Biberiye, kekik, fesleğen ve lavanta gibi diğer pek çok bitki ile birlikte, nane ailesinin bir üyesidir.
Biberiye bitkisi tavuk ve kuzu eti gibi yemeklerde kullanılan bir baharat olmasının yanında iyi bir demir, kalsiyum ve B-6 vitamini kaynağıdır.
Çayları ve sıvı ekstreleri, taze veya kurutulmuş yapraklardan yapılırken, bitki özütü bütün olarak kurutulmuş biberiyelerden yapılır.
En eski çağlardan bu yana medikal tedavilerde kullanılan biberiye otunun çok çeşitli etkileri vardır. Kas ağrısını hafifletme, hafızayı iyileştirme, bağışıklık sistemini güçlendirme,dolaşım sistemini destekleme ve saç büyümesini hızlandırma biberiyenin faydalarından bir kaçıdır.
Biberiye ne işe yarar? Neye iyi gelir? Biberiye bitkisinin faydaları nelerdir?
Biberiyenin bitkisinin faydalarına baktığımız zaman sağlığa bir çok faydası vardır. Bunlar;
1. Biberiye bağışıklık sistemini güçlendirir
Biberiye bitkisinin sahip olduğu zengin antioksidanlar sayesinde bağışıklık sistemini güçlendirdiği düşünülmektedir. Ayrıca biberiye bitkisinde iltihap önleyici bileşikler olduğu için vücuttaki kan dolaşımını da iyileştirir.
Laboratuvar çalışmaları, biberiyenin, serbest radikaller olarak adlandırılan zararlı parçacıkları nötralize etmede önemli bir rol oynayan antioksidanlar açısından zengin olduğunu göstermiştir.
2. Sindirim sistemine faydalıdır
Avrupa’da, biberiye, hazımsızlık tedavisinde sıklıkla kullanılır. Almanya’daki bazı sağlık komisyonları hazımsızlık tedavisinde biberiye bitkisinin kullanılmasını onayladı. Ancak burada biberiye bitkisinin faydaları konusunda bilimsel bir kanıt bulunmadığını da belirtmek gerekir.
3. Hafızayı güçlendirir, konsantrasyonu artırır
Psikofarmakoloji konusunda yapılan bir araştırmaya göre, biberiye aroması kişinin konsantrasyonunu, zihinsel performansını, hızını ve doğruluğunu iyileştirir. Bu etkilere nazaran daha az olmakla birlikte biberiyenin ruh halini de iyileştirdiği bilinmektedir.
4. Beyni korur
Bilim adamları biberiyenin beyin için oldukça faydalı olduğunu belirtmektedir. Biberiye, beyindeki serbest radikallerin zarar görmesine neden olabilecek karnavalik asit adında bir madde içerir.
Farelerle yapılan bazı çalışmalarda biberiyenin inme geçirmiş kişiler için faydalı olabileceği tespit edilmiştir. Ayrıca biberiyenin beyin hasarlarına koruyucu ve hasarları iyileştirici etkileri de vardır.
5. Alzheimer’ı önler
Bazı çalışmalar biberiyenin beyin yaşlanmasını önlemeye önemli ölçüde yardımcı olabileceğini ileri sürmüştür. Alzheimer’ın önlenmesi için biberiyenin etkileri umut vericidir, ancak kesin sonuçlar için daha fazla çalışma yapılması gerekmektedir.
6. Kanserden korur
Onkoloji Raporlarında yayınlanan araştırmada, ham biberiye özünün insanlarda lösemi ve meme kanseri hücrelerinin yayılmasını yavaşlattığı tespit edilmiştir.
Yapılan diğer çalışmalarda, biberiyenin bir iltihap önleyici ve tümör önleyici ajan olarak kansere karşı korumada etkili olabileceği sonucuna varışmıştır.
Ayrıca, Gıda Bilimleri Dergisi’nde yayınlanan bir raporda, pişirirken ete öğütülmüş biberiye eklenmesinin faydalı olduğu görülmüştür. Çünkü biberiye baharatı, et pişerken ortaya çıkan ve kansere neden olan maddelerin oluşumunu azaltmaktadır.
7. Göz sağlığını korur
Yapılan birçok çalışmada biberiyenin önemli bir bileşeni olan karnosik asidin göz sağlığını önemli ölçüde artırabileceği ortaya çıkmıştır.
Amerika’da en yaygın göz hastalığı olan yaşa bağlı makula dejenerasyonu gibi dış retinayı etkileyen hastalıkların klinik uygulama sonuçlarında bu etki görülmüştür.
8. Aromaterapi özelliği de vardır
Biberiye yağı sıklıkla aromaterapide kullanılır. Masaj sırasında müthiş bir rahatlama ve zihin boşalması sağlar.
20 yetişkinle yapılan bir çalışmada biberiye yağının solunması ile beyin dalgalarının aktivitesinin arttığı görülmüştür. Ayrıca bu çalışmada biberiye yağını solumanın uyuşukluğu azaltttığı, ruh halini iyileştirebileceği de görülmüştür.
9. Saçkıranı tedavi edilebilir
Alopesi (saçkıran) saç dökülmesine neden olan bir hastalıktır ve birçok insan için rahatsız edici olabilir. Dermatoloji arşivi’nde yayınlanan bir çalışmada, saçkıran hastalığı olan 43 kişi, yedi ay boyunca her gün biberiye, kekik, lavanta ve sedir ağacı yağlarıyla kafa derilerine masajı yaptı. Bu çalışma sonunda hemen hemen yarısında saçkırandan saçların döküldüğü yerlerde yeni saçlar çıktı. Araştırmacılar bu esansiyel yağların saçkıran hastalığı için güvenli ve etkili bir tedavi olduğu sonucuna varmışlardır.
Biberiyenin Zararları Nelerdir?
Biberiye genellikle çok fazla tüketilmediğinde güvenlidir. Bununla birlikte aşırı tüketilmesi durumunda biberiyenin yan etkileri ortaya çıkabilir, bunlar;
- Kusma
- Spazmlar
- Koma
- Pulmoner ödem (akciğerlerde sıvı birikmesi)
Hamile kadınlarda aşırı biberiye tüketimi düşüğe neden olabilir. Bu nedenle hamile kadınların biberiye tüketmesi tavsiye edilmez.
Biberiyenin İlaçlarla Etkileşimi
Biberiye, bazı ilaçlarla etkileşime girebilir.
Ayrıca biberiye çayı oldukça sağlıklı bir bitki çayıdır. Bu bitki, aşağıdakiler dahil bazı ilaçlarda yan etkilere neden olabilir.
Antikoagülan ilaçlar: Bunlar arasında Warfarin, Aspirin ve Clopidogrel gibi kan inceltici ilaçlar bulunur.
ACE inhibitörleri: Bunlar yüksek tansiyon tedavisinde kullanılır. Bunlar lisinopril (Zestril), fosinopril (Monopril), kaptopril (Capoten) ve enalapril (Vasotec) içerir.
Diüretikler: Bunlar idrarın geçmesini arttırır ve hidroklorotiyazid ve furosemidi (Lasix) içerir.
Lityum: Bu ilaç manik depresyon tedavisinde kullanılır. Biberiye, idrar söktürücü etki göstererek ve vücutta toksik seviyere ulaşabilecek lityum oluşturabilir.
Biberiye Bitkisi Nasıl Yetiştirilir?
Ev koşullarında kolaylıkla yetiştirilebilen hem sağlıklı hem de çok kullanışlı bir bitkidir. Güzel koktuğu ve güzel göründüğü için süs bitkisi olarak yetiştirilebilir. Bunun yanında baharat olarak yemeklere eklenebilir, kurusundan ya da tazesinden biberiye çayı yapılabilir. Aynı zamanda bir çok derde derman biberiye yağı olarak da kullanılabilir.
Biberiye bitkisinin tohumunu bu bitkiyi yetiştiren bir arkadaşınızdan isteyebilirsiniz. Aynı zamanda tohum satan herhangi bir yerden saksısı ile birlikte alabilirsiniz. Sık sık budanan oldukça hızlı büyüyen bir bitkidir. Soğuğa dayanıklıdır, ancak kışın çok soğuklarda dışarıda bırakılmamalıdır. Biberiyeyi tohum olarak ya da fide olarak alabilir ve ekebilirsiniz. Çok verimlidir, her koşulda yaşar, ekilen bir tohum bir sene boyunca verimli olur. Sonrasında yeniden ekmeniz gerekir.
Biberiye Nerelerde Kullanılır?
Biberiye kurusu, baharat olarak yemeklerde ve sıcak su ile demlenerek çay olarak tüketilebilir.
Taze biberiyenin de çayı yapılır. Aynı zamanda taze biberiyenin yağı çıkarılır ve kullanılır. Biberiye çayının tazesi ile kurusu aynı şekilde yapılır.
