Dişlerimizde çeşitli nedenler ile renklenmeler meydana gelebilmektedir. Bunların büyük bir kısmı düzenli ağız ve diş bakımı ile ortadan kaldırılabilmekte iken, bazı durumlarda ise diş hekimi müdahelesi gerektirmektedir.
Genellikle kliniklere başvuran hastalar dişlerinde kahverengi lekelenme olduğu şikayeti ile gelmektedirler.Bu kahverengi lekeler sıklıkla kötü bir ağız hijyeninin işareti olmakla beraber bazı hastalıklarda da bu lekeler spesifik görünümleri ile klinik belirtiler vererek ortaya çıkmış olabilirler.
Dişlerde Neden Kahverengi Lekelenme Oluşur?
Dişler bazen edinilmiş yanlış alışkanlıklar, gıdalar ve/veya bazı hastalıklar sonucunda temizleyerek uzaklaştırılabilen geçici veya kalıcı biçimde lekelenebilirler.
Renklenme sebepleri başlıca; nikotin, bazı yiyecek ve içecekler, diş çürükleri, tartar, florozis, hipoplaziler, kanal tedavisi, travma,bazı ilaç ve gargaralar, bazı sistemik hastalıklar, yaşlanma olarak sayılabilir.
Örneğin puro, sigara ve tütün içerisinde bulunan nikotin , bu ürünleri kullanan kişilerde dişlerede lekelenme oluşturabilmektedir.
Aynı şekilde gün içinde tükettiğimiz çay ,cola,kahve benzeri ürünleri tüketildiğinde de dişlerde renklenme meydana gelir.
Diş çürükleri de başlangıç aşamasında açık renkli olsa da çürük ilerledikçe kahverengi tonlarda lekeler olarak açığa çıkarlar.İlerleyen dönemlerde ise daha bariz şekilde dişlerde oluşan oyuklar ve beraberinde ağrı meydana gelmektedir.
Bakteriler diş fırçaladıktan kısa bir zaman sonra diş yüzeyine ince bir film tabakası halinde tekrar tutunurlar. Bu plak tabakası diş çürüklerine dişeti hastalıklarına veya kalsifiye olarak tartara sebep olur. Oluşan bu tartar gıdalar, ilaçlar, tütün kullanımı gibi sebeplerle boyanarak diş yüzeyine tutunmuş kahverengi lekeler halinde ortaya çıkabilirler.
Florozis ve Mine Hipoplazisi
Büyüme gelişimin belirli aşamalarında normal değerlerin üzerinde, fazla miktarda florun sistemik olarak alımı dişlerin yapısını bozarak florozis denilen diş yapısı deformitelerine neden olabilir.
Florozis, diş yüzeyinde genellikle hafif ve beyazımsı, dantel gibi bir görünüm verir. Ağır vakalarda hemen hemen tüm dişlerde, diş minesinde çukurcuklar oluşur, derin ve yaygın kalıcı kahverengi lekeler ortaya çıkar.
Gebelik sırasında vitamin eksiklikleri, maternal hastalıklar veya yetersiz beslenme, toksinlere maruz kalma gibi sebeplerle bebekte ortaya çıkabilen mine hipoplazisi, diş yüzeyinde genellikle kaba dokulu, kahverengi veya sarı lekeler olarak klinik görünüme sahiptir.
Bazı antibiyotikler, demir içeren preparatlar, sistemik hastalıklar için kullanılan bazı ilaçlar diş lekelenmelerine neden olabilir. Bu durum genellikle gelişim aşamasında bulunan dişler üzerinde etki etmektedir. Gebelik süresince anne tarafından kullanılan bu ilaçlar büyüme gelişim aşamasında bulunan dişler üzerinde kalıcı lekelenmelere sebep olabilir.
Reçeteli klorheksidin preparatları diş eti hastalığının tedavisi sırasında verilirler. Ancak bu ağız gargaraların potansiyel bir yan etkisi ise dişlerde ve çevre yumuşak dokularda kahverengi renklenmelerdir. Bu tip renklenme kalıcı olmayıp gargara kullanımının sonlanmasını takiben yavaş yavaş ortadan kalkar.
Renklenmeler Nasıl Tedavi Edilir?
Evde, diş fırçası ve diş macunu değişiklikleri ve beyazlatma setleri uygulamaları ile diş yüzey lekelerinde olumlu sonuçlar elde edilebilir.Ancak dişlerdeki tüm yüzey lekelenmeleri bu diş macunlarına ve beyazlatma tekniklerine cevap vermeyebilir. Evde dişlerdeki lekeleri ortadan kaldırmak amacı ile yapılan bazı kontrolsüz uygulamalar diş minesinde geri dönüşü olmayan kalıcı hasarlara sebep olabilmektedir.
Dişlerdeki lekelenme ve yüzey ve form bozukluklarının tedavisinde diş hekimi tarafından klinik şartlarla uygulanan periodontal, konservatif veya protetik uygulamalar da bulunmaktadır. Bunlar ;
- Lekelerin oluşmasını engelleyen profilaktik uygulamalar
- Oluşmuş lekelerin temizlenmesi
- Diş beyazlatma(belaching)
- Estetik restoratif uygulamalar
- Estetik protetik uygulamalar
