1877-1878 yıllarında Osmanlı Devleti ile Rusya arasında çıkan savaş sonrası yapılan anlaşma gereği Gürcistan’ın Acara Bölgesinde yaşayan binlerce kişi Türkiye’nin birçok şehrine yerleştirildi.
Rumi takvime göre 1293 yılına denk geldiğinden 93 Harbi olarak nitelendiren savaşın ardından ülkemize yerleşen Gürcü asıllı Müslüman vatandaşların büyük bir bölümü de Bursa’ya getirildi. Başta İnegöl ve Gemlik bölgelerine yerleştirilen Gürcüler, savaşın ardından geçen 150 yıl boyunca kendi kültür ve geleneklerini yaşatmaya çalıştılar.
Bursa’nın İnegöl ilçesinde zamanla nüfusu artan Gürcüler yoğun olarak 18 köyde yaşam sürüyorlar. Ekonomik kaygılar ve doğal afetler nedeniyle İnegöl şehir merkezinde ki Mahmudiye, Hamidiye, Orhaniye ve Kemalpaşa Mahallelerinde de kümeleşen Gürcüler, kendilerini Türk kimliğiyle adapte ederek örnek bir model oldular. Hali hazırda İnegöl ilçesinde 20-30 bin arasında Gürcü asıllı vatandaşların yaşadığı tahmin ediliyor.
İnegöl’de 1977 yılında kurulan İnegöl Kafkas Folklor ve Kültür Derneği, 1980 yılında kurulan Kafkasspor ve 2018 yılında kurulan İnegöl Kafkas Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği ile çok sayıda köy dernekleri Gürcü vatandaşların birlikte dayanışma halinde olmasını sağladı.
Köylerde ki yapılar, yemek ve düğün geleneklerini 150 yıldır korumayı başaran İnegöl’de ki Gürcülerin önderliğinde federasyon da kuruldu. Bursa ve çevre illerde yaşayan Gürcüleri temsil eden Marmara Gürcü Dernekleri Federasyonun başkanlığını da yine İnegöllü iş insanı Ömer Faruk Demirtaş yapıyor.
İnegöl Kafkas Folklor ve Kültür Derneği ulusal ve uluslararası çalışmalarıyla dikkat çekerken, Kafkasspor ise 3. Ligde yer alıyor. Yine yüzlerce öğrenci ve ailelere yardım eden Kafkas Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği’de örnek çalışmalara imza atmaya devam ediyor.
ŞİMDİ DE BİR İLKİ GERÇEKLEŞTİRİYORLAR
İnegöllü Gürcüler bu kez de Türkiye’de yaşayan tüm Gürcistan göçmenlerini temsil eden bir çalışmaya imza atmaya hazırlanıyor. Türkiye’de bir ilk olacak çalışma için 3 milyon TL’lik bir bütçe belirlendi. İnegöl’e bağlı Hasanpaşa kırsal mahallesinde Muhtarlık ve Hasanpaşa Kültür Derneği’nce tahsisi yapılan 210 metrekare kapalı alanı bulunan 4 bin 350 metrekarelik bölgede Türkiye’nin ilk Gürcü Kültür ve Etnografya Müzesi açılıyor. Çalışmaların devam ettiği müze binası yakın zamanda misafirlerini 2025 yılında ağırlamaya başlayacak.
TÜRKİYE’NİN HER YERİNDEN BAĞIŞ YAPILIYOR
Gürcü Kültür ve Etnografya Müzesi, ülke genelinde yaşayan Gürcü asıllı vatandaşlarda da heyecana neden oldu. Destek mesajlarının arttığı müzeye her şehirden tarihi belge, obje ve kültürel eşya bağışları yapılmaya başlandı. Müzenin Proje Koordinatörlüğünü yapan Adnan Taşdemir ve Koordinatör Yardımcısı Şükriye Kuş yoğun taleplere cevap vermeye çalışıyor.
GÖSTERİ MERKEZİ DE YAPILACAK
Gürcü Kültür ve Etnografya Müzesi Koordinatörü Adnan Taşdemir, büyük heyecanla başladıkları çalışmalarda büyük mesafe kat ettiklerini söyledi.
Müzeyi göç hikayesinin kahramanlarından olan Hasanpaşa’nın adını taşıdığı ve Gürcü vatandaşların ikamet ettiği kırsal mahallede açacaklarını söyleyen Taşdemir, “Öncelikle projemize sahip çıkan Hasanpaşa Mahalle sakinlerimize, muhtarlığımıza ve Hasan Paşa Kültür Derneğimize çok teşekkür ediyorum. Gürcü kültürünü en iyi anlatacağımız çok güzel bir lokasyon oldu. Çok özen gösterdiğimiz kapalı alanımızın restorasyon çalışmaları başlıyor. Bir yandan içini donatırken, diğer yandan binamızın dışında ki 1500 metrekarelik alanda bir gösteri merkezi yapmayı planlıyoruz. Her şey tamamlandığında kafe alanımız, açık ve kapalı alanda sergilenecek etnografya müzemizle İnegöl’e çok önemli bir merkez kazandırmış olacağız” dedi.
MÜZEDE NELER OLACAK?
Adnan Taşdemir Kültür ve Etnografya Müzesinde nelerin sergileneceğine ilişkinde bilgiler de verdi. Taşdemir gazetemize yaptığı özel açıklamada, “Öncelikle müzemizde göç hikayemizi anlatan tarihi belgeler olacak. Gürcistan’ın ünlü ressamları müzemize katkı sağlamak için yağlı boya eserler hazırlıyor. Biz şimdiki ve gelecekte ki nesillerimize kim olduğumuzu, nereden, ne için geldiğimizi ve göç esnasında hangi zorlukların yaşandığını anlatmak istiyoruz. Bunun yanı sıra Türkiye’de olduğumuz 150 yıllık süre zarfında kültürel değerlerin nasıl korunduğunu, geleneklerin nasıl yaşatıldığını da ortaya koyacak belgeler ve objeler sergilenecek. Kültürel yemeklerden, yine Gürcülerin sıklıkla kullandığı kap-kacak ve gereçler ile kültürel elbiselerin yer aldığı yüzlerce obje ve materyaller müzemizi süsleyecek. Kısacası Gürcülerin, giyiminden, yediği yemeğe, kullandığı eşyalardan, takılarına, gelenek ve göreneklerini en iyi yansıtan her şeyi bulabileceğiniz özel bir yer açıyoruz” diye konuştu.
GÜRCÜ KÜLTÜR VE ETNOGRAFYA MÜZESİ NE ZAMAN AÇILACAK?
Taşdemir, müzenin planlanan açılış tarihine ilişkinde bilgiler verdi. Gürcü Kültür ve Etnografya Müzesinin ilk etabının 2025 Mayıs ayında resmi törenle açılması planlanırken, diğer etaplarında yine aynı yıl içerisinde tamamlanacağı öngörülüyor.
