Çoğunlukla İnegöl’de yerel halkın defnedildiği ilçenin en eski mezarlıklarından olan Orhaniye Mezarlığı ilginç mimari mezar taşlarıyla biliniyor. Gerek mezar taşları gerekse de taşlara yazılan yazılar görenleri şaşırtıyor.
Mezar taşına hayattayken tuttuğu futbol takımlarının amblemi koyulanlardan, en sevdiği şiirin sözleri yazılanlar bile ver. Mezar alanında İnegöl’ün ilk Belediye Başkanı Sadıkzade Süleymanağa ve eşi Şefika hanıma ait olan ilginç mezar taşları da yer alıyor. Yine aile kabristanlığını andıran bu alanda İnegöl’ün tanınmış simalarına ait mezar taşları da alana gelenlerin dikkatini çekiyor.
Yine Orhaniye Mezarlığında 1977 yılında hayatını kaybeden Hatipoğlu Nazmi Demiralp’e ait olan mezar taşı dikkat çekiyor. Kimilerine göre mezar taşı Ahit Sandığını andırırken kimileri de krallar ve soyluların omuz üzerinde taşındığı yapıya benzetiyor.
Mezarlıkta dikili taş kitabelerini andıran mezar taşları da bulunuyor. Kimi taşlarda Kuran-ı Kerim’den ayetler ve son Peygamber Hz. Muhammed’e ait hadisler Arapça yazılırken, kimilerinde ise Osmanlıca yazılar dikkat çekiyor.
Üzerine “Ah Gençlik” denilerek yazılan bir mezar taşı ise 22 yaşında vefat eden İskeçeli Hasan’ın oğlu Kaşif’e ait.
İlginç mezar taşlarından biri de 71 yaşında vefat Hacı Yusuf Altınok’a ait. Mezar taşında Sıhhat Memurluğundan emekli olduğu yazıyor. Yani İnegöl’de bir zamanlar Sıhhat Memurluğu adıyla bir kamu kuruluşunun olduğu görülüyor.
Yine birçok Osmanlı motifli mezar taşının İnegöl’ün en eski mezar alanı olarak bilinen İshakpaşa Külliyesi Haziresi’nden alınarak Orhaniye Mezarlığına nakledildiği öğrenildi.
Adeta açık hava müzesini andıran Orhaniye Mezarlığı günümüzde en çok İnegöl’ün yerli nüfusunun en çok tercih ettiği mezar alanı olarak biliniyor.
