Kansızlık, ya da tıbbi adı ile "anemi", kan dolaşımında dokulara gereken oksijeni taşıyacak yeterli alyuvar bulunmaması durumudur. Bilindiği gibi, alyuvarlar vücuttaki doku ve organlarda yer alan hücrelere oksijen taşırlar. Ancak bu işi yapabilmek için belirli sayıda kırmızı kan hücresi, yani alyuvar bulunması gerekir. Sayının çeşitli nedenlerle azalması “kansızlık” adı verilen klinik tablonun gelişmesine sebep olur. Kansızlığı olan kişiler kendilerini genellikle yorgun ve bitkin hissederler.
Kansızlığın sebepleri değişir. Geçici veya uzun süreli kansızlık yaşanabilir. Kansızlığın şiddeti, alyuvarların sayısındaki azalmaya bağlı olarak değişiklik gösterebilir. kansızlık besinlerle alınması gereken bazı maddelerin eksikliğine bağlı olabildiği gibi, kan kaybına bağlı da kansızlık görülebilir.
Kansızlığın belirtileri nelerdir?
Kansızlığın başlangıcında belirtiler fark edilmeyebilir, ancak, kansızlığın şiddeti arttıkça aşağıdaki belirtiler hissedilir hale gelir.
- Yorgunluk,
- Bitkinlik,
- Solgun cilt,
- Baş dönmesi,
- Baş ağrısı,
- Göğüs ağrısı,
- Soluksuz kalma,
- El ve ayaklarda üşüme,
- Hızlı ve düzensiz kalp atışları.
Yukarıda yazılan bazı kansızlık belirtilerinin farklı nedenleri de olabilir. Örneğin, yorgunluk kansızlık dışında başka nedenlere bağlı olabilir. Bu sebeple, kendini her yorgun hisseden kişide kansızlık olduğu düşünülmemelidir.
Alyuvar sayısı neden düşer?
- Vücutta yeterli alyuvar üretimi yapılamıyor olabilir,
- Kanamalar nedeniyle alyuvar sayısı azalabilir,
- Vücutta alyuvarların parçalanmasına bağlı olarak sayı düşebilir.
Alyuvarlar ne işe yarar?
Alyuvarlar kan dolaşımında bulunan hücrelerden biri olup, temel görevi hücrelere oksijen taşımaktır.
Alyuvarlar oksijen taşıyabilmek için demirden zengin bir protein olan “hemoglobin” içerirler. Hemoglobine akciğerlerde yüklenen oksijen, alyuvarların içinde yolculuğa başlar. Vücudumuzun her yerine ulaşan damar ağı sayesinde oksijen hücrelere ulaşır. Oksijen taşıma işi burada sona eren alyuvarlar bu kez bir miktar karbondioksit yüklenirler. Yükledikleri karbondioksiti kan dolaşımı ile akciğerlere getiren alyuvarlar burada yüklerini boşaltır ve bu şekilde kan damarları içindeki yolculuklarına devam ederler.
Alyuvarlar nerede üretilir?
Büyük kemiklerin içinde süngerimsi bir doku bulunur. Bu dokuda kemik iliği vardır. Diğer kan hücrelerinde olduğu gibi, alyuvarlar da kemik iliğinde üretilir. Üretim için çeşitli maddelere ihtiyaç vardır. Demir, B12 vitamini, folik asit alyuvar üretimi için gerekli başlıca maddelerdir.
Kansızlık riskini artıran faktörler nelerdir?
Vitaminsiz beslenme,
Bağırsak hastalıkları,
Adet kanamaları,
Hamilelik,
Uzun süreli hastalıklar,
Ailede kansızlık yapan kalıtsal hastalıkların bulunması.
