Örneğin birinin evrimi reddettiğine denk gelirseniz bu sadece bir teoridir. Yerçekimi ise reddedilemez çünkü bu bir yasadır. Gerçek, hipotez, teori ve yasa kelimelerinin bilim dünyasında çok belirgin anlamları vardır ve gündelik dille tam olarak eşleşmediği için yanlış kullanma ihtimaliniz yüksektir.
Gerçek
‘’Kalemi bıraktığın zaman yere düşer!’’
Çok basit değil mi? Bu, bilimde bir gerçektir. Tüm bilim insanları her türlü koşulda bunu kabul etmiştir ve onayladıkları bir gözlemdir. Ancak bilimde birçok şeyin belirsizlik seviyesi vardır. Yani hiçbir şey şüphesiz bir şekilde doğru kabul edilmez. Sorgulamaya müsaittir.
Hipotez
‘’Kalemi bıraktığında yere düşer çünkü onu aşağı çeken bir kuvvet var!’’
Hipotez ise örnek cümlemizden de anlayacağınız üzere yapılan bir gözlemde, gerçekleşen olayı bir nedene bağlamakla ortaya çıkar. Tarih boyunca bir şeyleri bıraktığınızda neden yere düştüğüne dair birçok hipotez geliştirildi. Newton’un yerçekimi düşünceleri de başta bir hipotez olarak başlamıştı.
Yasa
Bilimde yasa, doğal hayatın içindeki bazı şeylerin, davranışların ayrıntılı açıklamasıdır. Newton’un evrensel yerçekimi yasası, maddenin etkileyici bir şekilde aynı davranışı göstermesi sonucu yasalaştırılmıştır.
Teori
Bir teori bazı gerçeklerin, test edilmiş hipotezlerin ve yasalarla kanıtlanmış şeylerin açıklamasıdır diyebiliriz. Newton, iki nesnenin büyüklükleri ve aralarındaki mesafenin çekim kuvvetinin büyüklüğünü ortaya çıkardığını söylerdi mesela.
Sonuçta konumuz bilim de olsa çoğu şeyin %100 kesinliğe sahip olduğunu söyleyemeyiz. Einstein’ın görelilik teorisi ile diğer bilim insanlarının düşüncelerinin çelişmesi, bir diğerinin yanlış olduğu anlamına da gelmez. Genel görelilik uzayı anlamamızda çok büyük bir yardımcıdır ancak birçok bilim insanı da yıllar boyu bu teorinin yanlış olduğunu ispatlamaya çalıştı ve başarısız oldu. Bilimsel teorilerin gücü buradan gelir. İçerisinde birkaç defo bulunsa bile ayakta kalabilen bir düşünceyi temsil eder, sağlam temeller üzerine inşa edilmiştir.
