Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK) Başkanı Muharrem Kılıç, bekara ev kiralamayan kişilere yönelik ayrımcılık uygulamalarına karşı ciddi idari yaptırımların devreye sokulduğunu ifade etti. Kılıç, medeni durumları nedeniyle ev sahibi veya emlakçıların ayrımcılık talimatını uygulamaları durumunda, hem mülk sahiplerine hem emlakçılara hem de ilgili internet platformuna en üst düzeyde idari yaptırım cezaları verildiğini açıkladı. Bu yılın enflasyon oranına göre belirlenen ceza miktarı 90 bin TL olarak belirlendi.
TİHEK Başkanı Kılıç, cinsiyet, siyasi görüş, engellilik durumu ve medeni hal gibi çeşitli ayrımcılık alanlarındaki çalışmaları hakkında bilgi verdi. Kılıç, kurumun üç temel alanda faaliyet yürüttüğünü belirterek, "İlk olarak, insan haklarının korunması ve geliştirilmesi; ikinci olarak, eşitlik ilkesi çerçevesinde ayrımcılıkla mücadelenin desteklenmesi; üçüncüsü ise ulusal önleme faaliyetleri" şeklinde konuştu.
Başkan Kılıç, hapishaneler, gözaltı merkezleri ve benzeri yerlerde özgürlüğünden mahrum bırakılan bireylerin bulunduğu mekanlara düzenli ve plansız ziyaretler gerçekleştirdiklerini belirtti. Bu faaliyetlerin denetim mekanizmasını oluşturduğunu ifade eden Kılıç, özellikle insan hakları alanında bireysel başvuruları kabul etmediklerini, ancak kendi inisiyatifleriyle hak ihlallerini incelediklerini ve bu doğrultuda tematik raporlar hazırlayarak kamuoyuyla paylaştıklarını dile getirdi.
Her yıl, hem Cumhurbaşkanlığı'na hem de Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne insan hakları alanında yıllık rapor sunarak çalışmalarını raporladıklarını belirten Kılıç, kurumun insan hakları ve eşitlik alanında önemli bir rol üstlendiğini vurguladı.
90.000 TL'YE KADAR ÇIKABİLİR
Ayrımcılıkla mücadele çerçevesinde, cinsiyet, ırk, renk, din, dil, etnik köken, medeni hal, servet, engellilik gibi temel ayrımcılık sebepleri üzerine yapılan başvuruları kabul ettiklerini belirten Muharrem Kılıç, bu tür başvuruları incelediklerini ve karara bağladıklarını ifade etti. Kılıç, "Karar organımızın alacağı kararlar doğrultusunda ayrımcılık başvurularını değerlendiriyor ve gerekli yaptırımları uyguluyoruz. Hem bireysel kişilere hem kamu tüzel kişilere hem de özel hukuk tüzel kişilere yönelik ayrımcılık başvuruları sonucunda, eğer ihlal tespiti yapılırsa 90 bin liraya kadar para cezası verme yetkimiz bulunuyor" şeklinde açıklamada bulundu.
Kılıç, ayrımcılıkla ilgili yapılan başvurular hakkında da bilgi vererek, geçtiğimiz yıl TİHEK'e toplam 2 bin 22 başvuru yapıldığını aktardı. Özellikle medeni hal temelindeki ayrımcılıkların, örneğin ev kiralamada sıkça yaşandığını belirten Kılıç, ev sahipleri veya emlakçıların bekâr olan kişilere ev vermemesi durumunda bu tür başvuruların yapıldığını dile getirdi. Kılıç, ayrımcılığın ev sahiplerinin mülkiyet hakkı ile çatıştığını ve kanunlar ile uluslararası sözleşmelerde ayrımcılığın yasaklandığını vurgulayarak, TİHEK'in bu tür durumlar için idari yaptırım uygulama yetkisine sahip olduğunu ifade etti.
Başkan Kılıç, ayrımcılıkla mücadele kapsamında ev sahipleri, emlakçılar ve hatta ilgili internet platformlarının da sorumluluğunu üstlendiklerini belirtti. Özellikle internet üzerinde yapılan kiralama ilanlarında yer alan ayrımcı ifadelerin ve davranışların da incelendiğini ve bu doğrultuda ilgili taraflara idari yaptırım uygulandığını dile getirdi.
AYRIMCILIĞIN ÖNÜNE GEÇİYORUZ
6 Şubat'taki deprem felaketinin ardından yapılan kiralama ile ilgili ayrımcılık başvurularının, TİHEK'e gelen başvurularda ikinci sıraya yerleştiğini belirten Muharrem Kılıç, bu durumla ilgili denetim ve raporlama faaliyetlerini açıkladı. Kılıç, "Deprem sonrası nüfus hareketliliğindeki artış nedeniyle, büyük kentlerde özellikle barınma hakkı ve kiralama konularında ciddi sorunlarla karşılaştık. Depremzedelerin, ev sahipleri tarafından ev verilmemesi gibi şikayetleri aldık. Bu konuda rapor hazırladık" şeklinde konuştu.
Kılıç, kiralama ilanlarını sunan web sitelerini de takip ettiklerini belirtti ve ilanlarda ayrımcı durumlar tespit edildiğinde resen inceleme yetkilerini kullanarak yaptırım uyguladıklarını ifade etti. Ayrımcı ifadelerin ve davranışların önüne geçmek amacıyla emlakçılara yönelik eğitim seminerleri düzenlediklerini de aktardı.
Ayrımcılıkla mücadele kapsamında medeni hal temelinde ayrımcılık yapan ev sahiplerine, web sayfası hizmeti sunan kuruluşlara ve emlakçılara en üst düzeyde yaptırımlar uyguladıklarını belirten Kılıç, "Bekar olduğu gerekçesiyle ev verilmemesi gibi durumlarda, ayrımcılık yasağı ihlali tespiti yaparak 90 bin TL gibi ciddi para cezaları uyguluyoruz. Bu yaptırımları uygulamamızın temel nedeni, ayrımcılığın önüne geçmek ve eşitlik ilkesini korumaktır" dedi.
Kılıç, deprem sonrasında yaşanan kira artışlarına ilişkin de bir rapor hazırladıklarını açıkladı. Bu raporda, özellikle dezavantajlı grupların barınma hakkının ihlal edildiği ve ayrımcılığın arttığı tespitlerine yer verdiklerini belirtti. Aynı zamanda, 2023 yılında TİHEK'e toplam 1635 başvuru yapıldığını ve bu başvuruların ağırlıklı olarak mahkumlardan geldiğini aktardı.
