31 Temmuz 2023’ten önce suç işlemiş olup cezası kesinleşmeyen kişilerin de denetimli serbestlik kapsamına alınması planlanıyor. Eğer bu düzenleme kabul edilirse, cezalarının bitimine 5 yıl veya daha az süre kalan hükümlüler, kalan cezalarını dışarıda tamamlayabilecek.
Bu yeni düzenleme, cezaevlerinde yer açmak ve mahkumlar arasında adalet sağlamak amacıyla Meclis gündemine gelmesi beklenen Yargı Paketi'ne önerge ile eklenebilir.
Yeni kısmi af düzenlemesi, COVID-19 salgını sırasında çıkarılan yasa ile açık cezaevinde bulunan hükümlülerin kalan cezalarını denetimli serbestlik kapsamında dışarıda tamamlamalarına olanak tanımıştı. Ancak bu yasa, yalnızca 31 Temmuz 2023 öncesinde cezası kesinleşmiş olanları kapsıyordu.
Yeni düzenleme ile cezası kesinleşmemiş ancak aynı tarihten önce suç işlemiş kişiler de denetimli serbestlikten yararlanabilecek.
31 Temmuz 2023’ten önce suç işleyenler
Cezasının bitimine 5 yıl veya daha az süre kalanlar
Denetimli serbestlik hakkı kazanan mahkumlar
Düzenleme Kapsamına Girmeyenler:
Terör, cinsel suçlar, kasten öldürme gibi ağır suçlar işleyenler
Eğer düzenleme Meclis’ten geçerse, binlerce mahkum tahliye edilerek cezalarını denetimli serbestlik kapsamında dışarıda tamamlayabilecek.
AK Parti ve Adalet Bakanlığı, Yargı Paketi'ne önerge ekleyerek düzenlemenin yasalaşmasını hedefliyor. Muhalefet partilerinin de af konusunda önerileri bulunuyor ve Meclis görüşmelerinde bir uzlaşma sağlanması bekleniyor. Eğer yasa teklifi hızla kabul edilirse, 2025 yılı içinde yürürlüğe girebilir.
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada, yeni bir düzenleme üzerinde çalıştıklarını ve ceza infaz sisteminde iyileştirmeler yapılacağını belirtti.
Yeni kısmi af düzenlemesi, hükümlüler arasında oluşan eşitsizlikleri gidermeyi amaçlıyor. AK Parti kaynakları, eski yasada ortaya çıkan adaletsizlikleri şöyle özetliyor: Aynı suçu işleyen iki kişiden biri, 31 Temmuz 2023’ten önce cezası kesinleştiği için serbest kalırken, diğeri yalnızca mahkeme sürecinin uzaması nedeniyle bu haktan faydalanamadı. Bu nedenle, yeni düzenlemede suçun işlendiği tarih esas alınacak ve cezanın kesinleşip kesinleşmediğine bakılmayacak
31 Temmuz 2023’ten önce suç işleyenler kapsama alınacak.
Cezalarının bitimine 5 yıl veya daha az süre kalanlar, dışarıda denetimli serbestlik kapsamında cezalarını tamamlayacak.
Ancak terör, cinsel suçlar, çocuklara karşı işlenen suçlar ve kasten öldürme gibi ağır suçlar yine kapsam dışında tutulacak.
Af kapsamında olması muhtemel suçlar:
Hırsızlık
Dolandırıcılık
Uyuşturucu kullanma (ticaret değil)
Vergi kaçakçılığı
Adli para cezalarıyla ilgili suçlar
Şahsa karşı işlenen hafif suçlar
Kapsam Dışında Kalan Suçlar:
Terör suçları
Cinsel suçlar
Kadına şiddet
Kasten adam öldürme
Uyuşturucu ticareti
Denetimli serbestlik sürecinde hükümlüler:
Belirlenen kurallara uyacak.
Belirli aralıklarla denetim merkezlerine giderek imza verecek.
Belirli sosyal faaliyetlere katılacak.
Suç işlememesi halinde cezasını dışarıda tamamlayabilecek.
Bu sistem, cezaevlerinin yükünü hafifletirken aynı zamanda mahkumların topluma kazandırılmasını amaçlıyor.
AK Parti ve Muhalefet Görüşleri
Muhalefet partileri, cezaevi yükünü hafifletmek amacıyla yeni bir af yasası çıkarılması gerektiğini savunuyor. TBMM’de farklı partilerden denetimli serbestlik süresinin uzatılması için teklifler verilmiştir.
AK Parti, bu teklife sıcak bakıyor ve Yargı Paketi görüşmeleri sırasında yeni düzenlemenin gündeme gelebileceğini belirtiyor. Adalet Bakanlığı yetkilileri, bu düzenlemenin uluslararası hukuk normlarına ve anayasanın eşitlik ilkesine uygun hale getirilmesi için çalışmalar yaptıklarını ifade etti.
Yeni Kısmi Af Kaç Kişiyi Kapsıyor?
Adalet Bakanlığı yetkilileri, yeni düzenlemeden kaç kişinin yararlanacağını kesin olarak hesaplamanın zor olduğunu belirtiyor. Bunun nedenleri:
31 Temmuz 2023’ten önce suç işleyenlerin sayısı biliniyor; ancak cezasının kesinleşmesi zaman aldığı için net rakamlar çıkmıyor.
Yargı sürecinde olan davalar da hesaba katıldığında, kaç kişinin yararlanacağı tahmini olarak belirlenecek.
Tahmini rakamlara göre, binlerce mahkumun erken tahliye edilmesi bekleniyor.
Kısmi Af ile Cezaevleri Rahatlayacak
Yeni denetimli serbestlik düzenlemesi ile 31 Temmuz 2023’ten önce suç işleyip de cezası kesinleşmemiş olanlar da serbest kalabilecek. Cezasının bitimine 5 yıl veya daha az kalanlar, denetimli serbestlikten yararlanacak. Ağır suçlar kapsam dışı bırakılacak.
