Bankalar, çeşitli hizmetleri karşılığında müşterilerinden pek çok farklı masraf kesebiliyor. Bu masraflar, kredi kartı aidatlarından kredi çekimlerinde alınan dosya masraflarına, sigorta bedellerine ve ekspertiz ücretlerine kadar geniş bir yelpazeye yayılıyor. Özellikle son dönemde artan kredi kartı aidatları ve kredi işlemleriyle ilgili masraflar, tüketicilerin ciddi anlamda canını sıkıyor. Ancak, bu tür ödemelerin iadesi bazı durumlarda mümkün olabiliyor. İşte bu konuda bilinmesi gerekenler:
Milyonlarca kredi kartı kullanıcısı, her yıl bankaların talep ettiği kart aidat ücretleriyle karşı karşıya kalıyor. Bankalar, özellikle maaş müşterilerinden kart aidatı almamaya yönelik bazı imkanlar sunsa da, pek çok tüketici farkında olmadan bu ücretleri ödemek zorunda kalıyor. Bankaların kredi kartı aidatı alması, hukuki olarak bazı şartlara bağlıdır. 6502 sayılı Tüketici Kanunu'nun 31'inci maddesi uyarınca, bankalar, tüketicilere aidatsız bir kredi kartı seçeneği sunmak zorundadır. Ancak, aidatlı bir kart sunulması durumunda, bankaların bu aidatın alınması konusunda tüketiciyle açık bir şekilde müzakere etmesi ve bunu belgeleyebilmesi gerekmektedir.
Tüketici Konfederasyonu (TÜKONFED) Başkan Vekili Avukat İbrahim Güllü, bu konuda şunları belirtiyor: "Bankalar, tüketiciye aidatsız kart sunduğunu ispat edemediği ve aidatın ödenmesi konusunda mutabakat sağlandığını belgeleyemediği sürece, tüketici bu aidatları geri alabilir." Yani, tüketiciler, bankaların kendilerinden talep ettiği kart aidatlarının iadesi için Tüketici Hakem Heyetleri'ne başvuruda bulunabilir ve bu aidatların geri ödenmesini talep edebilirler.
Bankalar, tüketicilere kredi sağlarken çeşitli masraflar talep edebiliyor. Bu masraflar arasında en yaygın olanlar, dosya masrafları, sigorta bedelleri ve ekspertiz ücretleridir. Örneğin, bankalar, kredi sağlarken sağlık sigortası yaptırmayı zorunlu tutabiliyor. Ancak, tüketicilerin bu sigortayı bankanın önerdiği şirketten almak zorunda olmadığını bilmesi önemlidir. Ayrıca, sigorta bedelinin iadesi de mümkündür. Yargıtay'ın bu konuda emsal teşkil eden kararları bulunmakta olup, tüketiciler bu kararlara dayanarak sigorta bedellerinin iadesini talep edebilirler.
Ekspertiz ücretleri konusunda ise, bankaların tüketiciden yalnızca gerçek ve belgelenmiş masrafları talep etmesi gerekmektedir. Bankalar, kredi verilen taşınır ve taşınmaz malların değerini belirlemek amacıyla eksper raporları düzenletir ve bu raporlar karşılığında ödeme yaparlar. Ancak, bu ücretlerin tüketiciye yansıtılması durumunda, bankaların ne kadar ödeme yaptığını açıkça belgelemeleri gerekmektedir. Tüketiciler, bu belgelerde eksiklik veya tutarsızlık görmeleri durumunda, bu ücretlere itiraz edebilir ve haklarını arayabilirler.
2014 yılında yürürlüğe giren Finansal Tüketiciden Alınacak Ücretler Yönetmeliği, kredi çekerken bankaların tüketiciden alabileceği dosya masrafını belirli bir sınır içinde tutmaktadır. Bu yönetmeliğe göre, bankalar, kullandırılan kredi tutarının en fazla binde 5'i kadar dosya masrafı talep edebilir. Örneğin, 100.000 TL'lik bir kredi için, bankalar en fazla 500 TL dosya masrafı talep edebilir. Ancak, bu masrafın üzerinde bir tutar alınması durumunda, tüketiciler bankaya yazılı bir talep ile başvurarak fazla ödedikleri tutarın iadesini isteyebilirler. Bankanın bu talebi reddetmesi durumunda, tüketiciler yine Tüketici Hakem Heyetleri'ne başvurabilir ve haklarını arayabilirler.
Tüketiciler Ne Yapmalı?
Tüketiciler, kart aidatları, sigorta bedelleri, dosya masrafları ve ekspertiz ücretleri gibi masraflar konusunda haklarını bilmelidirler. Eğer bu tür masrafların fazla olduğunu veya haksız yere alındığını düşünüyorsanız, şu adımları izleyebilirsiniz:
-
Belge Toplayın: Bankadan yapılan kesintilerle ilgili belgeleri toplayın. Bu belgeler, yapılan ödemenin detayı ve neden kesildiği hakkında bilgi içermelidir.
-
İtirazda Bulunun: Bankaya yazılı olarak itiraz edin ve fazla ödemenin iadesini talep edin. Bu taleplerinizi mutlaka yazılı olarak yapın ve bir kopyasını saklayın.
-
Tüketici Hakem Heyetleri'ne Başvurun: Banka, talebinizi reddederse, Tüketici Hakem Heyetleri'ne başvurarak hakkınızı arayabilirsiniz. Heyet, belgeleri inceleyerek size yol gösterecek ve hakkınızı almanızı sağlayacaktır.
