İFRAT –TEFRİT BAĞLAMINDA AİLE

İfrat bir işte aşırıya gitme, tefrit ise çok geri kalmak anlamına gelmektedir. Yani iki aşırı uç demektir. Normal olanı itidalli olmak, orta yolu takip etmektir. Bu yazımızda aşırı koruyucu aile tipi ile aşırı hoşgörülü aile tipi üzerinde duracağız.

Burada saydığımız iki aile tipinin yetiştirdiği nesiller sorunlu olur. Toplumun dinamizmini bozar. Doç Dr. Nesrin Dilbaş “Ailedeki aşırı korumacı baskıcı tutum çocuklarda sosyal fobi (kişinin toplum içinde konuşamama ve topluluktan uzak kalma durumları, aynı zamanda yeni kişiler ile tanışmaktan çekinmek ve çoğunlukla içe kapanık tavırlar sergilemek) riskini üç kat arttığını ve dünya genelinde bu oranın % 13 olduğunu” belirtmektedir.

Aşırı koruyucu ailede yetişen çocukta şu özellikler ön plana çıkar:

-Başkalarına bağımlı, kendine güvenmez ve kendi ayakları üzerinde duramazlar hep bir destek ararlar.

-Hep desteklenmeyi bekledikleri için risk alamazlar ve gururlu olurlar.

-Duyguları ile hareket eder ve aşırı duygusal olurlar.

-Sabırsızdırlar, her zaman isteklerinin anında yapılmasını beklerler.

-Her zaman almaya alıştıkları için, bencil olurlar, paylaşımcı değillerdir.

-Silik bir karaktere sahip olup liderlik özellikleri sönüktür.

-Hata yapmalarına izin verilmediği için, kolay kolay hata yapmazlar. Hata yaptıklarında ise ders alma imkanı tanınmadığı için gelecekte karşılaşılacak olaylarla ilgili tecrübe sahibi olamazlar.

İnsanoğlunun yaratılışı gereği bir sorumluluğu ve sınırları vardır. Bu sınırları ortadan kaldırdığınızda kaos ortaya çıkar. Özgürlüğünde, hoşgörünün de sınırı vardır.

Aşırı hoşgörülü aile tipinde ebeveynler (anne-baba) rollerini iyi sergileyemediklerinden, rol karmaşası vardır. Anne anne rolünü, baba baba rolününün gereğini getirmeli ki, çocukta ona göre çocukluk rolünü iyi sergileyebilsin. Çocuk bizim geleceğimiz ve eğitilmeye muhtaç bir varlıktır. Siz eğer ben iyi ebeveyn olacağım diye onunla arkadaşlık rolüne kalkışırsanız, karşınıza farklı bir kimlik çıkar. Bırakın çocuk kendi akranları ile arkadaşlık etsin siz sadece anne ve baba olun ve onun kişiliğinin gelişmesinde rol model olmaya çalışın.

Aşırı hoşgörülü aile tipinde yetişen çocukta şu özellikler ön plana çıkar:

-Ben merkezci olurlar, dünyanın kendi etraflarında döndüğünü zannederler, gerçeklerle karşılaşınca bocalarlar.

-Kuralları ve otoriteyi zorlar ve zedelerler, saygısız tipler ortaya çıkar.

-Kural tanımadıkları için ‘Hayır´ kelimesinin bir anlamı yoktur. İstekleri olmadığını ve olmayacağını kabullenemezler.

-Her ortamda ilgi odayı olmayı isterler. Ona göre davranırlar ve davranılmasını beklerler.

-Karşılaştıkları sorunun müsebbibi anne-babaları olduğunu düşünürler, tek başlarına çözüm üretemezler.

-Ailelerinden ayrıldıklarında kendilerini boşlukta hissederler.

-Bağımlı kişilerdir, arkadaşlarını paylaşamazlar. Fazla arkadaşa sahip değillerdir, arkadaşlık gruplarında pek yer edinemezler.

Sonuç olarak ailelerin çocuklarına ideal orta yolu bulan tutum ve davranış sergilemeleri çocuğun iyi yetişmesi için olmazsa olmazdır. İnsanların özgür olduğu; ancak dünyada diğer insanlarla birlikte yaşadığımızı unutmadan, sınırlar çizilip ona göre çocuk yetiştirmek gerekir. Çocuğa kendinin yapabileceği fırsatlar tanınmalı. Zorluk ve sıkıntı ile mücadele etme ortamı hazırlanmalıdır. Her istediğini yapmak, ona iyilik değil kötülüktür. Çünkü yaşadığımız dünya ve toplumda her istediğimizin olmasının imkan ve fırsatı yoktur. İnsanın istekleri sınırsız ve sonsuzdur. Bu duyguyu törpüleyip, eğitmek gerekir. Bizim eğitemediğimiz çocuğu, hayat eğitir ki, hayatın eğitimi zor, çetin ve acımasızdır.