Tripofobi, yakından dolu deliklerden korkma veya iğrenme. Küçük deliklere sahip yüzeylere bakıldığında rahatsızlık hisseden insanlar birbirine yakın hisseder. Örneğin, bir lotus tohumu kapsülünün başı veya çilek gövdesi, bu fobisi olan bir kişide rahatsızlığını tetikleyebilir.
Ne Kadar Yaygındır?
Tripofobi ilk olarak 2005’te görülmeye başlandı. Birçok insan deliklerden, hatta delik resimlerinden dolayı aşırı sıkıntı hissinden şikayet etti. İnternete birkaç delik ve bölme imgesi atıldı, binlerce kişi tripofobik olduğunu hissettiğini bildirdi. İnsanların en az yüzde 16’sında tripofobi olduğu tahmin edilmektedir. Yaş, cinsiyet veya diğer kişisel özelliklere bakılmaksızın herkeste ortaya çıkabilir.
Tripofobi Nedenleri Nelerdir?
Tripofobi ile ilgili araştırmalar hala nispeten nadirdir, ancak gözlemlenen tetikleyici nesnelerin bazıları şunlardır:
- Balpetekleri
- Çilekler
- Lotus çekirdeği
- Nar
- Kabarcıklar
- Ette delikler
- Böcek gözleri
- Mercan
- Hastalıklı veya çürüyen etteki delikler
- Kabarcık sargısı
- Meyve tohumları
- Deniz süngerleri
İnsan yapımı desenler ve lekeli veya desenli katlara sahip hayvanlar da tripofobik bir reaksiyona neden olabilir.
Tripofobi Belirtileri Nelerdir?
Bu durumun semptomları diğer spesifik fobilerin semptomlarına benzer. Şahsen veya bir görüntüde küçük delik veya çarpma kümelerini gördükten sonra, insanlar genellikle yaşar:
- Tiksinme duyguları
- Korku ve kaygı
- Hızlı nefes alma
- Terlemek
- Mide bulantısı
- Kaşıntı
- Kusma
- Panik ataklar
- Titreme
- Duygusal Rahatsızlık
Tripofobi korku, iğrenme veya her ikisiyle ilgili semptomlara yol açabilir, ancak araştırmalar insanların korku yerine daha fazla iğrenme hissettiğini bildirmektedir.
Korku ve iğrenme gibi belirtiler yaşamanın yanı sıra, tripofobisi olan kişiler de genellikle davranışsal değişiklikler yaşayacaktır. Tetikleyici nesnelerden kaçınma yaygındır. Örneğin, bir kişi belirli yiyecekleri (çilek veya gazlı çikolata gibi) yemekten kaçınabilir veya belirli yerlere (noktalı duvar kağıdı olan bir oda gibi) gitmekten kaçınabilir.
Doktora Ne Zaman Gidilir?
Yukarıdaki belirtiler düzenli olarak ortaya çıkıp altı aydan fazla bir süre geçtiyse, bazı tedavilere başlamak isteyebilirsiniz. Ayrıca, bahçe veya cilt hastalıkları gibi deliklerle ve gözeneklerle düzenli olarak karşılaşmanız gerekiyorsa, semptomları kontrol altına almak için bir doktora danışmanız gerekir.
Tripofobi Nasıl Tedavi Edilir?
Tripofobi bir dizi terapiyle tedavi edilebilir. En etkili olanlar şunları içerir:
Pozlama Tedavisi
Bu tür fobilerde, korkuya ve kaygıya neden olan nesneye veya kaynağa bakmak, bunun üstesinden gelmenin tek yoludur. Terapist, kişiyi delikler ve gözeneklerle ilişkili herhangi bir şeyle yüzleştirir ve reaksiyonu inceler. Ana amaç, kişinin nefes kontrolü ve zihinsel görselleştirme egzersizleri gibi rahatlatıcı yolları kullanarak deliklerin görüşünde gelişen duyguları tolere etmesine yardımcı olmaktır. Yavaş yavaş, birkaç pozlama tedavisi seansından sonra endişeli duyguların seviyeleri azalır.
Bilişsel Davranışçı Terapi
Bilişsel Davranışçı Terapi, pozlama tedavisi ile el ele giden etkili bir terapidir. Korku ve kaygı, nesnenin doğrudan bir yan ürünü değil, sadece nesneyi çevreleyen olumsuz görüntüler olabilir. Örneğin, petekler ve delikli çikolatalar tripofobiye neden olabilir. Bilişsel Davranışçı Terapi, olumsuz görüntüleri anlamaya ve bunları olumlu olanlarla değiştirmeye odaklanmıştır. Terapist düzenli danışmanlık seansları yürütür ve kişinin delikler ve gözenekler hakkında düşünme şeklini değiştirmesine yardımcı olur.
Sonuç Olarak
Görülebileceği gibi, delik korkusunun kaynağını ve kesin nedenini belirlemek için çok fazla çalışılması gerekmektedir. Bir kişinin delik korkusu olup olmadığını belirlemek için teşhis testleri yoktur. Bununla birlikte, deliklerin bir görüntüsü veya sadece düşüncesi aşırı bir form alıyorsa veya günlük yaşamınızı etkiliyorsa, bu korku üzerinde kontrolü tekrar kazanmak için yukarıda açıklanan terapilerden birine girmek en iyisidir.
