Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından sosyal devlet anlayışı kapsamında kendi isteği ve inisiyatifi isteği dışında işten çıkarılan ya da çıkan işçiler için işsizlik ödeneği ayırmaktadır. Çalışan sigortalı kişinin işten çıkarılması durumunda kişinin tekrar iş bulma sürecine kadar devlet belli koşullar doğrultusunda işsizlik maaşı ödeneğini düzenli olarak vermektedir.
İşten çıkarılan sigortalı işsizin işsizlik ödeneğini almaya hak kazanabilmesi için öncelikle İşsizlik maaşı için gereken şartlar yerine getirilmelidir. İşsiz kimsenin çalıştığı yerden iş kanununda belirtilen haklı nedenlere dayanmayan bir sebeple çıkarılması şartı aranmaktadır. İşten çıkarılması durumları içerisinde emeklilik, evlilik ya da istifa gibi sebepler işten çıkma ya da kişiden kaynaklanan herhangi bir sorunla işten çıkma söz konusu olması halinde işsizlik ödeneğinden yararlanmak mümkün değildir.
İşveren kimsenin çalışan kişiyi işten çıkarması halinde, hizmet akdinin sonlandığını ifade eden sigortalı ve işçinin hizmet akdinin sonlandırıldığını beyan eden İşten Ayrılma Bildirgesi’ni hizmet akdinin sonlandırıldığı tarih itibariyle 15 iş günü içinde üç nüsha olarak düzenlemesi gerekmektedir. Daha sonra bu bildirge iş yerinin bulunduğu yerdeki İş-Kur’a verilmelidir. Düzenlenen bu nüshalardan biri işsize verilmekte olup, bir diğeri iş yerinde saklanarak muhafaza edilmelidir.
Yukarıda belirtilen bu hususların ve şartların yerine getirilmesi halinde kişi işsizlik maaşı ödeneği almaya hak kazanmaktadır. Bu ödeneğin alınabilmesi için İşsizlik Maaşı için Gereken Şartlar yerine getirilmesi halinde yapılması gereken bir takım işlemlerin de tamamlanması gerekmektedir. Maaştan yararlanabilmek için işsizin istenilen evrakları İş-Kur’a beyan etmesi zorunludur. İşsizlik maaşı başvurusunda işsizin kimliği, kimlik fotokopisi, işverenin düzenlediği İşten Ayrılma Bildirgesi bu evraklar içerisindedir. Bu belgelerin hizmet akdinin sona erdirildiği tarih itibariyle 30 gün içinde İş-Kur’a bizzat işsiz tarafından işsizlik ödeneği alınabilmesi amacı ile beyan edilmesi gerekmektedir.
İşsizlik maaşı işten çıkarılan işsizin, İşsizlik Sigortasının Uygulanmasına İlişkin Tebliğ içerisinde 2. 3 ve 5. maddeler içerisinde açıklanan şartlara uyması gerekmektedir. Bu şartlara uyum göstermesi halinde hizmet akdinin fesh edildiği tarih itibariyle hesaplama yapılmaktadır. İlk maaş ödeneğinin yatması, bu ödeneğe hak kazanıldığı tarihi izlemekte olan her ayın sonu itibari ile İş-Kur tarafından işsizin adına olan hesaba yatırılmaktadır.
İşsizlik maaşı ödeneğinde sigorta süreleri;
- 600 gün sigorta pirimi için 6 ay (180 gün)
- 900 gün sigorta pirimi için 8 ay (240 gün)
- 1080 gün sigorta pirimi için 10 ay (300 gün)
Ayrıca 5510 sayılı kanun içerisinde belirtilmekte olan maddelere göre ödeneği alan işsizler genel sağlık sigortasından faydalanmaya devam etmektedir. Ayrıca bakmakla yükümlü olduğu aile fertleri de genel sağlık sigortası kapsamı içerisinde bulunmaktadır.
