Suda çözünebilen vitaminlerin genel adı B vitaminidir. Temel olarak 8 adet B vitamini bulunur ve kendi içerisinde gruplara ayrılır. İnsan vücudunda her birinin farklı bir görevi vardır. Tüketilen gıdaların içinde bulunan bu vitamin grubundan yararlanmak için dengeli beslenmek gereklidir.
Beslenmesine dikkat eden, dengeli ve sağlıklı beslenen kişilerin çok büyük bir kısmında B vitamini eksikliği görülmez. Özellikle hamilelik, alkol kullanımı, ilaç kullanımı gibi durumlarda eksikliği ortaya çıkmaktadır. Bununla beraber yaş, cinsiyet gibi kişisel faktörlere de bağlıdır.
B Vitamini
İnsan vücudunun sağlıklı, dinç ve huzurlu olması için B vitamine ihtiyacı vardır. Bu vitamin grubu hücre ve beyin fonksiyonlarının sağlığından sorumludur. Aynı zamanda kas inşasına yardımcı olur ve erkeklerde kas gücünü arttırır. Hamilelerin B vitamini ihtiyacı normale göre daha fazladır. Hamilelik sürecinde alınan B vitamini mide bulantılarını hafifletir, enerjiyi yükseltir ve preeklampsi riskini düşürürler.
Hamilelikte Mide Yanmasına Çözüm Nedir? Nasıl Geçer?
B Vitaminin Görevi Nedir?
Kabaca, tüketilen besinlerin vücudumuz tarafından enerjiye çevrilmesinde yardımcı olur. Yani, sürdürülebilir enerji takviyesi sağlar. Ayrıca her B vitaminin ayrı görevleri bulunur. Örneğin; B6 vitamini enfeksiyonlara karşı korurken, B12 vitamini karbonhidratları enerjiye çevirir ve vücuttaki fazla yağın depolanmasını engeller.
B Vitamini Türleri
Temel olarak sekiz adet B vitamini bulunmaktadır. Bunlar; B1, B2, B3, B5, B6, B7, B9, B12 vitamini olarak sıralanır. Bu vitamin gruplarından herhangi birinin eksikliği sağlık sorunlarını beraberinde getirebilir. Her grubun eksikliğinde oluşacak belirtileri farklı olabilir. Genel olarak yorgunluk, kafa karışıklığı, unutkanlık, anemi gibi sorunlar ortaya çıkar.
B vitamini grupları arasındaki en önemlilerden bir tanesi de B9 vitaminidir. Özel adı folik asit olan bu vitaminin görevi DNA sentezi ve hücre bölünmesinde görev almasıdır. Aynı zamanda kalp krizi, felç ve inme riskini azaltır. Hamilelik süreci için çok önemlidir ve genellikle doktorlar tarafından takviye önerilir.
B Vitaminin Faydaları
B vitaminin faydalarından bahsetmek için her bir vitamin grubunu ele almak gerekir. Toplam 8 adet olan bu vitamin grubunun faydaları şunlardır:
Karbonhidratların enerji olarak kullanılmasını sağlar. Glikoz metabolizması için gereklidir. Aynı zamanda sinir, kas ve kalp fonksiyonları için önemli bir rol oynar. Diğer B vitaminleri gbi suda çözünebilir yapıdadır. Beyin, kas, kalp, mide, sinir sistemi ve bağırsaklarda oluşan sorunları önlemeye yardımcı olur. Bununla beraber elektrolitlerin kas ve sinir hücrelerinin içine ve dışına karışmasında rol oynar.
B2 Vitamini
Tüketilen besinlerin enerjiye dönüşmesinde rol oynar. Ayrıca antioksidan olarak davranır ve toksinleri arındırır. B2 vitamini suda çözünebilen bir vitamindir, dolayısıyla kan dolaşımında taşınır ve fazlası idrar ile dışarı atılır. B2 vitamini çok fazla depolanamaz, bu yüzden günlük olarak tüketilmesi gerekir. Fazla olarak görülen kısmı hızlı bir şekilde dışarı atılacaktır.
B3 Vitamini
Vücudun genel koordinasyonunu sağlar. Özellikle iyi kolesterol düzeyini arttırdığı ve kötü kolesterolü düşürdüğü bilinmektedir. Kalp krizi geçirmiş olan kişilerin ikinci kalp krizi yaşamasını engellemede rol oynar. Aynı zamanda ateroskleroz ve damar sertleşmesi riskini de azaltacaktır.
B5 Vitamini
Karbonhidrat, protein ve yağın enerjiye dönüşmesinde rol oynar. Hormonların sentezlenmesi için gerekli olan hücre içi enerji miktarını arttırır. Aynı zamanda antikor yapımında rol alır ve stresi azaltıcı özelliğe sahiptir. Bununla beraber böbrek üstü bezlerin işleyişini düzenler, alyuvar üretiminde rol oynar. Saç sağlığı için gereklidir ve uzamasına yardımcı olur. Ayrıca cilt kırışıklığına karşı da etkilidir.
B6 Vitamini
B6 vitamini, alyuvar üretiminde kullanılır. Nörotransmit yapımında ve aminoasit metabolizmasında rol alır. Bebeklerin beyninin gelişmesi için gereklidir. Dolayısıyla hamileler için büyük önem taşımaktadır.
B7 Vitamini
Gen ekspersiyonunu düzenleyen B7 vitamini, yağ ve karbonhidrat metabolizması için gereklidir. Aynı zamanda saçların sağlığını destekler, daha güçlü saç köklerinin olmasını sağlar.
B9 Vitamini
B9 vitamini folik asit veya folat olarak bilinmektedir. Kırmızı kan hücrelerinin büyümesi için gereklidir. Hamilelik sürecinde büyük önem taşır. Doğum ve hamilelik sürecinde oluşabilecek sorunları engeller. Bununla beraber eksikliğinde halsizlik ortaya çıkar.
B12 Vitamini
B12 büyümeye yardımcı bir vitamindir. Kırmızı kan hücrelerinin oluşmasına yardımcı olur. Sinir sisteminin düzenlenmesinde rol alır. Kalp ve damar hastalıklarından koruyucu özelliği vardır. Hücrelerin daha genç kalmasını sağlar ve kilo kontrolüne yardımcı olur. Yıpranan sinir hücrelerini onarmak ve kansere karşı koruma sağlamak için önemlidir. Tüm bunların yanı sıra sağlıklı saç, cilt ve saç sağlığı için yeterli miktarda B12 alınması önemlidir. B12 eksikliğinde unutkanlık, anemi, alzheimer gibi ciddi hastalıklar ortaya çıkar.
B Vitaminin Eksikliğine Sebep Olan Durumlar
Yetersiz B vitamini alımının en temel sorunu sağlıksız ve düzensiz beslenmedir. Bunun dışında aşağıdaki durumlarda eksikliğe yol açabilir.
Yaşlılık: Özellikle 50 yaşın üstündeki kişilerde, B12, B6 ve B9 eksikliği görülür. Bunlara bağlı olarak depresyon ve duygu bozuklukları ortaya çıkar. 50 yaşın üstündeki kişilerde B kompleks vitamin takviyeleri alınarak, hastalıklardan korunulabilir.
Hamilelik: En sık görülen eksiklik B12 ve B9 eksikliğidir. Hamile ve emziren annelerin B kompleks vitaminleri kullanması hem kendisi için hem de bebek için gereklidir. Doktora danışılarak, B vitamini takviyesi alınabilir.
Beslenme: Özellikle vegan – vejetaryan kişilerde B12 eksikliği görülmektedir. Çünkü, B12 vitaminleri genellikle hayvansal gıdalarda yer alır.
İlaç Kullanımı: Kullanılan bazı ilaçlar B vitamini eksikliğine yol açabilir. Örneğin, doğum kontrol hapları, B6, B12, B9 ve B1 vitamini eksikliğine yol açabilir.
Hastalıklar: Bazı hastalıklar, B vitamini eksikliğine yol açabilmektedir. Örneğin, Böbrek sorunlar, HIV, Romatoid artrit, Crohn hastalığı, Çölyak hastalığı, Ülseratif kolit, Enflamatuar barsak hastalığında B vitamini eksikliği görülebilir.
B Vitamini Eksikliğinde Görülen Belirtiler
- Mide bulantısı
- İshal ve kabızlık gibi bağırsak sorunları
- El ve ayaklarda uyuşma ve karıncalanma
- Stres
- Dilde şişkinlik
- Zayıflık, halsizlik ve yorgunluk
- Gerginlik ve sinirlilik
- Karın krampları
- Deri döküntüleri
- Ağız çevresinde yara ve çatlaklar
- Dudaklarda pullanma
B Vitamini Eksikliğinde Ortaya Çıkabilecek Hastalıklar
- Dermatit (B6)
- Periferik nöropati
- Depresyon
- Duygu durum bozuklukları
- Anemi
- Zihinsel karışıklık (B3)
- Endişe, panik atak
- B Vitamini Eksikliği Tedavisi
B vitamini eksikliğinin tespiti için kan testi uygulanmaktadır. Bunun sonucunda doktorunuz test sonuçlarına bakarak, farklı B vitaminleri içeren B kompleks vitamin takviyesi içeren reçete yazabilir.
Verilen bu ilacın düzenli olarak kullanılmasından sonra stres ve depresyon gibi mental sorunlar azalır. Sağlıklı kişiler tarafından kullanılmasında dahi kişinin kendini daha enerjik ve pozitif hissettiği görülebilir.
