İlk olarak bu kromozomların nasıl oluştuğunu, ne olduklarını bilmiyorsanız ufak bir hatırlatma yapalım;
Cinsiyet Neye Göre Belirleniyor? Gonozom Nedir?
Gonozom için kromozomların cinsiyet özelliklerini belirleyen bölgeler desek yanlış olmayacaktır. Belirttiğimiz üzere Y kromozomu erkekliğin sembolüdür. Bir embriyo XX kromozomlarına sahip olursa dişi, XY kromozomlarına sahip olursa erkek bir çocuğun dünyaya geleceği anlamına gelir. Bu, Gonozom’dur. “Otozom” ise, bu kromozomların evrimleşmeden önceki atalarına verilen isimdir. Son dönemlerde Y kromozomunun zamanla küçüldüğü ve gelecekte tamamen yok olabileceği iddiaları bilim dünyasının gündeminde.
Kadınlarda iki tane iyi durumda X kromozomu bulunurken, erkeklerde bir X ve buruşmuş yapıda gün geçtikçe yapısı değişen bozuk bir Y kromozomu bulunur. Y kromozomunun yapısı bu şekilde değişmeye ve dejenere olmaya devam ederse yaklaşık 4.5 milyon yıl sonra tam anlamıyla yok olabilir. Bu süre çok uzun bir süre gibi gelebilir ancak Dünya’daki yaşamın 3.5 milyar yıllık bir geçmişe dayandığını düşünecek olursak aslen çok kısa bir süre.
Bundan 150-160 milyon yıl öncesine gidecek olursak Y kromozomu o dönemler günümüzde olduğuna göre çok daha iyi yapıda, neredeyse X kromozomu ile aynı boyutta idi ve neredeyse tamamen aynı genlerden oluşuyordu.
Y Kromozomunun Bu Durumu Endişe Etmeyi Gerektirir Mi?
Y kromozomu tamamen yok olsa da bu durum erkeklerin tamamen yok olacağı veya bir sonun gelişi anlamına gelmiyor. Y kromozomu tamamen yok olmuş türlerde, çoğalma konusunda erkek ve dişiye ihtiyaç duyarlar.
Bu gibi durumlarda erkekliği belirleyen genler farklı bir kromozoma taşınır ve Y kromozomu içermeyen türler de, bu kromozoma sahip olmadan erkek bireyler meydana getirebilirler.
İnsanlarda Y kromozomu üreme için gerekli olarak görülse de, eğer destekleyici üreme tekniklerine başvurursanız bu kromozomda bulunan genlerin önemli bir bölümüne ihtiyaç kalmayabilir. Genetik mühendisliğinin bu alanda önemli çalışmaları bulunuyor, gelecekte çok daha uç örneklerle karşılaşmamız olası.
Y kromozomunun gidişatı, son yıllarda genetik araştırmaların hedefinde olsa da, endişeye mahal olmadığını belirtmeliyiz. Henüz Y kromozomunun gelecekte yok olup olmayacağını bile tam olarak bilmiyoruz. Az önce bahsettiğimiz gibi bu durum gerçekleşse de, büyük olasılıkla üremenin devamı için erkek bireylere ihtiyaç duyulacak.
Konuyla ilgili en kötü senaryoyu düşünecek olsak bile, bu durum en yakın 4-5 milyon yıl sonra gerçekleşecek. Tam anlamıyla neler olacağını o dönemde yaşayacak olan nesiller görecek.
