2023 yılının ilk çeyreği, ülkemizin bazı bölgelerinde yaşanan deprem felaketi nedeniyle işgücü araştırması anketinin tamamının gerçekleştirilemediği bir dönem oldu. Ancak, bu durumun etkisini minimize etmek amacıyla, yalnızca depremden etkilenmeyen iller üzerinden yapılan anket sonuçlarına dayalı bir ağırlıklandırma yöntemi kullanılarak ülke genelinde tahminler elde edildi. İlk çeyreğe ilişkin bu tahminlere göre, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış işsizlik oranı %9,7 olarak belirlendi.
Hanehalkı İşgücü Araştırması'nın sonuçlarına göre, 2023 yılının ikinci çeyreğinde işgücüne katılan 15 yaş ve üzeri bireyler arasında işsizlik sayısı bir önceki çeyreğe kıyasla 73 bin kişi azalarak 3 milyon 400 bin kişiye geriledi. Bu durum, işsizlik oranında %0,3'lük bir düşüşe işaret ederek oranın %9,7 seviyesine indiğini gösterdi. İşsizlik oranının cinsiyete göre dağılımı incelendiğinde, erkeklerde %7,8, kadınlarda ise %13,4 olarak ölçüldü.
İstihdam edilen bireylerin sayısı ise 2023 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre 151 bin kişi artarak 31 milyon 513 bin kişiye ulaştı. Bu artışla birlikte, istihdam oranı da %0,1'lik bir artışla %48,2 olarak kaydedildi. İstihdam oranının cinsiyete göre dağılımında ise erkeklerde %65,7 iken kadınlarda %31,1 olarak belirlendi.
Özetle, 2023 yılının ilk çeyreğinde deprem etkisi nedeniyle sınırlı bir anket uygulaması yapılarak elde edilen tahminlere göre işsizlik oranı %9,7 olarak hesaplandı. İkinci çeyrekte ise depremin etkilediği bölgeler de dâhil edilerek gerçekleştirilen geniş kapsamlı anket sonuçlarına göre işsizlik oranı düşüş gösterdi. Aynı dönemde istihdam oranı da hafif bir artışla %48,2 olarak kaydedildi.
İşgücüne katılma oranı, bir önceki çeyreğe kıyasla 80 bin kişilik bir artışla 34 milyon 914 bin kişiye yükseldi. Bu artışa rağmen işgücüne katılma oranı, %53,4 düzeyinde sabit kaldı. Cinsiyete göre incelendiğinde, erkeklerde işgücüne katılma oranı %71,2 iken kadınlarda bu oran %36,0 olarak ölçüldü.
Özellikle 15-24 yaş aralığını içeren genç nüfusta ise mevsim etkilerinden arındırılmış işsizlik oranında belirgin bir değişim gözlendi. Bu yaş grubundaki gençlerde işsizlik oranı bir önceki çeyreğe göre 1,2 puanlık bir azalışla %18,3 seviyesine geriledi. Bu kapsamda, genç erkeklerde işsizlik oranı %15,1 olarak kaydedilirken, genç kadınlarda bu oran %24,1 olarak ölçüldü.
Mevsim Etkisinden Arındırılmış İstihdamın %57,4'ü Hizmet Sektöründe Yer Aldı
2023 yılının ikinci çeyreğinde mevsim etkisinden arındırılmış istihdam edilenlerin sayısı, bir önceki çeyreğe göre bazı sektörlerde farklı değişimler sergiledi. Sanayi sektöründe istihdam 8 bin kişi azalırken, tarım sektöründe 10 bin kişi, inşaat sektöründe ise 28 bin kişi arttı. Ancak en dikkat çekici artış hizmet sektöründe yaşandı; burada istihdam edilen kişi sayısı 121 bin kişi arttı.
Bu döneme özgü istihdam dağılımına bakıldığında, tarım sektörünün toplam istihdam içerisinde %14,7'lik bir paya sahip olduğu görülüyor. Sanayi sektörü %21,7'lik pay ile sıralamada ikinci sırada yer alırken, inşaat sektörünün payı ise %6,3 olarak ölçüldü. En yüksek payı ise hizmet sektörü aldı; istihdam edilenlerin %57,4'ü hizmet sektöründe çalışıyor.
Mevsim ve Takvim Etkilerinden Arındırılmış Haftalık Çalışma Süresi 44,3 Saat Olarak Kaydedildi
2023 yılının ikinci çeyreğinde istihdam edilen bireyler arasında, referans dönemi boyunca işbaşında olanların mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış haftalık ortalama fiili çalışma süresi gözlemlendi. Bu dönemde, geçen çeyreğe kıyasla 0,4 saatlik bir azalışla ortalama çalışma süresi 44,3 saat olarak gerçekleşti.
Atıl İşgücü Oranı Mevsim Etkisinden Arındırılmış %23,5 Seviyesine Ulaştı
2023 yılının ikinci çeyreğinde, zamana bağlı eksik istihdam, potansiyel işgücü ve işsizlerin oluşturduğu atıl işgücü oranı değerlendirildiğinde, bir önceki çeyreğe kıyasla 1 puanlık bir artışla %23,5 olarak kaydedildi. Bu oran, işgücü piyasasındaki dinamikleri ve kullanılabilir işgücünün etkin kullanımını yansıtmak adına önem taşıyor. Zamana bağlı eksik istihdam ve işsizlerin birleşik oranı ise %16,5 seviyesinde gerçekleşirken, potansiyel işgücü ve işsizlerin birleşik oranı ise %17,3 olarak tahmin edildi.
