Doğum kontrol hapı kullanıyorsanız (oral kontraseptif) muhtemelen uygunluğu ve güvenilirliği ile ilgili mutlusunuzdur. Halen, genel sağlığınız üzerinde doğum kontrol haplarının potansiyel etkileri ile ilgili birçok sorularınız olabilir.
Doğum kontrol hapları adet dönemini ertelemek veya yok etmek için kullanılabilir mi?
Evet, doğum kontrol hapları adet döngülerini azaltmak veya yok etmek için kullanılabilmektedir. Doğum kontrol hapları mevcut olduğunda, bunlar aktif hormonal haplar 21 gün ve plasebo nun 7 gün olarak paketlenmiştir. Hafta boyunca kadın plasebo haplarını alır, bu haplar düzenli adet kanamalarına benzer bir şekilde kanamalara neden olabilmektedir.
Bu günlerde kadınların birçok seçeneği bulunmaktadır (aktif hapların 24 gün ile birlikte rejimden ve tüm aktif hap olan rejimler için plasebo haplarının dört günü). İlk genişletilmiş döngü hap rejimleri aktif hormon haplarını üç hafta için hergün sağlamaktadır, daha sonra plasebo haplarından bir hafta veya düşük-dozlu östrojen haplarını sağlamaktadır. Yeni genişletilmiş-döngü rejimleri bir yıl sürekli almak ve tüm adet kanamalarını bitirmek için tasarlanmaktadır.
Sürekli veya genişletilmiş-döngü rejimlerinin potansiyel yararları bulunmaktadır. Kanama, kramp, baş ağrıları ve adet dönemiyle ilgili diğer rahatsızlık verici durumlardan sorumlu olan hormonal dalgalalanmaları önlemektedir. Ayrıca önemli zamanlarınızda veya seyahatlerinizde adet kanaması olmadığı için rahat olabilirsiniz.
Ancak, zamansız olarak kanama ve spotting genellikle bu rejimin ilk birkaç haftasında meydana gelmektedir. Genellikle devamlı kullanımda kesilmektedir, fakat bazı kadınlar da hapları sürekli kullanmalarına karşın olağan dışı kanamalar devam etmektedir.
Adet dönemini önlemek için özel haplara mı ihtiyacınız var yoksa sıradan doğum kontrol haplarını kullanabilir misiniz?
Üç aydan bir yıla kadar adet kanamalarını geciktirebilen doğum kontrol hap rejimleri tasarlanmaktadır. Fakat herhangi bir doğum kontrol hapının devamlılığı ile birlikte adet dönemini önlemesi muhtemeldir. Bu plasebo haplarını almayarak yeni bir pakete başlamanın anlamına gelmektedir. Monofazik bir hap alıyorsanız, doğum kontrol haplarını devamlı olarak kullanmak işe yaramaktadır (aktif hapların üç hafta içerisinde aynı hormon doz ile birlikte).
Bebek yapmayı planlıyorsanız, doğum kontrol haplarının kullanımını durdurduktan ne kadar süre sonra bekleyebilirsiniz?
Hap alımın durdurduktan sonra, tekrar yumurtlama öncesinde sadece iki haftalık bir gecikme olmaktadır. Son hapı almanızdan sonra adet döneminiz sonraki dört ile altı hafta içerisinde olacaktır. Bir kere yumurtlama devam ederse, hamile kalabilirsiniz. Bu ilk hap döngüsünde olursa, adet döneminiz olmayabilir.
Hamile kalmayı denemeden önce hap alımını durdurduktan sonra birkaç hafta beklemenin herhangi bir yararı var mıdır?
Geçmişte, doktorlar, eğer hapları kestikten hemen sonra bebek beklerseniz, düşük yapma riskinizin çok yüksek olduğu ile ilgili endişeleri vardı. Ancak bu endişelerin büyük ölçüde temelsiz oldukları kanıtlandı. Doğum kontrol haplarındaki hormonlar sisteminize takılmamaktadır.
Kadınların çoğunda hap kullanımını kestikten sonra adet döngülerinde dört haftadan daha fazla bir gecikme olmaz. Ancak, hapları kullanmaya başlamadan önce adet kanamalarınız seyrekse, hapları kullanmayı bıraktıktan sonra yine aynı şekilde devam edecektir. Bazı kadınlar hap kulanımını bıraktıktan sonra düzenli yumurtlama döngülerine dönmenin birkaç hafta aldığını farketmişlerdir. Birkaç hafta beklemeyi planlıyorsanız, adet döngüleriniz normale dönerken doğum kontrolün bir yedek formunu kullanmayı isteyebilirsiniz.
Doğum kontrol haplarını almayı durdurdunuz, ancak adet döngünüz devam etmiyorsa, ne olur?
Birkaç ay için adet döneminiz olmuyorsa, hap sonrası amenore (adet görememe) olarak bilinen bir sorununuz olabilir. Almış olduğunuz haplar vücudunuzun yumurtlama ve adet kanamalarını yapan hormonlarını engellemektedir. Hapları almayı durdurduğunuz zaman, vücudunuzun bu hormonları yeniden üretmesinin normal haline dönebilmesi biraz zaman alabilmektedir.
Genellikle, hap alımını durdurduktan sonra üç ay içerisinde adet dönemleriniz yeniden başlamaktadır. Ancak bazı kadınlarda, özellikle adet döngülerini düzenlemek için hap alan kadınlarda, bundan sonraki birçok ayda adet kanamaları olmayabilmektedir.
Üç ay içerisinde adet döngüleriniz olmazsa, hamile olmadığınızdam emin olmak için bir hamilelik testi uygulayın ve doktorunuz ile iletişime geçin.
Doğum kontrol hapı aldıysanız hamilelik testi doğru olabilir mi?
Hap kullanırkent bir hamilelik testinden doğru ve kesin sonuçları alabilirsiniz. Hamilelik testleri idrarınızda ve kanınızda spesifik bir hamilelik ile ilgili hormonun (human chorionic gonadotropin (HCG) ölçümünü yaparak çalışmaktadır. Doğum kontrol haplarındaki aktif içerikler, hamilelik testlerinin sisteminizde HCG nin nasıl ölçtüğünü etkilememektedir.
Hamile iken, doğum kontrol haplarını alırsanız ne olur?
Hamile olduğunuzu bilmediğinizden dolayı doğum kontrol hapları almaya devam ediyorsanız, panik olmayın. Yıllardan beri bu kazanın olması ile ilgili, doğum kontrol haplarındaki hormonların doğum kusurlarına yol açması ile ilgili çok az kanıt bulunmaktadır. Hamile olduğunuzu öğrendikten sonra, doğum kontrol haplarını kullanmayı durdurun.
Acil gebelikten korunma için bir kerede birkaç doğum kontrol hapı birden kullanılabilir mi?
Acil gebelikten korunma için standart östrojen-progestin kullanılabilmektedir ancak doğru doz ve hapların alınma zamanları için doktorunuzla iletişime geçin.
Korunmayan vajinal ilişkiniz olduysa, sizi hamile kalmaktan koruması için özel olarak tasarlanmış iki çeşit hap bulnmaktadır. Bu ilaçlar bazen "ertesi gün hapları" olarak adlandırılmaktadır. Bu ilaçların bazıları reçetesiz olarak da satılmaktadır. Aile planlama derneği, sağlık kliniklerinde ve eczanelerde mevcuttur. Acil gebelikten korunma için yine bazı ilaçlar bulunmaktadır ve sadece reçete ile verilmektedir.
Uzun yıllardan beri doğum kontrol hapları kullanıyorsanız ve almayı durdurmaya karar verdiyseniz, istediğiniz bir zamanda bırakabilir misiniz yoksa olan hap kutusunu bitirmeli misiniz?
Genel sağlık açısından, hapları kullanmayı bıraktığınız zaman küçük değişiklikler yapmaktadır. Son olarak hapları almayı durdurduğunuz zaman, adet döngünüzün ritmini değişebilmesinden dolayı bazı kanamalar olabilmektedir. Ancak istediğiniz zaman bırakabilirsiniz.
Aktif olmayan (plasebo) haplarını aldığınız hafta süresince hamile kalabilir misiniz?
Aktif olmayan hapları almak istenmeyen gebelik için yüksek bir risk oluşturmaz. Doğum kontrol haplarını doğrudan (gerçek olarak) kullanıyorsanız, hamileliği önlemede yüzde 98 ile 99 arasında etkilidirler.
Ancak bir döngü boyunca bir veya birkaç hapı kaçırdıysanız, o döngü boyunca istenmeyen gebelik riski oldukça yüksek olabilmektedir. Güvende olmak için, kondom gibi gebelikten korunma için yedek bir form kullanın.
Doğum kontrol hapları kilo almaya neden olur mu?
Kadınların çoğunun düşünceleri bu yöndedir. Ancak çalışmalar kilo üzerinde doğum kontrol haplarının etkisi eğer varsa oldukça düşüktür. Çok fazla sıvı tuttuğunuzda, bu size özellikle göğüs, kalça ve uyuk bölgelerine kilo almış hissi verebilmektedir. Doğum kontrol haplarındaki östrojen yağ (adipoz) hücrelerini etkileyerek, bunları daha çok yapmaz ama daha büyük yapar.
Doğum kontrol hapları kanser riskinizi nasıl etkiler?
Bilimsel kanıtlar uzun dönem doğum kontrol haplarının kullanılması meme kanseri ve karaciğer kanseri gibi bazı kanserlerin risklerini arttırmaktadır, ancak yumurtalık kanseri ve endometriyal kanser gibi diğer kanser tiplerininde risklerini azaltmaktadır.
Doğum kontrol haplarının meme kanseri üzerindeki etkisi tam olarak net değildir. Bazı çalışamalar doğum kontrol hapları ile meme kanseri arasındaki bağlantılar gösterirken, son çalışmaların çoğunda hap ile birlikte meme kanseri riskinda bir artış olmadığını gösterememiştir. Meme kanseri riskiniz ile ilgili endişe duyuyorsanız, hapın sizin için doğru bir gebelik önleyici olup olmadığı ile ilgili sağlık danışmanınız ile iletişime geçin.
Doğum kontrol hapları kolesterol seviyelerini etkiler mi?
Doğum kontrol hapları kolesterol seviyelerinizi etkileyebilmektedir. Bu etki hangi tip hap aldığınızla ve hapın ne kadar östrojen veya progestin konsantrasyonu içerdiğine bağlı olarak içermektedir. Çok miktarda öztrojen içeren doğum kontrol hapları kan lipid seviyenizin genel yararını yavaş yavaş etkileyebilmektedir. Genellikle, değişiklikler belirgin değildir ve genel sağlığınızı etkilememektedir.
Doğum kontrol hapları tansiyonunuzu etkiler mi?
Doğum kontrol hapları tansiyonunuzu yavaşça arttırabilmektedir. Doğum kontrol hapları alıyorsanız, düzenli olarak tansiyonunuzu kontrol edin. Mevcut olarak yüksek tansiyonunuz varsa, doğum kontrolünün alternatif bir yolu için doktorunuz ile iletişime geçin.
35 yaş üstü kadınlar doğum kontrol haplarını kullanabilir mi?
35 yaş ve üstü olan kadınlarda doğum kontrol haplarının alımının durdurulması söylenmesine rağmen, bu sınırlamalar sağlıklı ve sigara kullanmayan kadınlarda geçerli değildir. Ancak, doğum kontrol hapları kardiyovasküler hastalık riskinden dolayı sigara içen 35 yaş üstü kadınlar için önerilmemektedir. 35 yaş ve üzeriyseniz ve sigara kullanıyorsanız, doğum kontrol haplarını güvenli bir biçimde almadan önce sigarayı bırakmanız gerekmektedir.
Antibiyotikler doğum kontrol haplarının etkilerini azaltabilirler mi?
Antibiyotiklerin doğum kontrol hapları üzerinde etkisi bir antibiyotiğin dışında abartılmaktadır. Çalışmalar açıkça bu belirli antibyotiğin yumurtlamayı önlemedei doğum kontrol haplarının etkinliğini azalttığını göstermektedir. Ancak, bu antibiyotik günümüzde geniş olarak kullanılmamaktadır.
