Yeteri kadar yemek yendikten sonra, leptinin etkisiyle tokluk hissi uyanır ve daha fazla besin tüketilmez. Leptin eksikliği olan kişilerde bu mekanizma işlemez. Bazı kişilerde leptine karşı bir duyarsızlık gelişmiştir. Bu sebeple, leptin düzeyi yükselse de gerekli tokluk hissini veremez.
Leptin nasıl işlev görür ?
Vücut ağırlığı arttıkça, vücuttaki yağ kitlesi de artar. Bununla paralel olarak, salgılanan leptin miktarı da yükselir. Yağ hücrelerinden salgılanan leptin, beyine giderek hipotalamusta bulunan reseptörleri uyarır. Bu uyarı, yemek yerken ne kadar yenmesi gerektiğini düzenler.
Ayrıca, sinir sistemini uyararak, yağ hücrelerinin yağ yakmasını tetikler. Böylece iştah ve vücut ağırlığının ayarlanmasında rol oynar. Böylece kişi daha az kalori almaya başlar ve zamanında doygunluk hissi oluşur. Bunun etkisiyle vücuttaki yağ kitlesi azalmaya başlar. Kilo kaybedilir.
Leptin direnci nedir ?
Yapılan bilimsel çalışmalarda, bazı kişilerin kanında yüksek düzeyde leptin olmasına rağmen, bu kişilerin aşırı kilolu iştahının açık olduğu tespit edilmiştir. Bu duruma “leptin direnci” adı verilmiştir. Leptin direncinde, kan dolaşımında leptin bulunmasına rağmen, leptine duyarsız kalan hücreler nedeniyle, işlevini yerine getirememektedir.
Leptin direnci neden olur ?
Leptin bol miktarda bulunsa da, iki nedenden dolayı işlevini yerine getirememektedir: Birinci neden leptinin hedef hücrelerine bir sebeple ulaşamaması olabilir. İkinci neden ise, leptinin ulaştığı hücrenin işlevini yerine getirememesidir.
Leptin testi neden istenir ?
Klinik çalışmalar esnasında istenen ve henüz her yerde yapılmayan bu test, aşırı kilolu hastaların değerlendirilmesinde kullanılabilir. Erken yaşta görülen şişmanlıklarda, sebebe yönelik araştırmalarda da leptin testi istenebilir.
Test için gerekli örnek nedir ?
Test, genellikle koldan, aç karnına alınan kanda yapılır.
Test sonucu ne ifade eder ?
Düşük çıkan leptin düzeyi, leptin eksikliğini işaret eder. Bu eksikliğin ailesel geçişli olabileceği düşünülmektedir.
Şişmanlarda yüksek leptin düzeyi, leptin direnci olduğunu gösterir.
Leptin düzeyleri cinsiyete göre değişiklik gösterir mi ?
Kadınlardaki leptin düzeyleri erkeklere göre daha yüksektir. Ayrıca, hamilelik esnasında da yükselir.
