2023 yılı Şubat-Haziran ayları arasında al-sat sektöründe yaşanan artış sonrası hükümet düğmeye basmış ve bir takım önlemler alınmıştı. Özellikle araç alım satımında çeklerle dönen ticaret dudak uçuklatan rakamlara ulaşmış, otomotiv sektöründe araçlar, değerinin tam iki katına ulaşan rakamlara satılmıştı. Dilden dile dolaşan efsaneye göre sadece çekle yapılan araç satım rakamları İnegöl bölgesinde 1 milyar TL’yi buldu. Çeklerin yazıldığı tarihler ise Ağustos-Aralık aylarını kapsıyor. Şimdi herkes aynı sorunun cevabını arıyor. “Çeklerin karşılığı olacak mı?”
Enflasyon artışları nedeniyle zaten fahiş rakamlara ulaşan otomobil fiyatları 4 aylık dönemde değerinin 2 katına çıkmıştı. Bu devasa artışa rağmen al-sat sisteminde devreye birde çekler alışveriş girince olayın rengi daha da değişti.
Özellikle lüks araç diye tabir edilen otomobiller tam iki katına çekle satılmaya başlandı. 1 milyon TL’lik araçlar 2 milyon TL’ye, 2 milyon TL’lik araçlar ise 3,5-4 milyon TL’ye kadar alıcı buldu.
İddiaya göre bankaların muslukları kapatması nedeniyle nakit ihtiyacını karşılamak isteyenler ellerinde bulunan araçlarını küçük bir miktar çek kalanını ise çekle satmaya başladı. Bu duyan fırsatçılar ise cazip tekliflerle araç sahiplerinin kapılarını çaldılar. Satış yapmayı düşünmeyenler bile teklif edilen uçuk kaçık rakamlara ikna olarak değerinin 2 katına araçlarını satmaya başladılar.
Özellikle İnegöl’de artış gösteren bu satış modeli ile 4 ayda bine yakın aracın satışının yapıldığı tahmin ediliyor.
Zorunluluktan bu yönteme başvuranlar çekleri kırdırma yöntemiyle nakit ihtiyaçlarını karşılarken, diğerleri ise hammadde ve taşınmaz arazi ya da konut alımında bu çekleri kullandılar.
Şimdi herkes bu çeklerin ödenip ödenmeyeceğine odaklandı. Çeklerin yazıldığı tarihler Ağustos ayı itibari ile başladı. Dilden dile yapılan konuşmalara göre bu çeklerin bir çoğu karşılıksız çıkacak ve bundan onlarca firma büyük yaralar alacak. Batışların yaşanacağı tahmin edilen öngörülere göre kritik aylar başladı. Özellikle Ağustos ve Eylül ayı tüm gerçeği gözler önüne serecek.
‘Rakamlar abartıldığı kadar gerçek mi?’, ‘Bahsedilen rakamlar gerçekten 1 milyar TL’yi aştı mı?’, ‘Büyük bir dolandırıcılık hikayesi var mı?’, ‘Firmalar batacak mı?’ gibi soruların cevabını bizde bekleyip göreceğiz.
