Laparoskopi Nedir?
Laparoskopi, karın içindeki organları incelemek için kullanılan cerrahi bir tanı yöntemidir. Sadece küçük kesikler gerektiren, düşük riskli, minimal invaziv bir prosedürdür.
Laparoskopide, abdominal organlara bakmak için laparoskop denen bir alet kullanılır. Bir laparoskop, yüksek yoğunluklu bir ışık ve önünde yüksek çözünürlüklü bir kamera bulunan uzun, ince bir borudur. Alet karın duvarındaki bir kesikten içeri sokulur. Hareket ettikçe kamera, görüntüleri bir video monitörüne gönderir.
Laparoskopi, doktorunuzun vücudunuzun içini, açık ameliyata gerek olmadan, gerçek zamanlı olarak görmesini sağlar. Bu prosedür sırasında doktorunuz ayrıca biyopsi örnekleri de alabilir.
Laparoskopi Neden Yapılır?
Laparoskopi genellikle pelvik veya karın ağrısının kaynağını tanımlamak ve teşhis etmek için kullanılır. Genellikle, invaziv olmayan yöntemler tanı koymaya yardımcı olamadığında gerçekleştirilir. Birçok durumda, karınla ilgili sorunlar da aşağıdaki gibi görüntüleme teknikleri ile teşhis edilebilir:
- Vücudun görüntülerini oluşturmak için yüksek frekanslı ses dalgalarını kullanan ultrason
- Vücudun kesit görüntülerini alan bir dizi özel X-ışını olan CT taraması
- Vücudun görüntülerini üretmek için mıknatısları ve radyo dalgalarını kullanan MRI taraması
Laparoskopi, bu testler tanı için yeterli bilgi veya görü sağlanmadığında yapılır. Prosedür ayrıca, karın bölgesindeki belirli bir organdan biyopsi veya doku örneği almak için de kullanılabilir.
Doktorunuz aşağıdaki organları incelemek için laparoskopi önerebilir:
- Apandisit
- Safra kesesi
- Karaciğer
- Pankreas
- İnce bağırsak ve kalın bağırsak (kolon)
- Dalak
- Mide
- Pelvik veya üreme organları
Doktorunuz yukarıda adı geçen alanları bir laparoskopla gözlemlediğinde, aşağıdaki durumları tespit edebilir:
- Abdominal kitle veya tümör
- Karın boşluğunda sıvı
- Karaciğer hastalığı
- Belirli tedavilerin etkinliği
- Belirli bir kanserin ilerleme derecesi
Ayrıca, doktorunuz teşhisinden hemen sonra, durumunuzu tedavi etmek için bir müdahale yapabilir.
Laparoskopinin Riskleri Nelerdir?
Laparoskopi ile ilişkili en yaygın riskler kanamaya, enfeksiyona ve karnınızdaki organlarda hasara neden olur. Bununla birlikte, bunlar nadir oluşumlardır. Prosedürden sonra, herhangi bir enfeksiyon belirtisi için izleme yapmak önemlidir. Eğer aşağıdaki durumları yaşıyorsanız doktorunuzu arayın veya gidin:
- Ateş veya titreme
- Zamanla daha yoğun hale gelen karın ağrısı
- Kesi yerinde kızarıklık, şişme, kanama veya akıntı
- Sürekli mide bulantısı veya kusma
- Kalıcı öksürük
- Nefes darlığı
- İdrar yapamama
- Baş dönmesi
Laparoskopi sırasında incelenen organlarda küçük bir hasar riski vardır. Bir organ delinirse kan ve diğer sıvılar vücudunuza sızabilir. Bu durumda, hasarı onarmak için başka ameliyatlara ihtiyacınız olacak. Daha az görülen riskler şunlardır:
- Genel anestezi komplikasyonları
- Karın duvarı inflamasyonu (iltihaplanması)
- Pelvisinize, bacaklarınıza veya akciğerlerinize gidebilecek bir kan pıhtısı
Bazı durumlarda, cerrahınız, teşhise dayalı laparoskopi riskinin çok yüksek olduğuna inanabilir. Bu durum genellikle, abdominal ameliyatlar geçirmiş olanlarda görülür, bu da karındaki yapılar arasında adezyon oluşumu riskini artırır. Adezyonların varlığında laparoskopi yapılması daha uzun sürer ve organların yaralanma riski daha fazladır.
Laparoskopiye Nasıl Hazırlanılır?
Doktorunuza aldığınız reçeteli veya reçetesiz ilaçlar hakkında bilgi vermelisiniz; prosedürden önce ve sonra nasıl kullanılmaları gerektiğini size söyleyecektir. Ayrıca laparoskopinin sonucunu etkileyebilecek ilaçların dozunu değiştirebilir. Bu ilaçlar şunları içerir:
- kan sulandırıcı gibi antikoagülanlar
- aspirin (Bufferin) veya ibuprofen (Advil, Motrin IB) dahil olmak üzere nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAID’ler)
- kan pıhtılaşmasını etkileyen diğer ilaçlar
- bitkisel veya diyet takviyeleri
- K vitamini
Hamileyseniz veya hamile olabileceğinizi düşünüyorsanız, doktorunuza bildirmelisiniz. Bu gelişmekte olan bebeğinize zarar verme riskini azaltacaktır.
Laparoskopiden önce doktorunuz kan testleri, idrar tahlili, elektrokardiyogram (EKG veya EKG) ve göğüs röntgeni isteyebilir. Doktorunuz ayrıca ultrason, CT taraması veya MRI taraması da dahil olmak üzere belirli görüntüleme testleri gerçekleştirebilir.
Bu testler, doktorunuzun laparoskopi sırasında incelenen anormalliği daha iyi anlamasına yardımcı olabilir. Sonuçlar ayrıca doktorunuza karnınız içi ile ilgili görsel bir kılavuz sağlar. Bu laparoskopinin etkinliğini artırabilir.
Laparoskopiden en az sekiz saat önce yemekten ve içmekten kaçınmanız gerekir. Ayrıca prosedürden sonra sizi evinize götürecek bir aile üyesi veya arkadaşını da ayarlamalısınız. Laparoskopi genellikle genel anestezi kullanılarak yapılır, bu da sizi uykulu hale getirebilir ve ameliyat sonrasında birkaç saat içinde geçer.
Laparoskopi Nasıl Yapılır?
Laparoskopi genellikle gün içinde yapılır ve aynı gün evinize gidebilirsiniz. Bir hastanede veya poliklinikte yapılabilir.
Bu tip prosedürler için genel anestezi verilir. Bu, prosedür boyunca uyuyacağınız ve herhangi bir acı hissetmeyeceğiniz anlamına gelir. Genel anestezi elde etmek için damarlarınızdan birine intravenöz (IV) bir iğne sokulur. İntravenöz (damar yolu) ile anestezistiniz size özel ilaçlar verebilir ve sıvılarla hidrasyon sağlar.
Bazı durumlarda bunun yerine lokal anestezi kullanılır. Lokal bir anestezi alanı uyuşturur, bu yüzden ameliyat sırasında uyanık olsanız bile, herhangi bir acı hissetmezsiniz.
Laparoskopi sırasında, cerrah göbek deliğinizin altına kesi açar ve daha sonra kanül denen küçük bir tüp yerleştirir. Kanül, karnınızı karbondioksit gazı ile şişirmek için kullanılır. Bu gaz, doktorunuzun karın organlarını daha net görmesini sağlar.
Karın şişirildikten sonra, cerrah laparoskopu kesiden içeri sokar. Laparoskopa takılan kamera, görüntüleri bir ekrana gönderir ve organlarınızın gerçek zamanlı olarak izlenmesini sağlar.
Kesi sayısı ve büyüklüğü, hangi hastalıkların araştırıldığına bağlı olarak değişir. Genellikle, kesiklerin her biri 1 ila 2 santimetre uzunluğunda olan bir ila dört adet kesik açılır. Bu kesikler diğer aletlerin de takılmasına izin verir. Örneğin, cerrahınızın biyopsi yapmak için başka bir cerrahi alet kullanması gerekebilir. Biyopsi sırasında değerlendirilecek bir organdan, küçük bir doku örneği alırlar.
Prosedür bittikten sonra, aletler çıkarılır. Kesiler daha sonra dikiş veya cerrahi bant ile kapatılır. Kesiklerin üzerine bandaj yapıştırılır.
