Bilindiği gibi belli koşulların varlığı halinde anonim şirketler ile yapı kooperatiflerinde avukat bulundurma zorunluluğu var. 

İsterseniz önce ilgili kanun maddelerine bakalım:
1136  Sayılı Avukatlık Kanunu  madde:35 Fıkaa:3: "Dava açmaya yeteneği olan herkes kendi davasına ait evrakı düzenleyebilir, davasını bizzat açabilir ve işini takip edebilir. Ancak, Türk Ticaret Kanununun 272'nci maddesinde ön görülen esas sermaye miktarının beş katı veya daha fazla esas sermayesi bulunan anonim şirketler ile üye sayısı yüz veya daha fazla olan yapı kooperatifleri sözleşmeli bir avukat bulundurmak zorundadır. Bu fıkra hükmüne aykırı davranan kuruluşlara Cumhuriyet savcısı tarafından sözleşmeli avukat tayin etmedikleri her ay için, sanayi sektöründe çalışan on altı yaşından büyük işçiler için suç tarihinde yürürlükte bulunan asgarî ücretin iki aylık brüt tutarı kadar idarî para cezası verilir."
6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu  Madde 272: "Özel kanunlarda aksine hüküm olmadıkça esas sermaye miktarı Elli milyar Türk Lirasından aşağı olamaz."
Görüldüğü gibi bir anonim şirket 250.000,00 TL. esas sermayeye sahipse zorunlu avukat bulunduracaktır. Aynı şekilde ortak sayısı 100 veya daha fazla olan yapı kooperatifleri de zorunlu avukat bulunduracaktır.
    
Bu  konudaki yasal düzenlemeler  2008 yılında yapılmıştır. 13.01.2008 tarihli 5728 sayılı "Temel Ceza Kanunlarına uyum amacıyla çeşitli kanunlarda ve diğer bazı kanunlarda değişiklik yapılmasına dair kanun"un 329. maddesi ile 1136 sayılı Avukatlık Kanunu'nun 35. maddesi değiştirilmek suretiyle uygulamaya konulmuştur.
erek A.Ş’ ler ile  Yapı Kooperatiflerine sözleşmeli avukat bulundurma zorunluluğu getirilmiştir.


Avukat bulundurma zorunluluğuna uyulmaması halinde yüklü miktarda idarî para cezalarının öngörülmesi, Anonim Şirket yöneticileri açısından konuyu daha da önemli hale getirmektedir. 
hangi anonim şirketlerin sözleşmeli avukat bulundurmak zorunda oldukları, bu yükümlülüğün ne zaman doğduğu, sözleşmeli avukatlara ne kadar ödeme yapılacağı, bu yükümlülüğe uyulmaması durumunda uygulanacak cezaları ve güncel rakamları bakımından bu talepleri karşılamak üzere aşağıda bilgilendirme makalemiz hazırlanmıştır.


Sanayii sektöründe çalışanlar ödenen asgari ücretinin brüt tutarının iki katı kadar idari para cezası ödeyeceklerdir. 2018 yılının ilk yarısında uygulanmakta olan Brüt asgari ücret 2.029,50 TL.dir.    

SÖZLEŞMELİ AVUKAT BULUNDURMAK ZORUNDA OLAN ANONİM ŞİRKETLER

Avukatlık, 19.03.1969 tarih ve 1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nun 1. maddesinde, “kamu hizmeti ve serbest bir meslek” olarak tarif edilmektedir. Avukatlığın amacı; “hukuki münasebetlerin düzenlenmesini, her türlü hukuki mesele ve anlaşmazlıkların adalet ve hakkaniyete uygun olarak çözümlenmesini ve hukuk kurallarının tam olarak uygulanmasını her derecede yargı organları, hakemler, resmi ve özel kişi, kurul ve kurumlar nezdinde sağlamaktır” (Avk.K md. 2/f.1). “Yargı organları, emniyet makamları, diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu iktisadi teşebbüsleri, özel ve kamuya ait bankalar, noterler, sigorta şirketleri ve vakıflar avukatlara görevlerinin yerine getirilmesinde yardımcı olmak zorundadır” (Avk.K md. 2/f.3).

1136 sayılı Kanun’un 26.02.1970 tarih ve 1238 sayılı Kanun ile değişik 35. maddesinde yalnız avukatların yapabileceği işler düzenlenmiştir. “Kanun işlerinde ve hukuki meselelerde mütalaa verme, mahkeme, hakem veya yargı yetkisini haiz bulunan diğer organlar huzurunda gerçek ve tüzel kişilere ait hakları dava etme ve savunma, adli işlemleri takip etme, bu işlere ait bütün evrakı düzenleme” işlerinin, yalnız baroda yazılı avukatlara ait olduğu belirtilmiştir.

Bununla birlikte, aynı maddenin 3. fıkrasına 02.05.2001 tarih 4667 sayılı Kanun’un 22. maddesiyle eklenen ve 23.01.2008 tarih 5728 sayılı Kanun’un 329. maddesi ile değiştirilerek 08.02.2008 tarihinden itibaren yürürlüğe sokulan düzenleme ile; “dava açmaya yeteneği olan herkesin kendi davasına ait evrakı düzenleyebileceği, davasını bizzat açabileceği ve işini takip edebileceği” hüküm altına alınmıştır. Ancak, anılan hükmün hemen devamında “Türk Ticaret Kanunu’nun 272. maddesinde ön görülen esas sermaye miktarının beş katı veya daha fazla esas sermayesi bulunan anonim şirketlerin sözleşmeli bir avukat bulundurmak zorunda oldukları” belirtilmiştir.

Avk. Kanunu Madde 35/3 Avk.Kanunu Yönetmeliğinin 15. maddesinde de  29.6.1956  tarihli ve 6762 sayılı Türk Ticaret Kanununun 272 inci maddesinde öngörülen esas sermaye miktarının beş katı veya daha fazla esas sermayesi bulunan anonim şirketler ile üye sayısı yüz veya daha fazla olan yapı kooperatifleri sözleşmeli bir avukat bulundurmak zorundadır.

Getirilen düzenleme uyarınca, esas sermayesi Kanunda öngörülen tutarda veya üzerinde olan anonim şirketler, sözleşmeli bir avukat bulundurmak zorundadır. Söz konusu hükümde özellikle “sözleşmeli bir avukat” tan bahsedilmiştir. Dolayısıyla anonim şirket bünyesinde İş Kanununa göre sigortalı olarak çalışan avukatlar bu kapsama girmeyecektir. Avukatlık Kanununa ve Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine uygun ve yazılı olarak sürekli avukatlık hizmetleri sözleşmesinin düzenlenmesi halinde bu yükümlülük yerine getirilmiş olacaktır.

Bahsi geçen sözleşme taraf sayısından bir fazla nüsha olarak hazırlanacak ve birer nüshası taraflara, bir nüshası da sözleşmenin tarafı olan avukat tarafından kayıtlı olduğu baroya verilecektir. Bu sözleşmeye istinaden avukat tarafından serbest meslek makbuzu düzenlenecek ve söz konusu makbuzların örnekleri, her yılın sonunda avukat tarafından bir liste ekinde kayıtlı olduğu baro başkanlığına sunulacaktır (Türkiye Barolar Birliği Avukatlık Kanunu Yönetmeliği (Türkiye Barolar Birliği, 2002) md. 73/A, 73/B)

Avukatlık Kanununun 35/III. maddesinde öngörülen yükümlülüğe ilişkin kamuoyunda en çok tartışılan konuların başında yükümlülüğün kapsamı gelmektedir.

Bu zorunluluk sadece davası bulunan anonim şirketleri mi kapsamaktadır..?

Herhangi bir davası veya hukuki ihtilafı bulunmayan anonim şirketler de avukat bulundurmak zorunda mıdır..?

Türkiye Barolar Birliğinin uygulaması davası olsun olmasın, ihtiyacı bulunsun bulunmasın esas sermaye şartını sağlayan her anonim şirketin sözleşmeli avukat bulundurmak zorunda olduğu yönündedir. Ancak öğretide bazı yazarlar (Kızılot, 23.09.2009) ilgili maddede herkesin dava açma ve davayı takip etmede serbest olduğunun belirtildiği, ardından da “ancak” diye başlayan cümlede avukat bulundurma zorunluluğundan bahsedildiği, fıkranın ilk iki cümlesi birlikte değerlendirildiğinde herhangi bir davası bulunmayan anonim şirketlerin söz konusu yükümlülüğe tabi olmadığını savunmaktadır.

Durum böyle olmakla birlikte, ileride detaylı olarak açıklanacağı üzere Anayasa Mahkemesinin K. 2011/110 sayılı Kararı ile konu açıklığa kavuşmuştur. Nitekim anılan Kararda;

“İtiraz konusu fıkranın ikinci cümlesi ile TTK’nın 272. maddesinde öngörülen esas sermaye miktarının beş katı veya daha fazla esas sermayesi bulunan anonim şirketlerin sözleşmeli bir avukat bulundurmak zorunda oldukları belirtilmiştir.

Esas sermayesi belli büyüklüğe ulaşmış anonim şirketlerin, kurumsal varlıklarını bünyelerinde barındırdıkları farklı çıkarlar arasında adil bir denge kurarak devam ettirebilmeleri için başlangıçtan itibaren yaptıkları her türlü işlemin daha sonra hukuki uyuşmazlığa yol açmayacak şekilde, sağlam bir hukuk temelinde yapılması ve bu şekilde kârlılık ve çağdaş işletmecilik esaslarına uygun olarak verimli biçimde çalıştırılabilmeleri amaçlanmıştır.

Başvuru kararında itiraz konusu kural ile getirilen avukat bulundurma zorunluluğunun kapsamının açık ve net olarak belirlenmediği ileri sürülmektedir. İtiraz konusu kuralın gerekçesinde yargı önüne giden uyuşmazlıkların büyük bir kısmının hukukî ilişki kurulurken gerekli özenin gösterilmemesinden kaynaklandığı belirtildiğinden, yapılan düzenleme ile anonim şirketlerin sadece taraf oldukları davalarda değil, hukuki uyuşmazlık doğmadan önce de avukat bulundurarak, avukatın hukuki yardımından yararlanmalarının amaçlandığı anlaşılmaktadır.” denilmektedir. Belirtmek gerekir ki, Anayasa Mahkemesinin söz konusu kararı sonrasında artık esas sermaye şartını sağlayan anonim şirketlerin davası olsun olmasın her durumda avukat bulundurmakla zorunda olduğu sonucuna ulaşılmaktadır.

Öte yandan anonim şirketler, merkezlerinin bulunduğu yerdeki baroya kayıtlı bir avukat ile sözleşme yapmak zorunda olmayıp, şirket merkezi dışındaki başka bir baroya kayıtlı avukat ile de sözleşme yapabilir. Zira bir avukatın kendi baro bölgesi dışında büro açması yasak olmakla birlikte, baro sınırları dışında ücret karşılığı aylık çalışma yapması yasak kapsamında değildir. 
DEVAM EDECEK...