Ek olarak, bitki ıslahı, yeraltı suyu veya topraktaki kirletici maddeleri stabilize etmek, aktarmak, uzaklaştırmak veya yok etmek için farklı bitki türlerini kullanan, uygun maliyetli bir biyoremediasyon sürecidir. Dört ana mekanizmanın dikkate alındığı birkaç farklı stratejiden oluşur. Bunlar Fitoekstraksiyon, Fitostabilizasyon, Fitodegradasyon ve Fitovolatilizasyon‘dur.
İçindekiler
Fitoremediasyonun Farklı Teknikleri
Fitoekstraksiyon: Bu işlem aynı zamanda fitoakümülasyon olarak da bilinir. Bu süreçte bitkilerin kökleri, su ve diğer besinlerle birlikte kirleticileri de emer. Bu nedenle kirleticiler bitki sürgünlerine ve yapraklarına karışır. Bu işlem, topraktaki toksik elementlerin konsantrasyonunu düşürmek için biyokütlenin tekrar tekrar toplanmasını içerir.
Araştırma yoluyla, fito ekstraksiyonun, başta metaller olmak üzere kirletici maddelerin etkili bir şekilde uzaklaştırılmasına yardımcı olduğu bulunmuştur. Fito ekstraksiyon ya indüklenmiş bir süreçtir (metallerin biyoyararlanımını artırmak için kimyasalların kullanılması) ya da sürekli bir süreçtir (hızlı büyüyen bitkilerin veya metal hiper-biriken bitkilerin kullanımı).
Fitostabilizasyon: Bu, bitkilerin kirletici maddeleri bozmak yerine hareketsiz hale getirmek için belirli türde kimyasallar ürettikleri süreçtir. Başka bir deyişle, fitostabilizasyon, kirleticileri toprakta tutar ve daha fazla dağılmasını kısıtlar. Kirleticiler rizosferde veya köklerde stabilize edilebilir. Fitostabilizasyon yoluyla, kirleticiler üzerindeki etkinin yerinde tutulduğu bulunmuştur ve bu işlem esas olarak organikler ve metaller gibi kirleticiler için kullanılmaktadır.
Fitodegradasyon: Fitodegradasyon, organik kirleticileri doğrudan parçalamak için bitki köklerinden enzimlerin serbest bırakılması işlemidir. Bozunma ayrıca bitkilerin dokuları içindeki metabolik faaliyetler yoluyla yapılır. Bu süreçte bitkiler dokularındaki organik kirleticileri metabolize ederek daha az toksik maddelere dönüştürürler. Hidrofobik organik kirleticiler durumunda bu işlemin son derece iyi çalıştığı bulunmuştur. Fitodegradasyon yoluyla, kirleticiler üzerindeki etkinin yerinde zayıflatıldığı bulunmuştur ve bu işlem esas olarak organik kirleticiler için kullanılmaktadır.
Köksap bozunma, organik kirleticilerin toprak mikroplarının biyolojik olarak parçalanması yoluyla daha az toksik maddelere zayıflatıldığı başka bir süreçtir. Bitki kökleri, rizosferdeki mikrobiyal toplulukların işlevsel ve yapısal çeşitliliğini uyaran kök salgılarını ve enzimlerini rizosferin içine salar.
Fitovolatilizasyon: Bazı bitkiler, kirletici maddeleri uçucu bileşiklere dönüştürebilir. Bu işlem, bitkilerin organik kirleticiler içeren suyu aldığı ve daha sonra yapraklarından havaya bırakıldığı fittovolatilizasyon olarak bilinir.
Kirleticiler önce bitki kökleri tarafından alınır, gaz haline dönüştürülür ve son olarak atmosfere bırakılır. Bu süreç, bitkilerin evapotranspirasyonu tarafından yönlendirilir. Bu nedenle, bitki su tüketimi için yüksek evapotranspirasyon oranlarına sahip bitkiler genellikle seçilir. Bu işlem, organikler ve metaller gibi kirletici maddelerin uzaklaştırılmasına yardımcı olur.
Fitoremediasyon için En İyi 5 Bitki
- Hint hardalı: Brassicaceae türleri, yüksek miktarlarda biyokütle üretirken aynı zamanda belirli metalleri biriktirme yetenekleriyle bilinir. Hint hardalı, bu grubun en iyi bitkilerinden biri olarak kabul edilir ve topraktan birkaç metal kirletici maddeyi çıkarabilir. Cd, Pb, Se, Zn, Hg ve Cu konsantrasyonlarını etkili bir şekilde düşürdüğü bulunmuştur. Birçoğu, Hint hardalının 1980’lerde Çernobil’den radyoaktif Cs 137’yi de çıkardığının farkında değil.
- Söğüt: Manzaraları güzelleştirmenin yanı sıra, bu su seven bitkiler bitki ıslah işlemlerinde de kullanılır. Kökleri daha düşük seviyelerde Cd, Ni, Pb vb. Ağır metalleri biriktirebilir ve dizel yakıtla kirlenmiş alanlar gibi karışık ağır metallerde bile çalışır.
- Kavak ağacı: Bu ağaçların kirletici maddeleri azaltmadaki etkinliği geniş çapta incelenmiştir. Kavak ağaçlarının, çoğunlukla klorlu çözücüler olmak üzere organik kirleticileri büyük ölçüde azalttığı bulunmuştur. Onların sırrı, çok miktarda su alan iyi tasarlanmış kök sistemindedir.
- Hint otu: Ortabatı ABD’ye özgü olan bu bitkiler, çevrelerindeki toprak ve yeraltı sularına fayda sağlar. Herbisitler ve böcek ilaçları gibi tarımsal kimyasal kalıntıların detoksifiye edilmesine yardımcı olurlar. Hint otu Gramineae familyasına aittir ve aynı zamanda manda otu, batı buğday çimi gibi diğer otları da içerir. Petrol hidrokarbonlarının iyileştirilmesine de yardımcı olurlar.
- Ayçiçeği: Deneyler, ayçiçeğinin çeşitli kirletici maddeler biriktirebileceğini ortaya çıkarmıştır. Ayçiçeğinin topraktan farklı PAH seviyelerini etkili bir şekilde azalttığı da ortaya çıkmıştır.
Fitoremediasyonun Avantaj ve Dezavantajları
Fitoremediasyon, devasa ekipmanların kullanılmasını gerektirmediğinden uygun maliyetli bir süreçtir. Ayrıca iyileştirme alanlarına ağaç dikmek göze hitap eder ve güzel bir estetik katabilir. Ayrıca, büyüyen bitkiler fazla çaba gerektirmez ve kolaylıkla izlenebilir.
Ancak sürecin bazı sınırlamaları da var. Kirletici materyal, köklere erişilebilmesi için her zaman bitkilerin kök bölgesinde bulunmalıdır. Ayrıca, bitki ıslahı yavaş bir süreçtir ve kirlenmiş bir alanın yeterli bitki yetiştirmek için yeterince büyük olması gerekir.
