Adalet kavramı sözlükte hak ve hukuktan ayrılmama, doğruluk anlamlarına gelmektedir.
Vicdan ve merhamet duyguları adaleti sapma ve yanlış yollara gitmesini engelleyen kılavuz çizgileridir.
Vicdan ve merhamet olaylara duygusal yönden yaklaşıp, profesyonellikten uzaklaşmak demek
değildir. Hakkın ve hukukun ortaya konmasında önemli birer ölçütlerdir. Vicdan ve merhametten
yoksun adalet hak ve hukuku tesis etmez. Göz yaşı, kaos ve hoyratlığı ortaya çıkarıp, eşitliği ve doğru
davranışı ortadan kaldırır.
Bu günlerde öğrendiğim güzel bir söz var o da “kalp herkeste olsa da vicdan herkese nasip
olmuyor ” sözüdür. Kendimize soralım ‘hepimiz bir kalp taşıyoruz; ama vicdan sahibi miyiz?’
Vicdan ve merhamet birlikte eyleme geçmiyor ise ne adaletten, ne ahlaktan ne de
dürüstlükten bahsedebiliriz. Merhamet ve vicdanın olduğu yerde barış, kardeşlik ve birlikte güzel
yaşam olur.
Artık kapitalizm yaşam biçimi olmaya başladı; insanı bencilliğe, kıskançlığa, hırsız, yalancı ve
çıkarcı olmaya zorluyor. Pragmatist (faydacı) anlayış iliklerimize işledi. Bir şehir, bir mahalleye dönen
ve bunu körükleyen global dünya kapitalizmi o kadar benimde ki ahlaki yozluk ve erdemsizlik aldı
başını gidiyor. Menfaatçi anlayış, daha çok kazanayım, daha çok kazanayım ihtirası kapital sahibi
insanları aç gözlü yaptı. Fakir cömert, zengin cimri oldu. Sosyal bir deneyde açım diyen bir genci hali
vakti olan ve lokantada yemek yiyen insanlar umursamadı; ancak kendisine yemesi için ekmek arası
yiyecek verilen bir dilenci gencin açım demesine duyarsız kalmadı ve ekmeğinin yarısını verdi.
Adaletini yitiren vicdan ve merhametin sesine kulak vermeyen birisinden insanlık beklemeniz
nafiledir, boş hayaldir. Ancak unutulmamalıdır ki insan ektiğini biçer. Yapılan adaletsizlik ve haksızlık
sizi bulur ve hesabı ağır olur. İnsanları ağlatmak insan onuruna yakışmaz; onları güldürmek ve mutlu
kılmak gerekir. İnsanların adları tarih boyunca yazılı veya kulaktan kulağa dolaşması sizin insanlarla
olan ilişki ve orada bıraktığınız hoş sada ile alakalıdır. Ya adaletiniz ya da zulmünüzle yaşayacaksınız.
İnsanlar arkanızdan adaletinize rahmet okurken; zulmünüze lanet okuyacaklardır.
Kazanmak sadece kapitalinize kapital katmak değil. İnsan kazanmak, insan gönlünde yer
etmektir. Hayır dua ile anılmaktır.
İş size kalmıştır, ya adaletinizi süslediğiniz merhamet ve vicdan sahibi olacaksınız; ya da
adalet, vicdan ve merhameti zulme boyun eğdirip zalim sıfatını kabulleneceksiniz.
En iyisi siz mutlu olmak ve insanları mutlu kılmak istiyorsanız; adaleti tesis edip vicdan ve
merhamet sahibi olun ve Platon’un şu sözüne kulak verin: “Nefsinin öğretmeni, vicdanının öğrencisi
ol”.
