Dünya çapındaki hümanist hareket, dünyayı daha iyi bir yer haline getirmek için çalışıyor. Dünya hümanist düşüncenin çatı gövdesi International Humanist and Ethical Union (Uluslararası Hümanist ve Etik Birliği, IHEU). Makalemizde sizlere Hümanizmin ne demek olduğu, Hümanizm üzerine küresel ifadeler, Hümanist organizasyonlar ve Hümanizmin anlamı hakkında kısaca bilgiler vermeye çalıştık.
Hümanist Ne Demektir, Kime Hümanist Denir?
Hümanist, Hümanizm akımına mensup kişilere denir. Hümanist olmak için bir şey yapmanıza gerek yoktur, hümanizm düşüncesinin prensiplerinin geneline katılıyor ve hayatınızda uyguluyorsanız; aslında siz de birer hümanistsiniz diyebiliriz.
Hümanizm Hakkında Küresel Tanımlar
International Humanist and Ethical Union’un Asgari Beyanı
“Hümanizm, insanların kendi yaşamlarına anlam ve şekil verme hakkına ve sorumluluğuna sahip olduğunu doğrulayan demokratik ve etik bir yaşam duruşudur. Hümanizm, insani ve diğer doğal değerlere dayalı bir etik ve insan yetenekleriyle özgür sorgulama ruhu ile, daha insancıl bir toplum inşa edilmesini amaçlar. Hümanizm teistik değildir (Yani bu görüşte bir yaratıcıya inanılmaz) ve doğaüstü gerçeklik görüşlerini kabul etmez.” (Uluslararası Hümanist ve Etik Birliği – Hümanizm Üzerine Asgari Beyan)
Amerikan Hümanist Derneği’nin Hümanizm Tanımı
“Hümanizm, doğaüstücülük olmadan, insanlığın her türlü iyiliğine katkıda bulunabilecek anlamlı, etik hayatlar sürdürme yeteneğimizi ve sorumluluğumuzu onaylayan ilerici bir yaşam biçimidir.”
Çağdaş hümanist hareketin ana belgesi “2002 Amsterdam Bildirgesi” dir. 2002 yılında toplanan 50. yıl dönümü Dünya Hümanist Kongresi, “2002 Amsterdam Deklarasyonu” olarak bilinen bir kararı oybirliğiyle kabul etti ve bu, IHEU Genel Kurulu tarafından oybirliğiyle kabul edilerek Dünya Hümanizminin resmi tanımlayıcı açıklaması oldu. İşte o açıklama:
Amsterdam Beyannamesi 2002
Hümanizm, dünyanın büyük düşünürlerine ve yaratıcı sanatçılarına ilham veren ve bilimin kendisini doğuran uzun bir özgür düşünce geleneğinin sonucudur.
Modern Hümanizmin temelleri aşağıdaki gibidir (Aşağıdaki maddeler, Avustralya Hümanizm Topluluğu’nun Hümanizme dair yaptığı tanımlar kaynak alınarak yazılmıştır):
1. Hümanizm Etiktir
Bireyin değerini, haysiyetini, özerkliğini ve her insanın başkalarının haklarıyla uyumlu, mümkün olan tüm özgürlük haklarını onaylar. Hümanistlerin gelecek nesiller de dahil olmak üzere tüm insanlığa saygı gösterme gibi bir amacı bulunur. Hümanistler, ahlakın insan doğasının anlayışa ve dış yaptırıma ihtiyaç duymayan içsel bir parçası olduğuna inanırlar.
2. Hümanizm Rasyoneldir
Hümanistler, bilimi yıkıcı bir şekilde değil, yaratıcı bir şekilde kullanmaya çalışır. Hümanistler, dünyanın sorunlarının çözümünün ilahi müdahaleden çok insan düşüncesi ve eyleminde yattığına inanırlar. Hümanizm, bilim yöntemlerinin ve özgür araştırmanın insan refahı sorunlarına uygulanmasını savunur. Ancak Hümanistler, bilim ve teknolojinin uygulanmasının insani değerler tarafından şekillendirilmesi gerektiğine de inanıyor. Bilim bize araçları verir, ancak insani değerler amaçların önündedir.
3. Hümanizm Demokrasiyi ve İnsan Haklarını Destekler
Hümanizm, her insanın mümkün olduğunca fazla gelişmesini amaçlar. Demokrasi ve insani gelişimin herkesin hakkı olduğunu savunur. Demokrasi ve insan hakları ilkeleri, birçok insan ilişkisine uygulanabilir ve ülkelerin yönetim yöntemleriyle sınırlı değildir.
4. Hümanizm, Kişisel Özgürlüğün Sosyal Sorumlulukla Birleştirilmesidir
Hümanizm, topluma karşı sorumlu özgür birey fikri üzerine bir dünya inşa etme girişiminde bulunur ve sosyal dünyaya olan sorumluluklarımızı kabul eder. Hümanizm, destekçilerine hiçbir inanç dayatmaz ve maddeye, enerjiye inanır.
5. Hümanizm, Dogmatik Dinlere Bir Alternatiftir
Dünyanın başlıca dinleri, tüm zamanlar için sabitlenmiş vahiylere dayandığını iddia ediyor ve birçoğu dünya görüşlerini tüm insanlığa empoze etmeye çalışıyor. Hümanizm, dünya ve kendimiz hakkında güvenilir bilginin sürekli bir gözlem, değerlendirme ve gözden geçirme süreci yoluyla ortaya çıktığını kabul eder.
6. Hümanizm Sanatsal Yaratıcılığa ve Hayal Gücüne Değer Verir
Hümanizm, kişisel gelişim ve tatmin için edebiyat, müzik, görsel ve sahne sanatlarının önemini teyit eder. Hümanizm, etik ve yaratıcı yaşamı geliştirerek mümkün olan en üst seviyede bir hayat yaşamayı amaçlar ve zamanımızın zorluklarına değinmek için etik ve rasyonel bir araç sunar. Hümanizm, dünyanın her yerindeki insanlar için bir yaşam biçimi olabilir.
İnsanoğlunun, Hümanizmin onlar için ne ifade edebileceğinin ve onları neye adadığının en basit terimleriyle farkına varmak önemlidir. Dünya barışının ilerlemesi için ve şefkatin hizmetinde özgür araştırmayı, bilimin gücünü ve yaratıcı hayal gücünü kullanarak, hepimizin karşılaştığı sorunları çözecek araçlara sahip olduğumuza güvenen bir anlayıştır.
