Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2021-2023 yılına ait Hayat Tabloları verilerini duyurdu. Bu verilere göre, Türkiye'ye özgü hayat tabloları, 2013 yılından bu yana Türkiye genelinde ve il bazında idari kayıtlardan yıllık olarak oluşturuluyor. Hayat tabloları sayesinde elde edilen doğuşta beklenen yaşam süresi bilgisine ek olarak, ilk kez eğitim durumuna göre beklenen yaşam süresi verileri de hesaplandı.
Doğuşta beklenen yaşam süresi' azaldı
'Doğuşta beklenen yaşam süresi', yeni doğan bir bireyin mevcut ölümlülük risklerine maruz kalması halinde beklenen ortalama yaşam yıl sayısını ifade eder. Türkiye'de bu süre, 2020-2022 döneminde 77,5 yıl iken, 2021-2023 döneminde 77,3 yıla geriledi.
Kadınlar erkeklerden 5,3 yıl daha uzun yaşadı
Türkiye'de 2020-2022 döneminde erkekler için doğuşta beklenen yaşam süresi 74,8 yıl iken, 2021-2023 döneminde bu süre 74,7 yıla düştü. Kadınlarda ise bu süre 80,3 yıl iken 80 yıla geriledi. Genel olarak kadınlar, erkeklerden daha uzun yaşamaktadır ve erkekler ile kadınlar arasındaki doğuşta beklenen yaşam süresi farkı 5,3 yıl olarak kaydedilmiştir.
15 yaşındakiler için beklenen yaşam süresi 63,5 yıl oldu
Çalışma çağının başlangıcı olan 15 yaşındaki kişilerin ortalama kalan yaşam süresi 63,5 yıl oldu. Erkekler için bu süre 60,9 yıl iken kadınlarda 66,1 yıl oldu.
30 yaşındakiler için beklenen yaşam süresi 49,1 yıl oldu
Türkiye'de 30 yaşındaki bir bireyin kalan yaşam süresi ortalama 49,1 yıl olarak belirlendi. Erkekler için bu süre 46,6 yıl, kadınlar için ise 51,5 yıl oldu. Bu yaşta kadınlar ve erkekler arasındaki beklenen yaşam süresi farkı 4,9 yıl olarak hesaplandı.
50 yaşındakiler için beklenen yaşam süresi 30,1 yıl oldu
Türkiye'de 2021-2023 dönemi hayat tabloları verilerine göre, 65 yaşındaki bir bireyin kalan yaşam süresi ortalama 17,4 yıl olarak belirlenmiştir. Erkekler için bu süre 15,7 yıl, kadınlar için ise 19 yıl olarak hesaplanmıştır. Başka bir deyişle, 65 yaşındaki kadınların erkeklerden ortalama 3,3 yıl daha uzun yaşamaları beklenmektedir.
Doğuşta beklenen yaşam süresi en yüksek Tunceli'de
Doğuşta beklenen yaşam süresinin en yüksek olduğu il, 80,8 yıl ile Tunceli olarak belirlendi. Tunceli'yi 79,7 yıl ile Şırnak ve Mardin izledi. Beklenen yaşam süresinin en düşük olduğu il ise 76,1 yıl ile Kilis oldu. Kilis'in ardından 76,2 yıl ile Gaziantep ve 76,8 yıl ile Adana geldi.
Erkeklerde ve kadınlarda en uzun yaşam süresine sahip il Tunceli oldu
Erkeklerde doğuşta beklenen yaşam süresinin en yüksek olduğu il, 78,1 yıl ile Tunceli olarak belirlendi. Tunceli'yi 77,1 yıl ile Mardin ve 77 yıl ile Bingöl takip etti. Erkeklerde en düşük beklenen yaşam süresi ise 73,2 yıl ile Kilis'te kaydedildi. Kilis'in ardından 73,6 yıl ile Gaziantep, 74 yıl ile Kırklareli, Edirne ve Adana geldi.
Kadınlarda doğuşta beklenen yaşam süresi açısından en yüksek il, 83,6 yıl ile yine Tunceli oldu. Tunceli'yi 83,3 yıl ile Şırnak ve 82,5 yıl ile Muğla izledi. Kadınlarda en düşük beklenen yaşam süresi ise 78,7 yıl ile Gaziantep'te görülürken, Gaziantep'i 79,1 yıl ile Kilis, 79,2 yıl ile Kütahya ve Hatay takip etti.
İstanbul'da doğuşta beklenen yaşam süresi 78,6 yıl oldu
En fazla nüfusun bulunduğu İstanbul, doğuşta beklenen yaşam süresinde 78,6 yıl ile Türkiye ortalamasının üstünde yer aldı. Bu değer, erkeklerde 75,8 yıl iken, kadınlarda 81,3 yıl oldu.
Ankara'da doğuşta beklenen yaşam süresi 79,2 yıl oldu
Doğuşta beklenen yaşam süresi açısından Ankara, 79,2 yıl ile Türkiye ortalamasının üzerinde yer aldı. Bu süre, erkeklerde 76,5 yıl, kadınlarda ise 81,8 yıl olarak belirlendi.
Eğitim seviyesi yükseldikçe beklenen yaşam süresi uzadı
Türkiye'de eğitim düzeyine göre beklenen yaşam süresi incelendiğinde; eğitim düzeyi yükseldikçe beklenen yaşam süresinin de uzadığı görüldü. Her yaştaki beklenen yaşam süresi, düşük eğitime sahip kişiler arasında daha az olurken, artan eğitim düzeyi ile birlikte beklenen yaşam süresinin de arttığı tespit edildi.
Cinsiyet ayrımında, eğitim düzeyine göre beklenen yaşam süresine bakıldığında, hem erkek hem de kadınlarda eğitim düzeyi yükseldikçe beklenen yaşam süresinin de arttığı tespit edildi. Ortaöğretim altı eğitim seviyesi ile yükseköğretim eğitim seviyesine sahip 30 yaşındaki kişilerin beklenen yaşam süreleri arasındaki farkın 5 yıl civarında olduğu görüldü.
