilir hatta nefret edebilecek düzeye gelebilirsiniz. Yapmanız gereken oldukça basit; derslerinizi yoğunluğuna ve önem sırasına göre güzelce sıralayın. Bir çizelge üzerinde hangisine ne kadar vakit ayırmanız gerektiğine karar verin. Daha sonra planınızı istediğiniz periyotlara bölün. Günlük, haftalık ya da aylık ya da aylık olabilir. Bu, tamamen sizin kararınıza bağlı.  Böylelikle ne kadar zamanda ne kadar yol aldığınızı da kolayca görebileceksiniz. Hatta bunun için geleneksel yöntemlerden faydalanarak bir ajanda, takvim ya da defter kullanabilir isterseniz de dijital imkanlardan faydalanabilirsiniz. Konuyla alakalı telefonunuza indirebileceğiniz onlarca planlayıcı aplikasyon dahi var.

Çalışma Alanınız Olsun

Belki koltukta ya da yatakta çalışmak daha konforlu ve keyifli gelebilir. Ancak önemli olan bu değil; bizim için önemli olan etkili ve verimli çalışmak. Ders çalışırken kendinize mutlaka bir çalışma ortamı edinmelisiniz. Uygun bir ders çalışma ortamı hem tüm dikkatinizi kolaylıkla toplayabileceğiniz hem de motivasyon sağlayabileceğiniz bir çalışma deneyimi sağlar. Kendiniz için amacınıza yönelik bir çalışma masası ve sandalye olmalı. Ders çalışma alanınız dikkatinizin dağılmasına ve odaklanmanıza engel olabilecek şeylerden arındırılmış olmalı. Eğer eviniz kalabalık ve gürültülü olabiliyor ise evdeki diğer kişiler ile konuşarak çalıştığınız süreçte rahatsız edilmemenizin sizin için çok önemli söyleyebilirsiniz. Bunu sağlamazsanız sağlıklı bir şekilde etkili ders çalışma yöntemlerini uygulayabilmeniz çok mümkün değil. Aynı zamanda çalışma alanınızın iyi ışık alan ve sessiz bir ortam olmasında fayda var.

Motivasyonun Önemi

Ders çalışmak belki de pek çok öğrenci için katlanılması zor ve son derece sıkıcı bir işmiş gibi gelebilir. Ama keyif alarak yapmak da mümkün. Birçok yolu da var. Mesela çalışma masanıza küçük saksılı sevdiğiniz bir bitkiyi koymak sizi motive edebilir ya da ders çalışmaya başlamadan önce kendiniz için hazırladığınız çay, kahve gibi sıcak içecekler de olabilir. Aynı zamanda biraz tartışma konusu olsa da eğer dikkatinizi dağıtmıyorsa müzik dinleyebilirsiniz. Ders çalışırken müzik dinlemek genelde sözel ve okuduğunuzu anlamanız gereken dersler de pek tavsiye edilmez aslında. Ama ders çalışırken müziksiz yapamayanlar için daha hafif ve sözsüz müzikler dinlemek iyi bir seçim olabilir.

Mola Vermeyi İhmal Etmeyin

Uzun saatler masadan hiç kalkmadan çalışmak sanıldığı kadar çok da iyi bir şey değildir. Zaten bizim amacımız da çok çalışmak değil etkili ders çalışmak. Anlayacağınız size başarıyı getirecek şey uzun saatlerden değil verim aldığınız çalışmalardan geçiyor. Aynı zamanda uzun saatler masadan kalkmamak farkında olmasanız da hem fiziksel olarak hem de zihinsel olarak oldukça yorucu olabilir ve sağlığınızı tehlikeye atabilir. Belirli aralıklarda düzenli olarak kısa molalar vermelisiniz. Molalarınız gereğinden fazla olursa büyük bir vakit kaybı olabileceği gibi derse tekrar dönememe gibi problemler yaşatabilir. Aynı zamanda dediğimiz şekilde mola vermek hem daha fazla verim alabilmenize hem de dikkat dağınıklığı ve odaklanama gibi sorunların üstesinden gelmenize katkı sağlayacaktır.

Zaman Yönetimi

Zaman, hepimiz için elimizden kayıp giden ve oldukça değerli bir kaynaktır. Ders çalışan öğrencilerde de sıkça zamanın doğru harcanamadığını görmek mümkün. Ancak iyi yapılmış bir ders çalışma planı ile sadık kalmak ile zaman yönetiminde de başarılı olmak mümkün.  Aynı zamanda etkili ders çalışma yöntemleri açısından istikrarlı olmak ve azimli olmak da oldukça önemli.

Ders çalışacak öğrencilerin özellikle bu konuda düşmemesi gereken bazı tuzaklar vardır. Cep telefonları ve sosyal medya her ne kadar başı çekse de dağınık bir çalışma masası, erteleme hastalığı ve bir türlü başlayamama gibi onlarca unsur sayılabilir.

Ders Çalışmayı Alışkanlık Haline Getirin

Öğrencilerin eğitim hayatları boyunca sürekli olarak gerçekleştirmek durumunda oldukları bir aktivitedir ders çalışmak. Sürekliliği sağlandığı takdirde ancak daha başarılı olmak mümkün. Korkulduğu gibi ders çalışmayı alışkanlık haline getirmek de imkansız değil. Zaten hazırladığınız programa ve plana düzenli olarak uyduktan ve bunu istikrarlı bir şekilde devam ettirdikten sonra siz farkında olmadan ders çalışmaya çoktan alışmış olacaksınız. Etkili ders çalışma yöntemleri bir seferlik uygulamadan çok devamlılık sağlandığı takdirde başarı getirir. Bu sayede düzenli olarak tekrar ettiğiniz bu durum bir alışkanlığa çoktan dönmüş olacak ve başarının kapılarını bir bir aralamaya devam edeceksiniz.

Not Tutmanın Önemi

Pek çok öğrenci için not tutmak oldukça sıkıcı ve zaman alan bir sürece dönüşebilir. Ancak not tutmak çalıştığınız konuların hafızanızda daha iyi kalmasına neden olacaktır. Etkili ders çalışma yöntemleri arasında not tutmanın oldukça önemli bir yeri var. Not tutarak  hem çalışmanız gereken yerleri kolayca öğrenebileceksiniz hem de tuttuğunuz notlar ile çalıştığınız yerlerin unutulması sorununu ortadan kaldırabileceksiniz. Peki, nasıl olmalı? Öncelikle şunu söylemekte fayda var ki; çok uzun saatler harcamak ve sayfalarca gereksiz yere bütün kitabı ya da slaytı defterinize geçirmek size fayda getirmeyecektir. Kullandığınız kaynak derste aldığınız notlar, internet ya da kitaplar daha doğrusu her ne olursa olsun hepsi için geçerli söyleyeceklerimiz. Uzun uzun bütün konuyu yazmak motivasyonunuzu düşürebilir ve ders çalışmak verimli bir aktivite olması gerekirken boş bir zaman kaybına dönüşebilir. O yüzden sizin için sadece önemli olan o konu içerisindeki gerekli kısımları yazmanızda fayda var. Bunları defterinize geçirirken alt başlıklar ve maddeler halinde düzenleyebilirsiniz böylelikle tekrar etmek için baktığınızda kafa karışıklığı yaşamanın da rahatlıkla önüne geçersiniz. Etkili ders çalışma yöntemleri arasında olan not tutmayı keyifli hale getirmek de yine sizin elinizde. Rengarenk kalemler, yapışkanlı ufak kağıtlar ve sizi motive edecek birbirinden güzel defterle dolu piyasa. Bunları kullanmanız yine bu sıkıcı ve eziyetmiş gibi görünen aktiviteyi daha keyif aldığınız bir sürece dönüştürebilir.

Pes Etmeyin

”Çalışıyorum çalışıyorum, bir türlü anlamıyorum.” diyen o kadar çok öğrenci var ki… Maalesef birçoğumuz da belki bunu öğrencilik hayatında çok defa yaşadı. Ama önemli olan elbette ki; çaba harcamak. Azimli olup da başaramayacağınız ne var ki şu hayatta?  Eğer başarılı olmayı kafanıza taktıysanız bir defa iki defa gerekiyorsa defalarca çalışın o konuyu anlayana dek. Anlamadığınız yerlerde ise aynı konuyu başka kaynaklarda araştırın. Belki de daha kolay ve anlaşılır bir şekilde öğrenebileceğiniz alternatifler bulacaksınız. Konuyla alakalı basılmış kitapları gözden geçirebilir ya da internette onlarca anlatıcıya denk gelebilirsiniz. Faydalanmak sizin elinizde. Yine aynı şekilde anlamadığınız konuyu ya da konu içerisindeki o ufak noktayı sorarak iyi anlamış bir arkadaşınızdan ya da öğretmeninizden yardım isteyebilirsiniz. Bu konuda çekinmeye gerek yok bizce.

Farklı Tekniklere Şans Verin

Özellikle son zamanlarda birçok ders çalışma tekniği duymaya başladık. Pomodoro tekniği gibi onlarca ilginç yöntem mevcut.  Bunları araştırabilir; içinden sizin için en uygunuyla çalışmaya başlayabilirsiniz. Biraz değişiklikten hiçbir zarar gelmez. Kendiniz için alternatif etkili ders çalışma yöntemleri oluşturabilirsiniz böylelikle Hem belki de seçeceğiniz yeni yöntem kim bilir normalde aldığınız verimden çok daha fazlasını verecek size. Aynı zamanda motive olmanıza ve ders çalışmayı keyifli hale getirmeniz yardımcı olabilir.

Söylemekte fayda var ki artık teknolojinin bu kadar ilerlemesi ders çalışma alanında da bir sürü farklı yenilik getirdi.  Mesela molalarınızı takip edebileceğiniz zamanlayıcılar, çeşitli dijital ajanda görevini görenler ve belirlediğiniz ders çalışma hedeflerini gerçekleştirerek puan kazandığınız oyunlaştırılmış uygulamalar mevcut. Biraz araştırdıktan sonra içlerinden birini indirerek başlayabilirsiniz.

Etkili ders çalışma yöntemleri yukarıda bahsettiğimiz üzere bunlar. Kendiniz için en uygun hale getirip çalışmalarınıza uyarlayarak devam ettiğiniz takdirde başarılı olmanız kaçınılmaz olacaktır.

Editör: Öznur Dede