Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), geçtiğimiz hafta yayımladığı 2024 yılına ait Yaşam Memnuniyeti Araştırması verileriyle mutluluk oranlarına dikkat çekti.
TÜİK’in 2024 yılına ait "Gelir, Yaşam, Tüketim ve Yoksulluk" kategorisindeki Yoksulluk ve Yaşam Koşulları İstatistikleri ile Gelir Dağılımı İstatistikleri verilerini mutluluk verileriyle birlikte inceledik.
Eğitim düzeyine göre mutluluk
Yoksulluk verileri arasında yer alan “eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert gelirine ve eğitim durumuna göre yoksul sayıları ve yoksulluk oranı” ile “eğitim durumuna göre mutluluk düzeyi” verilerini karşılaştırdığımızda, yoksulluk arttıkça mutluluğun düştüğü tespit edildi.
Okul bitirmeyen bireylerin medyan gelirin yüzde 60’ına göre yoksulluk oranı azaldıkça mutluluk seviyesinin arttığı, ancak yoksulluk oranı yükseldikçe mutluluğun azaldığı gözlemlendi.
Yükseköğretim mezunları incelendiğinde de benzer bir ilişki gözlemlenirken, okul bitirmeyenlere kıyasla yoksulluğun son 10 yılda daha fazla arttığı dikkat çekiyor.
Okul bitirmeyenlerde yoksulluk oranı son 10 yılda yüzde 36,5'ten yüzde 38,5'e yükselirken, yükseköğretim mezunlarında ise bu oran yüzde 2,2'den yüzde 4,4'e çıktı.
İş memnuniyeti işverende daha yüksek
İşteki duruma göre işten memnuniyetinin, hanehalkı fertlerinin esas işteki durumlarına göre yıllık ortalama esas iş gelirleriyle oranlarına bakıldığında işverenlerin son 10 yılda memnuniyetinin daha arttığı görülüyor. Ücretli, maaşlı kesimin memnuniyeti ise daha dalgalı bir seyir izliyor.
Ücretli, maaşlı çalışanların gelirinin ortalama gelire oranı 2014 yılında 1,04 olurken, 2024 yılında 0,90’a geriliyor. İşverenlerin gelirinin oranı ise 2,34’ten 3,47’ye çıkıyor. İşten memnuniyet ise iki kesimde de 10 yılda yükseliş gösterirken, işverenlerin memnuniyeti daha sakin bir seyir izliyor.
Aynı dönemde işverenlerin geliri yüzde 1705 oranında artarken, ücretli, maaşlı çalışanların geliri yüzde 961 oranında artış gösteriyor. Maaşlı çalışanların memnuniyeti gelirdeki payı azalsa da dönemsel dalgalanmalar gösteriyor.
Mutluluk kaynağı
Yaşam Memnuniyeti Araştırması’nda mutluluk kaynağının para olmasına toplam gelirlerdeki değişimle birlikte bakıldığında ise son yıllardaki nominal gelir artışlarının “parayla mutluluk olur mu?” sorusuna da cevap verdiği görülüyor.
Son 10 yılda parayla mutluluk ilişkisinin de arttığı görülüyor. 2016 yılında 3,2 ile dip yapan mutluluk kaynağının para olması 2024 yılında 6,4’e çıkarken, hanehalkı fertlerinin esas işteki durumlarına göre yıllık ortalama esas iş gelirlerinin ise yüzde 1.117 oranında arttığı görülüyor.
Mutluluk kaynağına “iş” diyenlerin ise oranı 10 yılda geriliyor.
