Ayrıca çocukluk çağı obezitesi sadece fiziksel sağlığı etkilemez. Aşırı kilolu veya obez olan çocuklar depresyona girebilir ve özgüveni zayıf olabilir. Bu sebeplerle obez çocuğa yaklaşım nasıl olmalıdır, beslenmesi nasıl düzenlenmelidir gibi çocukluk çağı obezitesiyle ilgili merak edilenleri açıklayacağız. Çocuğunuzun yüksek kilolu veya obez olduğunu düşünüyorsanız yazımızı okuyabilirsiniz ve uzman desteği alabilirsiniz. Ayrıca çocuklarda sağlıklı beslenme adımlarını da sitemizden okuyabilirsiniz.
Öncelikle obezite ne demek açıklayalım:
Obeziteyi hesaplamanın birkaç metodu vardır. Bunlardan en yaygın olanı beden kitle indeksi dediğimiz bir ölçektir. Bu ölçeğe göre kilonuzu boyunuzun karesine böldüğünüzde elde ettiğiniz sayıya bakılır. Eğer bu sayı 30’un üzerindeyse obez olarak sınıflandırılır. Belli bir yaşa kadar çocuklarda en yaygın kullanılan ölçek ise persentil tablosu dediğimiz bir tablodur. Bu tabloda büyüme eğrilerini görürüz. Uzmanlar bu tabloyu değerlendirerek de obeziteyi belirleyebilir. Obezite ne demek soranlar için rakamlarla böyle ifade edilir. Dünya Sağlık Örgütü tarafından obezite, sağlığı bozacak ölçüde vücutta aşırı yağ birikmesi olarak tanımlanmıştır. Çocuklarda obezite de aynı şekilde vücutta aşırı yağlanmaya bağlı oluşur.
Çocukluk Obezitesinin Nedenleri
1-Ailede Obezite Öyküsü ve Beslenme
Ailede obezite öyküsü, yaşam tarzı ve psikolojik faktörler obeziteye neden olan durumların başında gelir. Ebeveynleri veya diğer aile üyeleri aşırı kilolu veya obez olan çocukların aynı durumda olasılığı daha yüksek görülür. Ancak çocukluk obezitesine dengesiz aşırı beslenme ve hareketsiz yaşamın yol açtığı hastalık da denebilir. Yüksek düzeyde yağ veya şeker içeren bir beslenme modeli çocukların hızla kilo almasına sebep olabilir. Fast food, paketli gıdalar ve şekerli içecekler riski arttırabilir. Ayrıca atıştırmalıklar ve hazır makarnalar gibi hazır yiyecekler de sağlıksız kilo alımına katkıda bulunabilir. Bazı aileler sağlıklı yiyecekleri nasıl seçeceklerini veya hazırlayacaklarını bilmedikleri için çocuklarda obezite görülebilmektedir. Bazı aileler ise maddi olarak taze meyve, sebze ve etleri kolayca karşılayamamaktadır.
2-Fiziksel Aktivite
Yetersiz hareket, çocukluk çağında obeziteye neden olan durumlardan biridir. Aslında her yaştan insan, daha az hareketli olduğunda kilo alma eğilimindedir. Hareketli bir yaşama sahip olmak ve egzersiz yapmak hem fazla aldığınız kalorileri yakabilir hem sağlıklı kilonuzu korumanıza yardımcı olur. Çocuklar spor yapmaya teşvik edilerek, oyun parkında vakit geçirerek veya diğer fiziksel aktivite biçimleriyle desteklenmelidir. Okullardaki spor dersleri de aktif olmalarına yardımcı olabilir. Aile ve diğer çevresi tarafından desteklenen çocuklarda hareket isteği artabilir.
3-Psikolojik Sebepler
Psikolojik sorunlar da bazı çocuklarda obeziteye neden olan durumlardan olabilmektedir. Yoğun stresli, depresif olan çocuklar veya gençler, olumsuz duygularla başa çıkmak için daha fazla yemek yiyebilir. Böyle durumlarda olan çocuklar için psikolojik destek önem kazanır. Çocuğunuzda mutluyken veya üzgünken duygularına bağlı yemenin arttığını düşünüyorsanız uzman desteği almanızda fayda var. Doktor uygun gördüğünde fiziksel testler de yapılarak altta yatan psikolojik bir sebep olup olmadığı anlaşılabilir.
Çocukluk Çağı Obezitesiyle İlişkili Sağlık Riskleri
Pediatrik obeziteye sahip çocukların sağlık sorunları geliştirme riski, sağlıklı kiloda olan yaşıtlarına göre daha yüksek olmaktadır. Tip-2 diyabet bu risklerden biridir. Fazla kilolu çocuklar ve yetişkinlerin tip 2 diyabet geliştirme olasılığı daha yüksek görülmektedir. Bununla birlikte, diyet ve yaşam tarzı değişiklikleri ile durum tersine çevrilebilir. Yüksek yağlanma ile birlikte kolesterol, yüksek tansiyon gibi riskler yüksek görülür. Ayrıca çocukluk obezitesi olan çocuklar büyüdükçe bu riskler artabilir. Yapılan çalışmalar obezite ve astımın da ilişkili olduğunu göstermektedir. Bunlara ek olarak eklem ağrıları, uyku bozuklukları da obezitenin getirdiği sağlık sorunları arasında sayılabilir. Tüm bu sorunlarının riski sağlıklı beslenme ve yaşam tarzı değişikliği ile azaltılabilir.
Obezite Olan Çocuklarda Sağlıklı Beslenme ve Yaşam Tarzı Değişikliği
Pediatrik obeziteye sahip çocukların yeme alışkanlıklarını değiştirmek kesinlikle gereklidir. Ailenin etkisi, çocuğunuzun yeme alışkanlıklarını şekillendirir. Çoğu çocuk, ailenin satın aldığını yemektedir. Bu sebeple sağlıklı beslenmeye aileden başlamak gerekebilir. Öncelikle evdeki tatlıları ve şekerli içecekleri sınırlayarak beslenme düzenlenmesine başlayabilirsiniz. Kalorili ve şekerli içecekler yerine, su veya süt tercih edebilirsiniz. Fast food tüketiminizi azaltmak ve evde sağlıklı yemek pişirmek de iyi olacaktır. Yemek hazırlamak ve birlikte yemek yemek hem beslenme açısından sağlıklı olur hem de ailece vakit geçirmek için harika bir yoldur. Bunların yanı sıra işlenmiş ürünler, unlu mamuller veya tuzlu atıştırmalıklar yerine taze gıdaları deneyin. Taze meyve ve sebzeler, tavuk ve balık gibi seçenekler, tam tahıllar tercih edebilirsiniz.
-
Fiziksel Aktiviteyi Artırın
Obeziteye neden olan durumlar arasında fiziksel aktivitenin önemli bir yeri vardır. Çocukların sağlıklı bir şekilde kilo vermesine yardımcı olmak için fiziksel aktivite düzeyini arttırabilirsiniz. İlgilerini çekecek egzersizler, antrenmanlar veya aktiviteler deneyebilirsiniz. Örneğin, 7 yaşındaki bir çocuğa dışarıda oyun oynamak, yürüyüş yapmaktan daha ilgi çekici gelebilir. Çocuğunuzu ilgilendiğini ifade ettiği bir spora teşvik edebilirsiniz. Voleybol, futbol, basketbol oynamak, yüzme gibi bir spor dalına yönelebilir. İp atlamak, top oynamak da obez çocuğa yaklaşım için uygun egzersizler olabilir. Uzman görüşler çocukların sağlıklı kalmaları için günde en az bir saat egzersiz yapmalarını önermektedir.
-
Daha Fazla Aile Aktivitesi Yapın
Tüm ailenin birlikte eğlenebileceği aktiviteler yüksek kilolu veya obez çocuğa yaklaşım için iyi olabilir. Bu sayede hem aile içinde bağ kurulmuş olur ve aynı zamanda çocuğunuzun doğru örnekler görmesine de yardımcı olur. Beraber yürüyüş yapmak, yüzmek ve oyunlar oynamak çocuğunuzun aktif olmasına yardımcı olabilir. Can sıkıntısını önlemek için aktiviteleri değiştirmeyi deneyebilirsiniz. Bunlar çocuk için sağlıklı kiloya giden yola başlamasına destek olabilir.
-
Ekran Süresini Kısaltın
Ekran başında geçirilen süre hareketsizliğe ve daha çok yemek yemeye sebep olabilir. Ekran süresini kısaltmak hem sağlıklı hem de obez çocuğa yaklaşım için önemlidir. Günde birkaç saat televizyon izleyerek, bilgisayar oyunları oynayarak, akıllı telefonlarını veya diğer cihazlarını kullanarak geçiren çocukların fazla kilolu olma olasılığı daha yüksek görülmektedir. Harvard Halk Sağlığı Okulu tarafından bildirilen araştırmalara göre bunun üç sebebi olabilir. İlk olarak, ekran başında geçirilen süre, fiziksel aktiviteler yaparak harcanabilecek zamanı tüketir. İkincisi, TV karşısında daha fazla zaman geçirmek, atıştırmayla geçirilen zamanı da arttırabilir. Üçüncü olarak gıda pazarlamasının çoğunu oluşturan yüksek şekerli, yüksek yağlı yiyeceklerin reklamlarına daha fazla maruz kalmak anlamına gelir.
Özetle;
Fazla kilolu çocuğunuzun veya obez çocuğunuzun daha sağlıklı bir beslenme biçimine geçerken kilo vermesi ihtimali yüksek görülür. Sağlıklı beslenme ve egzersiz ile kilo kaybı hedeflenebilir. Sağlıklı beslenmeye ve egzersize destek için çocuk doktorunuza ve diyetisyen desteğine ihtiyacınız olabilir. Destek almayı deneyebilirsiniz.
