Tez-Koop-İş, üyelerinin ekonomik ve sosyal durumunu inceleyen kapsamlı bir araştırma gerçekleştirdi. Bilgisayar Destekli Ağ Görüşmesi (CAWI) yöntemiyle yapılan bu araştırma, işçilerin yaşam koşullarına dair dikkat çeken gerçekleri gözler önüne serdi.
Tez-Koop-İş, 4,5 milyon sigortalı işçinin çalıştığı ticaret, büro, eğitim ve güzel sanatlar sektörlerinde 130 bine yakın üyesiyle en büyük örgütlü güç olma özelliği taşıyor.
İşçilerin yüzde 67’sinin mali durumu kötüleşti
Sektördeki işçiler, giderek artan ekonomik zorluklarla başa çıkmaya çalışırken yapılan araştırma, büyük bir kısmının hayatta kalabilmek için mücadele verdiğini ortaya koydu. Araştırmaya katılan sendika üyesi işçilerin yüzde 67’si, son bir yıl içinde ailelerinin mali durumunun kötüleştiğini belirtti.
İşçilerin yarısı ev sahibi-kiracı çatışması yaşıyor
İşçilerin yüzde 95,6’sı ay sonunda birikim yapamadıklarını ifade etti. Birgün’ün haberine göre, işçilerin yarısından fazlası, son yıllarda artan ev sahibi-kiracı gerginliğini kiracı olarak yaşadıklarını söyledi.
İşte işçinin mali tablosu
İşçilerin temel ihtiyaçlarını bile karşılamakta zorlandığını gösteren araştırmanın sonuçları şöyle:
• İki günde bir et, tavuk veya balık yiyemeyenlerin oranı: Yüzde 78
• Eskiyen mobilyalarını değiştiremeyenlerin oranı: Yüzde 93,1
• Beyaz eşyaları arızalandığında tamir veya yenileme yapamayanların oranı: Yüzde 92,9
• Ayda en az bir kez dışarıda yemek yiyemeyenlerin oranı: Yüzde 70,6
• Evden uzakta bir haftalık tatil yapamayanların oranı: Yüzde 83,3
Borçlar ödenemiyor
İşçilerin mali yükümlülüklerini yerine getirmekte büyük sıkıntılar yaşadığını gösteren veriler ise şöyle:
• Banka kredi ve kredi kartı borçlarını ödeyemeyenlerin oranı yüzde 70
• Eş-dosttan aldığı borçları zamanında ödeyemeyenlerin oranı yüzde 56,7
• Kira veya konut kredisi ödemelerinde zorlananların oranı yüzde 53
• Elektrik, su, doğalgaz gibi faturaları ödemekte zorlananların oranı yüzde 46,6
Umutsuzluk yayılıyor
Araştırmada işçilerin geleceğe dair bakış açıları da ele alındı. Elde edilen bulgular, işçi sınıfının büyük bir bölümünün derin bir umutsuzluk içinde olduğunu ortaya koydu. İşçilerin çoğunun gelecekle ilgili kaygılı ve umutsuz olduğuna dair veriler şu şekilde belirlendi:
• Geleceğe dair iyimser olanların oranı sadece yüzde 10,1
• Belirsizlik içinde olanların oranı yüzde 34,3
• Geleceğe karamsar bakanların oranı yüzde 26,1
• Kendini güvencesiz hissedenlerin oranı yüzde 23,6
“İşçi borç ile ev giderleri konusunda kayda değer aksamalar yaşıyor”
"Yaşam standartlarında da büyük bir erozyon var"
Tez-Koop-İş Genel Başkanı Haydar Özdemiroğlu, sendika üyesi işçilerin yaşam standartlarında da büyük bir erozyon söz konusu olduğunu belirtti. “Üyelerimiz borç yükümlülükleri ile ev giderleri konusunda kayda değer aksamalar yaşıyorlar” diyen Özdemiroğlu, "Bu sadece para ile ilgili bir dert olsa yine bir şekilde halledilebilir. Ama bu tür durumlarda kalmak, insanın kendisine olan saygısında örselenmelere yol açıyor” ifadelerini kullandı.
“Örgütsüz ve güvencesiz durumda olan işçilerin durumu daha kötü”
Örgütsüz işçilerin daha büyük zorluklarla karşı karşıya olduğuna dikkati çeken Özdemiroğlu şunları söyledi:
“Eğer sendikalı işçinin hali bu ise örgütsüz ve güvencesiz durumda olan işçilerimizin halini düşünemiyorum bile. Bu bağ çok önemli. Çünkü örgütlü işçi yaşam koşullarını iyileştirmeye dönük kazanımlar elde ettiğinde, bu kazanımlar dalga dalga bütün bir topluma olumlu olarak yansıyor. O halde bu olumsuz tabloda sendikalar olarak kendi payımıza düşen sorumlukla da yüzleşip örgütlü işçilerin birleşik mücadele gücünü bir an önce harekete geçirmemiz gerekiyor. Zaman üye bağlarımızı güçlendirerek örgütsüzleri örgütlemek ve birleşik bir emek ve demokrasi cephesi kurma zamanıdır.”
Asgari ücret açlık sınırından 29 lira fazla
Birleşik Metal-İş Sınıf Araştırmaları Merkezi (BİSAM), Açlık Ve Yoksulluk Sınırı Ocak 2025 Araştırması’nı yayımladı. Yayımlanan rapora göre 2025 için belirlenen asgari ücret, yılın ilk ayı için hesaplanan açlık sınırından yalnızca 29 lira fazla.
BİSAM, 2025 Ocak ayında dört kişilik bir aile için açlık sınırını 22 bin 75 lira, yoksulluk sınırını ise 76 bin 358 lira olarak açıkladı. Tek başına yaşayan bir kişi için ise yoksulluk sınırı 35 bin 459 lira olarak hesaplandı.
Günlük harcama gereksinimi 736 lira
Günlük harcama ihtiyacının 736 lira olduğu tespit edildi. En yüksek maliyet grubunu 207 liralık harcama gereksinimiyle meyve ve sebze grubu oluşturdu. Meyve ve sebzeyi, 196 liralık harcama gereksinimiyle süt ve süt ürünleri takip etti. Et, tavuk ve balık için yapılması gereken en düşük harcama ise 140 lira olarak hesaplandı. Bu grupları izleyen temel besin ögeleri ise şöyle sıralandı:
• Ekmek: 69,83 lira
• Kayı ve sıvı yağ: 37,43 lira
• Kurubaklagil: 21,27 lira
• Şeker/Bal/Pekmez: 17,41 lira
• Makarna, pirinç vb: 16,53 lira
• Yumurta: 15,87 lira
• Yağlı tohum: 13,89 lira
Gıda harcamalarındaki dağılım, daha dar bir gruplandırma ile yüzde oranlarına dönüştürüldüğünde, meyve ve sebze yüzde 28,2 ile ilk sırada yer aldı. Süt ve süt ürünleri grubunun oranı yüzde 26,6, et, yumurta ve kurubaklagil grubunun payı ise yüzde 26,1 olarak belirlendi. Ekmek, makarna gibi gıdaların toplam içindeki payı ise yüzde 11,74 oldu. Diğer gıda harcamalarının toplam içindeki oranı ise yüzde 7,45 olarak kaydedildi.
