Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) verilerine göre, 2023 yılı sonunda 1 milyon 24 bin 976 olan toplam istihdam, 2024 yılı itibarıyla 959 bin 395’e düştü. Böylece sektör genelinde bir yılda 65 bin 581 kişilik istihdam kaybı meydana geldi.
En büyük düşüş, 52 bin 768 kişinin işten ayrıldığı hazır giyim sektöründe yaşanırken, tekstil alanında ise istihdam 12 bin 813 kişi azaldı. Böylece hazır giyim sektöründeki çalışan sayısı 574 bine, tekstil sektöründeki çalışan sayısı ise 384 bin 711’e geriledi.
Sektörde faaliyet gösteren firma sayısı da düşüş gösterdi. 2023 yılında 61 bin 352 olan işletme sayısı, 2024 itibarıyla 59 bin 101’e gerileyerek yaklaşık 2 bin 250 firmanın piyasadan çekildiği görüldü. Son üç yılda sektörde yaklaşık 300 bin kişilik istihdam kaybı yaşanırken, toplam çalışan sayısı 1 milyon sınırının altına inmiş oldu.
Giyimde kayıp çok daha yüksek
Tekstil ve hazır giyim sektörü, son yıllarda giderek büyüyen istihdam kayıplarıyla dikkat çekiyor. Çok daha fazla sayıda küçük işletmenin faaliyet gösterdiği hazır giyim sektörü ise bu kaybın çok daha fazla yaşandığı alan olarak öne çıkıyor. Zira son iki yılda giyimde istihdam kaybı 163 bini aştı. Tekstil ve hazır giyim sektörü, küresel ekonomik belirsizlikler, artan üretim maliyetleri, düşük kur ve yurtdışı pazarlardaki daralma gibi faktörlerden büyük ölçüde etkileniyor. Özellikle asgari ücretteki artış ve yüksek finansman maliyetleri, firmaların maliyet yükünü artırarak istihdamın daralmasına yol açıyor. Öte yandan, düşen ihracat talebi ve artan ithalat, sektörün rekabet gücünü zorluyor. Uzakdoğu’dan gelen düşük maliyetli ürünler, yerli üreticiler için önemli bir tehdit oluşturuyor. Sektör temsilcileri, devletin teşvik mekanizmalarını güçlendirmesi, istihdamı koruyacak politikalar geliştirilmesi ve ithalat baskısına karşı yerli üretimi destekleyen adımlar atılması gerektiğini vurguluyor. Aksi takdirde, Türkiye’nin geleneksel olarak güçlü olduğu tekstil ve hazır giyim sektörlerinde firma kapanmaları ve istihdam kayıplarının devam edebileceği belirtiliyor.
İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) açıkladığı PMI endeksi, bu iki sektördeki daralmanın devam ettiğini ortaya koyuyor. Türkiye Sektörel PMI verilerine göre, izlenen 10 sektör arasında en belirgin düşüş giyim, deri ürünleri ve tekstilde kaydedildi. Tekstil üretimi şubat ayında da yavaşlamayı sürdürürken, düşüş ocak ayına kıyasla biraz ivme kaybetse de sektördeki gerileme dikkat çekici boyutlarda seyretmeye devam etti. Yeni siparişlerdeki azalma da şubat ayında hız kesmeden sürdü. Üretimdeki daralmaya paralel olarak firmalar istihdamda, satın almalarda ve stok seviyelerinde düşüşe gitti.
İSO’nun sektörel PMI verileri, giyim ve deri ürünleri sektörlerinde istihdamın üst üste dokuz aydır azaldığını ve ocak ayına göre bu düşüşün daha da hızlandığını gösterdi. Birikmiş işlerde ise Nisan 2020’den bu yana en keskin azalma kaydedilirken, pandemi dönemi hariç tutulduğunda bu gerileme anket tarihindeki en yüksek oranlardan biri olarak kaydedildi. Sektördeki kapasite baskısının azalması, istihdam kayıplarını da beraberinde getirdi. Uzmanlar, tekstil ve hazır giyim sektörlerinde yaşanan bu gerilemenin önümüzdeki dönemde de sürebileceğine dikkat çekerken, sektör temsilcileri, KOBİ’leri kapsayan ancak sektördeki firmaların %65’inin yararlanamadığı çalışan destek paketlerinin genişletilmesi gerektiğini vurguluyor.
Hazır Giyim Kapasite Kullanımı Son Üç Yılın En Düşük Seviyesinde
Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin verilerine göre, ocak-şubat döneminde tekstil ihracatı geçen yılın aynı dönemine göre %0,5 düşerek 1 milyar 586 milyon dolara geriledi. Aynı dönemde hazır giyim sektörü ise ihracatta %5 oranında bir kayıp yaşadı ve toplam dış satımı 5 milyar 979 milyon dolar seviyesinde kaldı.
Sektördeki kapasite kullanım oranlarında da önemli düşüşler yaşandı. Hazır giyimde kapasite kullanım oranı şubat ayında %74,3’e inerek Mayıs 2021’den bu yana en düşük seviyesine geriledi. Tekstil sektöründe ise bu oran %71,7 olarak gerçekleşti.
