D vitamininin kaynaklarından, öneminden ve eksikliğinde neler olabileceğinden geçtiğimiz günlerde bahsetmiştik. Kısaca özetlersek: Vücuttaki hücrelerin korunmasını, immün regülasyonu, hücrelerin kanserleşmesini önler, kalsiyum metabolizmasında aktif görev alır, en iyi kaynağı güneştir ve bunun dışında bazı besinlerde az miktarda bulunur. Obezite ise enerji alımı ve enerji harcanması arasındaki dengesizlik sonucu oluşur. Bu yazımda size D vitamini ve obezite ilişkisinden bahsedeceğim.
D Vitamini ve Obezite
Son yıllarda D vitamini ve obezite arasında ilişki olduğu düşünülerek birçok çalışma yapılmıştır. Yapılan birçok çalışmada D vitamini ve obezite ilişkisi doğrulanmıştır.
Yetişkin obez hastalarda BKİ(beden kütle ideksi) azaldıkça vücut dolaşımındaki D vitamini seviyesi artar. BKİ’de bir ünitelik düşüş serum D vitamini yoğunluğunda %1,15’lik artışla ilişkilendirilir. Obez bireyler kilo verdiklerinde D vitamini suplemanı kullanmamalarına rağmen serum D vitamini konsantrasyonları artar.
D vitamini yetersizliğinin abdominal(karın bölgesi) yağlanmayı tetiklediğini savunan çalışmalar vardır.
D vitamini eksikliğiyle beraber yağ dokuda artış, insülin sekresyonunda azalma ve dislipidemi durumlarının görülmesi D vitamini eksikliğinin obeziteyle olan ilişkisini doğrular. Bu durumda D vitamini düzeyleri normal aralıklarda tutularak obezitenin önüne geçilmesi mümkün olabilir.
Vücut büyüklüğü ve yağ dokusu arttıkça D vitamininin kullanılabilirliği azalır. Yağ dokusu arttıkça depolanan D vitamini artar ama vitaminin kullanılabilirliği azalır.
Obez olmayan kişiler dışarı çıkıp güneş ışınlarından daha fazla faydalanırken obez olan kişiler görünüşlerinden rahatsız olmaları sebebiyle genellikle daha az dışarı çıkar. Bu durum obez bireylerin vücutlarında D vitamininin sentezini zorlaştırır.
Obez bireylerde yağ dokuda D vitaminini aktive eden enzimler daha az bulunur. Aynı zamanda obez kişilerde oluşan karaciğer yağlanması D vitamininin sentez oranını düşürür. Obez bireylerde D vitamininin azalması iştahı artırıp leptin hormonunu düzenleyerek kilo alınmasına yol açar.
Sonuç olarak, D vitamini eksikliğinin obeziteyle doğru orantılı bir ilişkisi olduğu kanıtlanmıştır. Bu ilişkinin sebeplerini yazıda açıklayarak aktardım. Obez bireylerin normal bireylerden daha fazla güneş ışığına ve daha fazla D vitamini suplemanına ihtiyaç duyduğunu söyleyebiliriz.
Yapılan çalışmalarla D vitamini eksikliğinin mi obeziyete neden olduğu yoksa obezitenin mi D vitamini eksikliğine neden olduğu net olarak saptanamamıştır. Bunun anlaşılabilmesi için daha çok çalışmaya ihtiyaç vardır.
