Ekolojistler tarafından yapılan araştırmalar, çevremizdeki dünyayı daha iyi anlamamıza yardımcı olabilir ve çevreyi iyileştirerek, doğal kaynaklarımızı doğru yöneterek ve halk sağlığını koruyarak yaşamımızı olumlu yönde etkileyebilir.
Vikipedi‘nin tanımına göre “Ekoloji, organizmalar ve çevreleri arasındaki etkileşimlerin bilimsel analizi ve incelenmesidir. Biyoloji ve Jeoloji içeren disiplinler arası bir alandır. Ekoloji, organizmaların birbirleriyle, diğer organizmalarla ve çevrelerinin abiyotik kütle bileşenleriyle olan etkileşimlerinin incelenmesidir”
Politik, kültürel ve örgütsel ekolojinin ne olduğunu ve işlevlerini anlamanın en iyi yolu, onu herhangi bir ortamdaki ilişkilerin incelenmesi olarak düşünmektir. Bilim insanları, ekolojiyi yeni gelişmelerle hareket ettirmeye başlayan denge ve yaşam formları içindeki kaynakların yaşam formları, doğal büyüme / çürüme döngüleri ve evrimi tarafından nasıl kullanıldığını ve yenilendiğini inceliyor. Üzerinde çalışmalar yürütülen birçok ekoloji türü mevcut.
Ekolojinin 3 Temel Türü
Ekoloji üç ayrı başlıkta incelenir. Temel ekoloji türlerinin ek alt dalları da bulunur, ancak biz doğrudan en kapsamlı olanlardan bahsedeceğiz.
Koruma Ekolojisi
Bu, doğal dünyanın ekolojisini, insanın varlığı veya müdahalesi olmadan dünyanın nasıl işlediğini, ayrıca insanın müdahalesinin ne gibi olumsuz sonuçlar doğurduğunu işleyen ekoloji dalıdır.
Kentsel Ekoloji
İsminden de tahmin edebileceğiniz gibi kentsel ekoloji, kentsel ortamlardaki yaşam dengesine odaklanmıştır. Hem koruma ekolojisi hem de insan ekolojisini kapsayan bir alandır, ancak bir kentsel ekolojinin doğası, ekolojik ardışıklığın aşamalarının nasıl gelişebileceğine göre o kadar farklıdır ki, kendi varlığı olarak incelenir. Kentsel ekoloji, insan yaşamının bir alan üzerindeki etkisine, şehirlerin ve kentsel alanların kaynakları nasıl yönettiğine ve bu benzersiz çevrelerdeki büyüme ve çürüme döngüsünün ne olduğuna bakar.
İnsan Ekolojisi
İnsan ekolojisi çok yönlüdür. Nüfus, ölüm, kaynakların tüketimi, koruma çabaları ve insanların bitki, hayvan ve diğer insan yaşamını nasıl etkilediğine büyük ölçüde odaklanır. İnsan ekolojisi içerisinde insan ırkının atmosfer, uzay ve okyanus üzerindeki etkisini inceleyen insanlar ve tüm bunların birbirleriyle olan ilişkisi de yer alır.
Ekolojik Dengeyi Bozabilecek Etmenler Nelerdir?
Ekolojik denge bozulduğunda bazı sorunlar ortaya çıkar. Bu, söz konusu ekolojinin uzun vadede yok olmasına kadar birçok şeye sebep olabilir. Hiçbir ekolojinin kendi başına olmadığını, ancak tüm ekolojilerin birbiriyle denge içinde var olduğunu unutmak gerek. Yağmur ormanındaki küçük bir koruma ekolojisi büyük bir sorun gibi görünmeyebilir, ancak bir kıta uzaklıktaki insan ekolojisinin ihtiyaç duyduğu hava, iklim ve diğer kaynakları yönetmede ciddi rol oynar.
Doğal Sebepler
Uzun süreli kuraklık, şiddetli yağmur veya kar yağışı, fırtınalar, kasırgalar, muson yağmurları ve daha fazlası gibi aşırı hava koşullarında, ekolojide doğal bozulmalar olabilir. Bunlar ayrıca depremler ve volkanik patlamalar gibi sismik bozulmaları da içerebilir. Bu dramatik olaylar, ekoloji içindeki dengeye zarar verebilir ve ciddi zararlar verebilir.
İnsanların Sebep Olduğu (Beşeri) Durumlar
İnsanların sebep olduğu aksaklıklar her şekil ve boyutta olabilir. Ormanları doğrudan kesmek gibi aşikar olanlar ve doğrudan değil de “dolaylı” yoldan ekolojik dengeye zarar vermek şeklindedir. Su veya fosil yakıtlar gibi doğal kaynakların yanlış şekilde tahliye edilmesi, ekolojik çevreye ciddi bir zarar verebilir. Ayrıca rüzgar çiftlikleri de dahil olmak üzere birçok madencilik faaliyeti de ekolojin dengeyi olumsuz etkiler.
Ekoloji Nedir ve Nasıl Korunur?
“Ekoloji nedir ve nasıl korunur?” sorusunun birden fazla cevabı var. Dünya, doğal ekolojileri/kaynakları doğru şekilde kullanmanın önemini anlamaya başladığında, aslında bazı şeyler için çoktan geç olmuştu. Bir ekolojinin korunmasının üç ana yolu şu şekildedir:
Koruma
Daha önce de belirttiğimiz gibi, koruma, bir ekolojinin mevcut durumunun daha fazla bozulmaması için kontrol altına alınmasıdır. Bu amaçla birçok ülkede büyük eyalet ve milli parkların çoğu “koruma alanları” olarak kabul edilir. Bu gibi koruma alanlarında yalnızca belirli yerleri ziyaret etmek mümkündür, diğer alanlar ise derin ekolojiyi korumak için ziyaretçi girişine kapalıdır.
Düzenleme
Uluslararası Temiz Hava Yasası ve benzeri düzenlemeler, meydana gelebilecek tarımsal genişleme, keşif veya sanayileşmenin neden olduğu (kısacası insanların sebep olduğu) zararları ortadan kaldırmayı amaçlar. Amaç, insanlığın zarar verdiği kaynakları korumak ve sürdürülebilirliğini sağlamak için doğal ekoloji üzerindeki insan etkisini sınırlamaktır.
Değiştirme
Ekolojinin korunması için uygulanan değiştirme oldukça farklı şekillerde olabilir. Örneğin fosil yakıtları kullanmak yerine, çevreye zarar vermeyen ve verimli kaynakları enerji için kullanmak ekolojik dengeye ciddi faydalar sağlayacaktır. Bunun için yapılması gerekenler, doğal kaynakların yerini alabilecek insan yapımı (ve çevreye zarar vermeyecek) maddelerin araştırılmasıdır. Bunun örneklerinden biri, benzin yerine elektrikli araç üretimi yapmak, bu araçların kullanımını yaygınlaştırmak olabilir.
İleri Bakış
Ekolojinin ne demek olduğunu anlamak için üç yöne bakmanız gerekir: geçmiş, şimdiki zaman ve gelecek. Bir yandan geçmişi korumaya yardımcı olurken, bugünün ve geleceğin “düzenleme ve yenileme” çabalarına ihtiyacı var. İnsanoğlunun doğal kaynaklar üzerindeki etkisi ve talebi artmaya devam ederken, yalnızca bir ekolojinin ne zaman kurtarılamayacağını tanımak değil, onları korumak için ortaya çıkan yeni ekolojileri tespit etmek de önemli hale geliyor. Tekrar hatırlatacak olursak ekoloji, belirli bir alandaki yaşam ve canlılar arasındaki ilişkiyi betimleyen terimdir. Ekoloji, dünyadaki “tüm canlı yaşamını” korumak için önemli ve gerekli bir bilimdir.
