SAĞLIK

İdrar Kaçırma Ve Nedenleri

İdrar kaçırma, erkeklerde de kadınlarda da görülebilen bir sorundur. Genellikle kadınlarda, gerek anotamik yapıdan, gerekse doğum gibi eylemlerden dolayı daha fazla görülmektedir. Her 10 kadından 5’inde idrar kaçırma problemi mevcuttur.

Samet Sağlam 09.08.2023 - 17:07 Okunma Süresi: 6 Dk

İdrar kaçırma nedir?

İdrar kaçırma, erkeklerde de kadınlarda da görülebilen bir sorundur. Genellikle kadınlarda, gerek anotamik yapıdan, gerekse doğum gibi eylemlerden dolayı daha fazla görülmektedir. Her 10 kadından 5’inde idrar kaçırma problemi mevcuttur. Özellikle de menopoz döneminde görülmekte birlikte, hiç doğum yapmamış, yaşı henüz küçük kişilerde dahi görülebilir. İdrar kaçırma sorununa tıp dilinde “inkontinans” ismi verilir. Yapılan araştırmalar, özellikle kadınların % 25’inin hayatlarının bir bölümünde idrar kaçırma problemi ile karşılaştığını göstermektedir.

İdrar kaçırma sorunları; öksürme, hapşırma ya da gülme gibi refleks durumlarda meydana gelir. Karın içi basıncın arttığı durumlarda daha çok yaşanmaktadır.

İdrar kaçırma sorunun dezavantajlı tarafı da, tedavisinin oldukça basit şekilde yapılabilmesine rağmen insanların çekinip doktora gitmekten kaçınmasıdır. Genellikle konuşulmayan ve tedavisi de bu sebeple yapılamayan sorun, yaşın ilerlemesi ile beraber doğal olarak yaşanan bir belirti olarak görülür.

Özellikle de yanlış düşünceler sebebiyle idrar kaçırma doğal olarak kabul edilmekte, tedavi için doktora başvurulmamaktadır. Misal olarak normal doğum yapan kadınların idrar kaçırma problemlerinin olması arkadaş çevresinde ya da toplumumuzun genelinde normal olarak kabul edilir. Fakat unutulmaması gereken bu sorunun normal olmadığıdır. Kısa sür eiçinde sorun ilerledikçe, idrar kokusu ve bu gibi sebeplere bağlı olarak hareketlerde kısıtlanma gibi olumsuzluk ortaya çıkacak, kişinin yaşam kalitesi düşecektir.

Bunun dışında hastanın kendine güveni azalacak ve kendini insanlardan soyutlayacaktır. İdrar kaçırma tedavi edilebilir bir hastalıktır. Bu hastalıktan utanmayıp, zaman kaybetmeden doktorunuza başvurunuz.

İdrar Kaçırma Tipleri

Stres Tipi İdrar Kaçırma:

Kadınlarda en yaygın olarak stres tipi idrar kaçırma görülür. Özellikle ani hareketler sonucu ortaya çıkar. Misal olarak, öksürme, hapşırma, gülme, aniden ayağa kalkma, spor yaparken ya da ağır eşya kaldırırken kontrolsüz bir şekilde idrar kaçırılır.

Stres tipi idrar kaçırmanın iki temel sebebi vardır. Bu sebeplerden birincisi, pelvik taban kaslarının zayıf oluşudur. Bu sebep, en yaygın stres tipi idrar kaçırma nedenidir. Pelvik taban kasları, alt idrar yolu organlarını destekleyen kaslardır. Zayıf olmayan bir pelvik taban, üretrayı idrar yapmak istediğiniz ana dek kapalı bir şekilde tutar. Pelvik tabanları zayıf olduğunda ise karın iç basıncını artıracak hareketler ve eylemler sebebiyle üretranın açılmasına ve idrar kaçırmasına yol açar.

Stres tipi idrar kaçırmanın ana tedavisi ise, cerrahi müdahale ile destek kaybı olan alanın yerine koyulmasıdır. İdrar kaçırmanın tedavisinde uygulanan operasyonlar günümüzde oldukça başarılı şekilde uygulanmaktadır. Başarı oranları yaklaşık olarak %90’lardadır.

Hasta 20-30 dakikada tamamlanan bir ameliyat ardından idrar kaçırma sorunundan kurtulmakta ve ertesi gün evine gidebilmektedir.

Çok sayıda müdahaleli doğum,
iri bebek doğurma,
obezite,
genetik
menopoz risk faktörleri arasındadır.

İkinci sebebi ise, mesanenin boşalmasını sağlayan ve kontrol eden kasların yeterli olmamasıdır. Mesane kaslarını kontrol eden kaslar, mesane dolarken üretrayı kapalı bir pozisyonda tutar. İdrar yapılacağı zamanda gevşer ve idrarın yapılmasına olanak tanır. Sfinkter adı verilen bu kasların yetmezliği söz konusu olduğunda, kaslar işlevlerini yerine getiremez. Bu sebeple de öksürme, hapşırma gibi durumlarda idrar kontrol edilemez ve kaçar

Urge Tipi İdrar Kaçırma:

Aniden ve oldukça şiddetli gelen tuvalet ihtiyacı ve akabinde tuvalete yetişemeden idrar kaçırma sorunu, urge tipi idrar kaçırmadır. Stres tipi idrar kaçırmadan farklı olan kısmı ise pelvik tabanın zayıf olmaması ancak mesane kaslarının aşırı aktif olması sebebiyle idrar kaçırmanın yaşanmasıdır.

Miks Tip İdrar Kaçırma:

Stres tipi idrar kaçırma ve urge tipi idrar kaçırmanın birlikte görüldüğü idrar kaçırma durumlarına miks idrar kaçırma denilmektedir.

Taşma Tipi İdrar Kaçırma:

Mesanede taşıyabileceğinden fazla idrarın depolanması ve akabinde idrar yapma ihtiyacı duymadan damla damla idrar kaçırma problemidir.Hasta bu idrar tipinde mesanesini tam olarak boşaltamadığını hisseder.

Diyabet- Şeker hastalığı,
Pelvik yaralanmalar,
Geniş pelvik cerrahi müdahaleleri,
Omurilik yaralanmaları,
Multipleskleroz gibi sorunlarda kas tonusunun yitirilmesi neticesi görülür.

İdrar kaçırmaya sebep olabilen diğer nedenler nelerdir?

İdrar kaçırma sorununda vajinal dokuda meydana gelen sarkmaların araştırılması gerekmektedir. Kimi zaman bu sarkmalar idrar kaçırma tedavileri neticesinde de meydana gelebilmektedir. Bu sarkmalar kimi zaman ise idrar kaçırmaya yol açabilecek sorunları kamufle etmektedir. İdrar kaçırma sorununa yol açan faktörlerden bazıları cinsel organla alakalı olmayabilir. Kullanılan ilaçlar sebebiyle de idrar kaçırma sorunları yaşanabilmektedir. Bazı antidepresan ilaçlar, kalp ve tansiyon ilaçları bu gibi sorunlara yol açabilmektedir.

Ancak idrar kaçırma tamamen anatomik bir sebep dolayısı ile meydana gelmiş ise mutlaka alanında uzman bir doktor tarafından değerlendirme yapılması gerekir.

İdrar kaçırma için tedavi yöntemleri nelerdir?

İdrar kaçırma için ilk olarak basit yöntemler denenir, ardından ise şayet sorun çözülemiyor ise cerrahi yöntemlere geçilmektedir.

Tedavi yöntemleri ise:

Kegel egzersizleri sayesinde, idrar kaçırma sorunu durdurulabilir ya da hafifletilebilir.
Hayat tarzından yapılan değişimler sayesinde hasta bu sorununu kontrol altına alabilmektedir. Gündüz bol su içen ve tuvalete çıkma saatleri planlanmış bir kişi, ilerleyen zamanlarda durumun hafiflediğini görecektir.
Elektro Simülasyon tedavileri ile kas gücünün arttırılması hedeflenir. Bu tedavide cihazlarla elektrotlar takılır ve o bölgedeki kasların gücü ve sıkılığı attılmaktadır.

İdrar kaçırmada cerrahi girişimler nasıl uygulanmaktadır?

Cerrahi yöntemler dışında hastanın tedavi edilemeyeceğine karar verilmiş ise, hormon tedavisi uygulanarak bir ön hazırlık yapılır. Hazırlık tedavisi ardından idrar kaçırma tipine göre cerrahi yönteme karar verilir. Günümüzde 10’dan fazla cerrahi yöntemle, idrar kaçırma sorunları tedavi edilebilmektedir.
İdrar kaçırma problemi için uygulanan en yaygın yöntem; TVT (Tension Free Vajinal Tape) yöntemidir. TVT yönteminde, vajinal ön ve arka duvarları tekrar inşa edilmektedir. Bu aşamadan sonra rahmin alınmasına kadar gidebilecek çeşitli yöntemlerle kombine edilebilmektedir.
TVT yönteminde vajinanın ön duvarında 1,5 cm’lik bir kesi uygulanır. Ardından ise 4-6 cm uzunluğunda prolen bant kemik dokuya doğru idrar borusunun altından geçirilmektedir. Bantın uygulandığı saha ve bantın pozisyonu, direnci oldukça titiz bir şekilde ayarlanmalıdır. Bu konuda uzmanın deneyimi oldukça önem teşkil etmektedir.
Uygulanan sentetik bant hastanın vücuduna oldukça uyum sağlamaktadır. Anatomik bozukluklar nispeten düzelmektedir. İdrar borusunun kapanmasını sağlayan kasların fonksiyonlarının düzelmesine yardımcı olmaktadır.
Operasyon ardından sarkma, hassasiyet gibi faktörlerden korunmak için ise 6 aylık aralarla kontrol yapılması gerekmektedir.
Tedavinin geç kalınmadan yapılması, sorunun ilerlemeden daha kolay şekilde düzelmesini sağlayacaktır.